Ivan Krilov - 111 Fabloj

Supere, kun admir' pri largha horizonto,
Jen Aglo shvebis alte kun fier'
Tre fore de la ter',
En nuboj, apud fulmofonto.
Kaj post la nuba grandioz'
Sidighis birda Regh' grenejon por ripoz'.
Por Aglo estas ghi mizera loko,
Sed por la Regh' ne gravas la shablon'.
Li sur grenejon flugis kun impon',
Vershajne pro forest' en tiu region'
De kverko au granita roko.
Kaj lau kapric', post kelkminuta rest'
Li flugis kun majest'
Al la grenej' alia por cheest'.
Vidinte ghin kokin' al amikino
Rezonas tiel kun afekt':
"Sed kial Agloj ghuas pri respekt'?
Chu per flugada nur inklino?
Nu, certe, sen babil',
Al la grenej' mi flugus kun facil'.
Do ni ne estu stultaj laukutime.
Pretendas Agloj vane je fier':
Forestas en natur' por ili la prefer';
Vi vidas, — apud ter'
Flugadas ili, kiel ni, proksime."
La Aglo al babil' respondas kun malshat':
"Eraras vi en via rezonad';
La Agloj, lau kapric', direktas sin al subo,
Sed por kokina gent' ne eblas flug' al nubo!»

Kritik-jughante pri talent'
Malbonajn trajtojn vi ne trovu,
Nur pri belec' admiri vi ekprovu,
Pri la divers-nivel' de ghia eminent'.

Malpura Balail' alvenis al honor':
Nun ghi por simpla plank' ne servas kun fervor',
Ghi zorgas jam pri vesto de sinjoro
(Drinkulo la servist' eraris dum laboro).
Jen agas Balail' aktive, sen ripoz',
Sinjoran veston jam senlace batas
Kaj kvazau dum drashad' vestajhon senkompatas.
Laboras ghi kun certa grandioz'.
Sed malgrau aktivec' bedaure ghi malpuras,
Forestas bon-rezult' de tiu Balail':
Ju pli fervoras ghi, des pli makuloj pluras.

Tutsama estas malutil'
En la simil':
Jen vigla sensciul' sintrude lecionas
Kaj al scienc-labor' korektojn siajn donas.

Post kiam Greka land' forpelis diojn for
Kaj oni en sukces' disdonis teron sanktan,
Al fama lok' Parnas' alvenis mastro ankau.
Azenojn sur Parnas' jam pashtas la sinjor'.
Kaj tiu Azenar' la fakton konis,
Ke Muzoj sur Parnas' en kant' agrable sonis.
Do ili diris: "Al Parnas'
Ne vane ni alvenis en amas';
Al mondo tedis jam plezuroj de la Muzoj.
Agrablos por la mond' Azen-amuzoj."
Jen unu lautas kvazau por instru':
"Ekkantos mi kaj vi daurigu plu!
Kaj sen konfuz' forjhetu timon egan!
Ni gloru nian forton gregan,
Kaj pli ol Muza kanta rond',
En strebo al muzik' ni kantos por la mond'!
Kaj al triumf' de nia entrepreno,
Por ke ne estu ajna embaras',
Decidu ni: sen vocho de azeno
Neniun ni akceptu al Parnas'."
Aprobis Azenar' azenan
Parolon bel-sagacan kaj konvenan, —
Kaj nova kantistar' kantachis sen ghentil',
Ja kvazau knaris veturil'
Kun neshmiritaj radoj mil.
Sed kia estis fin' de tiu bruo kanta?
Ektedis al sinjor' la hhoro muzikanta
Kaj brutojn de Parnas' forpelis li al stal'.
Al malsaghul' mi diros kun moral'
Per vortoj de proverb' konstanta:
Se kap' malplenas kiel trog',
Ne helpos ghin ech bona lok'.

Okaze, dum vojagh' renkontis mi konaton,
En la gastej' kun li noktumis mi.
Matene vekas min tre stranga kri', —
Ektrafis la amik' mizeran staton.
Vespere estis shercoj kaj amuz', —
Sed nun li ghemas en konfuz',
Sopiras li kaj plendas kun obtuz'.
"Amiko kara! Kio do okazas?
Chu sanas vi?" — "Nenio, mi min razas."
"Nenio pli?" Mi vidas — la amik'
Che la spegul' kun abomen' grimacas,
Ja kvazau la razil' al lia haut' minacas.
Konjektas mi la kauzon de panik'.
"Vi vane vin turmentas, Rigardu kun trankvil':
Ne estas ghi por raz', sed por lignajh' tranchil'.
Pro tiu malakrajh' torturon vi nur sentas."
"Vi pravas, kamarad', Razil' malbona estas!
Ghi estas vera vort', kaj tion mi atestas.
Sed akro de razil' dangheras en tranchad'."
"Ho, mi asertas ja plencerte, kun insisto:
Malakra razilach' vin vundos en difekt',
Dum akra instrument' vin razos kun perfekt',
Scipovu nur la arton de razisto."

Klarigos mi la sencon de rakonto:
Sinjoro sen talento
Tre timas homojn kun prudento
Kaj malsaghulojn shatas kun volont'.

"Jen kia malfelich', fratin'!"
Sur shipo laute Muso diris:
"En holdo akvo levis sin,
Tra iu truo ghi eniris:
Jam ghis makzelo ghi aliris.
(Sed fakte al pied' nur akvo iris).
Do mi konkludas sen chikan':
Ebria estas kapitan'
Kaj shipanar' ne zorgas pri sekuro,
Forestas ordo en veturo.
Jhus vokis mi al tuta la popol',
Ke nia shipo dronas sen kontrol',
Sed mankas ech atento al parol',
Ja kvazau mi sciigis nur mensogon.
Sed oni vidu kun esplor', —
Pereos ship' post unu hor'.
Chu ni pretendos tiun epilogon?
De shipo saltu ni rapide pro dangher',
Proksimas, certe, ter'!"
Kaj ambau saltis tuj sen penso kaj prudento
Kaj dronis en momento.
Sed en konduk' de sperta kapitan'
Atingis al haven' la ship' lau sia plan'.

Aperas nun demando:
Kaj truo mem? Kaj manko de komando?
Sed truo estis tre malgranda,
Shtopita tuj en kreva lok',
Kaj la cetero — nur mensog'.

Servadis kun fidelo
Sciuro al Leon'. Kaj estis famo ech,
Ke servo de Sciur' agrablis al la regh'.
Agrabli al Leon' ne estas bagatelo.
Da nuksoj granda char' — jen pago lau promes'.
Bonegas la promes', sed temp' rapide pasas,
Kaj ofte jam malsat' Sciuron embarasas;
Kaj ofte la Sciur' larmetas dum komplez';
Rigardas ofte ghi al verda brancha alto;
Jen saltas en altec' amikoj kun plezur',
Krakante sen ripoz' nuksetojn frandas nur,
En ghuo kaj felich' amuzas sin per salto.
Sed veni al nuksuj' ne riskas la Sciur';
Ghin tenas la ofic' per sia forta shnur',
En ghia strech-labor' forestas tute halto.
Sed tedis al Sciur' la servo kun fervor',
Maljuna estas ghi, ne taugas por labor',
Rezultas nun eksigh' lau regha skrib-ordono.
Da nuksoj granda char' alvenis en aldono.
Bonegas la donac' de regha eminent'!
Verdire, estas ghi por mangho granda lukso.
Nur sola malbonajh': por mangh' de bela nukso
En busho de Sciur' neniu restis dent'.

Por la konsolo en malsata jar'
Aranghis regh' Leon' festenon por bestar'.
Jen kurieroj vokas en amaso
Al regha fest':
Ke venu chiu best'
De granda kaj malgranda raso.
Kaj multaj lau invit' alvenis al Leon'.
Chu eblas la rifuz' al bona mangh-propon'.
Des pli dum jar' malgrasa?
Jen Talpo, Vulp', Marmot' sin trenis al festen'.
Sed ili iom malfruighis,
Dum gastoj al festen' che tabloj jam sidighis.
Amiko Vulpo de maten'
Klopodis multon sen sistem',
Marmoto longe sin ornamis,
Kaj Talpo dum la vojo lamis.
Ne plachas tamen de stomak' malplen'.
Jen apud regh' Leon' vidighas lok' libera, —
Kaj oni strebas ghin, al tiu lok' prospera.
"Amikoj karaj!" diras jam Panter':
"Tre bonas tiu lok', sed fremdas por afer':
Al Elefant' ghi estas destinita, —
Minacas vin dispremo plej subita,
Do jen,
Se vi ne logas de stomak' malplen',
Vi staru apud pordo —
Kaj manghu en konkordo.
Sed lokojn en unua vic'
Destinis oni al personoj dikaj;
Kaj se vi estas tro kritikaj,
Sidighu hejme kun kapric'."

En zorgo pri mastrum' malricha Kamparan'
Achetis dum foir' bovinon kun sitelo, —
Kaj lau returna voj', arbare en malhelo,
Li iris kun bovin' en akompan'.
Subite la Kampul' ektrafis al Rabisto.
Krimulo sen indulg' prirabis tute lin.
"Ho, kia malfelich'! Mi estas en ruin'!
Malbona mia sort' min frapis ghis la fin'!
Kolektis monon mi dum jaro kun persisto,
Ke venu por achet' plej bela mia tag'."
"Ne plendu tute vi maljuston de atak' ",
Replikis la Rabist' lamenton lian bruan:
"Bovinon en mastrum' ne melkos certe mi:
Do lau rezon' — reprenu vi
Sitelon superfluan."