Fredro Aleksander - Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca

Panie Albinie! któż tak ściśle bierze?
Zostań się z nami, wszak ci to są żarty.

Com powiedziała, powiedziałam szczerze.

A ja wszystkiemu co do słowa wierzę.

Godzien pochwały, kto nie jest uparty.

Godzien litości, kto pokochał Klarę,
Bo razem w litość stracił wszelką wiarę.

Tak drażnić, dręczyć, to się już nie godzi.

Cóż? Pójść za niego?

Ja tego nie mówię;
Lecz gorycz losu niech litość osłodzi,
Niech mu przynajmniej o przyczynie powie.

Na co? Niech kocha, płacze, jęczy, kona.

Ach, tego nie chcę, i ty nie tak sroga.

Gardzę miłością, jestem niewzruszona.

Wszak ci się znajdzie łagodniejsza droga:
I na cóż tam słów, gdzie dosyć na znaku.

Może mam przed nim, dygnąwszy trzy razy,
Kręcąc fartuszkiem, piekąc rak po raku,
Prosić lękliwie, aby bez urazy
Przyjął odpowiedź, wprawdzie niezbyt miłą,
Ale ogólną dla całej płci jego? —

O, pewnie, pewnie, lepiej by tak było,
Niż wciąż powtarzać w obliczu biednego,
Że jego miłość, równie jak osoba,
Ani cię bawi, ani się podoba.

Wierz mi, Anielo, wszystko to za mało.
Nie wiesz, jak twarde jest serce mężczyzny,
Jak prędko rany umie ściągnąć w blizny,
Blizny, co potem stają mu się chwałą.
Nic ich próżności nie zbije, nie skarci,
Im więcej przeszkód, tem więcej uparci.
Łaj, gardź, nienawidź – oni w nienawiści,
Gniewie i wzgardzie mają swe korzyści,
Tak, że nareszcie czasem z nas niejedna,
Tracąc cierpliwość, tracąc głowę, biedna,
Znudzona walką, ze wszech stron ściśnięta,
Musi pokochać, by pozbyć natręta.

Na cóż mi mówisz, co ja wiem dokładnie?
Znam dobrze mężczyzn, ten ród krokodyli,
Co się tak czai, tak układa snadnie,
By zyskać ufność i zdradzić po chwili.
Lecz że źli oni, mamyż być takiemi?

O, były, były kobiety dobremi,
I jakiż tego zwyczajny był skutek?
Radość dla mężczyzn, dla nas gorżki 13 13 gorżki – dziś: gorzki. [przypis edytorski] smutek,
Wspomnij tę książkę.

Nigdy nie zapomnę:
Męża Kloryndy życie wiarołomne .

I żal jednego twą zemstę zwycięża?
Żal, że chciał dopiąć i celu nie dopnie?
I my nasz zamiar: «nigdy nie mieć męża»
Mamy oznajmiać, głosić nieroztropnie?
Wszystkim do razu odebrać nadzieję?
I miłość własną każdego ocalić?
O nic, nic z tego, moi dobrodzieje!
Wy, co ze zwycięstw lubicie się chwalić,
U nóg, tu, każdy, niech kark zgina hardy,
Każdy z osobna dozna naszej wzgardy.

Wzdychaj więc każdy!

I kochaj się we mnie.

Dlaczegóż w tobie?

By jęczał daremnie.

I moje serce nie więcej im sprzyja.

Anielo! ręka! Powtórzmy tu śluby
Nam wiecznej chwały, a im wiecznej zguby.

Przyrzekam na kobiety stałość niewzruszoną,
Nienawidzieć ród męski, nigdy nie być żoną.

Nienawidzieć, tak, oprócz mego stryja.

I mego ojca.

I stryjecznych braci.

I pana Jana…

I pana Karola.

I Józia…

Kazia, Stasia…

Hola! hola!

Na ostrożności nikt nigdy nie straci.

Zatem już kochać nie wolno nam będzie?

Jedna dla drugiej kochankiem się stanie.

Jedna dla drugiej – a tak – to przykładnie…
Lecz powiedz, Klaro, oświeć mnie w tym względzie:
Czy oni nigdy nie kochają szczerze?

Nigdy? – hm? – Pewnie.

Na cóż to udanie?

Na co i po co, nic nie wiem w tej mierze.
Lecz com czytała, pamiętam dokładnie:
«Że miłość gorsza nad wszelką przygodę,
Że masz się kochać, wolisz skoczyć w wodę».

Klaro! zmiłuj się, w wodę! – to za wiele!

Tak, nie inaczej! tak było w tem dziele.

Taką więc sprawą rzecz wcale nieładna,
Że każda kocha, nie topi się żadna.

Bo do przyszłości duch każdy przykuty,
Żyje dla nieba, kocha dla pokuty.

O, wy mężczyźni!

Piekło was zrodziło!

Że nie ma kraju, gdzie by was nie było!

A nasz pan Gustaw, laleczka warszawska.

O, ten się nawet udawać nie trudzi.

Jeśli przemówi, to już wielka łaska.

Chce się ożenić, bo się czasem nudzi.
Przynajmniej uszy od jęków ocalę.

Mnie by ta pewność nie cieszyła wcale;
Niech każdy kocha i w tem ma swą karę.