Jan Kochanowski - O miłości

Traci w ten sposób to, co byłyby mu zyskały jego słowa – ten właśnie rodzaj nieśmiałości jest rozstrzygający i dowodzi namiętnej miłości u inteligentnego człowieka. [przypis autorski]

kiedy zapomniałem o tej zasadzie – Czytelnik przypomina sobie, że jeżeli autor używa niekiedy słówka „ja”, to aby wprowadzić pewne urozmaicenie w formę tego studium. Nie ma bynajmniej zamiaru zajmować czytelników własnymi uczuciami. Stara się udzielić w sposób najmniej suchy tego, co zauważył u innych. [przypis autorski]

doskonała naturalność, szczęście dwojga istot stapia się w jedno – tak iż mieści się ściśle w tych samych uczynkach. [przypis autorski]

W pobliżu ukochanej (…) jej porażkę – Haec autem ad acerbam rei memoriam, amara quadam dulcedine scribere visum est… ut cogitem nihil esse debere, quod amplius mihi placeat in hac vita (Petrarka, Ed. Marsand). 15 stycznia 1819 [„Postanowiłem zaś o tym z cierpką jakąś słodyczą napisać ku smutnej pamięci rzeczy… bym miał na myśli, że nie powinno być niczego, co by mi się jeszcze podobało w tym życiu”; przyp. red.]. [przypis autorski]

księżniczka trzydziestopięcioletnia – Wenecja 1819. [przypis autorski]

Droga przyjaciółko (…) a ja tobie jutro – Pamiętniki pani d'Epinay, Geliotte. Praga, Celowiec, całe Morawy etc. Kobiety są tam bardzo sprytne, a mężczyźni wielcy myśliwi. Przyjaźń między kobietami jest tutaj bardzo częsta. Najpiękniejszą porą roku jest tu zima: urządza się kolejno polowania trwające po dwa tygodnie i dłużej w dobrach okolicznych magnatów. Jeden z najinteligentniejszych mężczyzn powiadał mi raz, że Karol V władał prawnie całą Italią i że tym samym na próżno Włosi chcieliby się buntować. Żona tego zacnego człowieka czytywała Listy panny de Lespinasse . Znaym 1816. [przypis autorski]

owładniętymi instynktem – wielkie pytanie. Zdaje mi się, że poza wychowaniem, które zaczyna się w ósmym czy dziesiątym miesiącu, jest trochę instynktu. [przypis autorski]

Deklamuje się sonety Baffa – dialekt wenecki posiada opisy miłości fizycznej tak jaskrawe, iż zostawia o tysiąc mil za sobą Horacego, Propercjusza, La Fontaine'a i wszystkich poetów. Pan Buratti, wenecjanin, jest w tej chwili poetą satyrycznym naszej smutnej Europy. Celuje zwłaszcza w komicznym opisie fizycznym swych bohaterów; toteż często dostaje się do więzienia. Patrz Elefanteida , l'Uomo , Strefeida . [przypis autorski]

Tą czarowną rozkoszą sycić się będzie twój rywal – oto szaleństwo miłości; ta doskonałość, którą ty widzisz, nie jest doskonałością dla niego. [przypis autorski]

spotykasz ładną kobietę galopującą w parku – Montagnola, 13 kwietnia 1819. [przypis autorski]

kobieta wyższa nie potrafi długo kochać człowieka pospolitego – Księżniczka Tarentu , nowela Scarrona. [przypis autorski]

gra staje się rzeczywistością – jak w Ciekawym gburze , noweli Cervantesa. [przypis autorski]

Trifles light as air / Seem to the jealous (…) holy writ . – „Drobnostki lekkie jak puch wydają się zazdrosnemu dowodem niezbitym jak ewangelia”. [przypis redakcyjny]

The morning (…) majestic influence – „Ranek, który wstał spokojny i lśniący, przystroił urocze góry widoczne z zamku. Wspaniały Ocean, sfalowany tysiącem srebrnych fal, rozciągał się aż do krańców horyzontu w straszliwym i łagodnym majestacie. Nawet w chwilach, gdy największa burza nim miota, serce ludzkie wrażliwe jest na krajobrazy nacechowane spokojem i wielkością, na wzruszenia, które je zespalają z nimi, a potężny ich wpływ rodzi niejeden szlachetny i dzielny postępek”. [przypis tłumacza]

w tych maleńkich szałasach widzi się wszystko – powinna by powstać w Filadelfii akademia poświęcona jedynie zbieraniu materiałów do studiów nad człowiekiem w stanie dzikim i nie czekać, aż te ciekawe plemiona wyginą. Wiem, że podobne akademie istnieją; ale zapewne z przepisami godnymi naszych akademii europejskich. (Memoriał i rozprawa o zodiaku z Dendery w Akademii Nauk w Paryżu, w r. 1821.) Widzę, że akademia w Massachusetts, o ile mi się zdaje, poleca roztropnie duchownej osobie (o. Jarvis) napisanie rozprawy o religii u dzikich. Ksiądz ten skwapliwie pognębił pewnego bezbożnego Francuza nazwiskiem Volney. Wedle księdza, dzicy mają najdokładniejsze i najszlachetniejsze pojęcia o Bogu etc. Gdyby mieszkał w Anglii, podobny raport zapewniłby godnemu akademikowi preferment w wysokości trzystu lub czterystu ludwików oraz poparcie wszystkich lordów w okolicy. Ale w Ameryce! Poza tym śmieszność tej akademii przypomina mi, że wolni Amerykanie przywiązują największą wagę do pięknych herbów na drzwiczkach powozu; martwi ich jedynie, że wskutek niedostatecznego wykształcenia lakierników zdarzają się często omyłki w herbach. [przypis autorski]

głęboki wstręt, jaki przez dłuższy czas będziesz czuł do wszystkich kobiet – porównuje się gałązkę przybraną diamentami z gałązką ogołoconą z liści, a kontrast czyni wspomnienie tym żywszym. [przypis autorski]

odwiedzaj rzadko ukochaną kobietę i pij szampana w miłym towarzystwie – w rękopisie: „Widuj rzadko ukochaną kobietę, dla osłabienia się bierz często na przeczyszczenie, a wieczorem pij szampana”. [przypis tłumacza]

miłość dwojga osób, które się kochają, nie jest prawie nigdy jednaka – przykładem miłość Alfieriego do owej wielkiej damy angielskiej [milady Ligonier], która miała równocześnie stosunek ze swym lokajem i podpisywała się żartobliwie „Penelopa” ( Vita , 2). [przypis autorski]