Montaigne Michel - Próby. Księga druga

dialog Platonowego prawodawcy z obywatelami (…) – Prawa , XI. [przypis tłumacza]

Owo (daw.) – tak więc; a zatem (na początku zdania). [przypis edytorski]

Platon dodaje, iż to są dzieci nieśmiertelne (…) – Platon w Fedonie . [przypis tłumacza]

w Tryce – Trikka miasto w górnej Tesalii. [przypis tłumacza]

Heliodor, ów zacny biskup (…) swą córkę – tj. utwór swój, zatytułowany Historie etiopskie . [przypis tłumacza]

Kremucjuszowi Kordusowi, oskarżonemu (…) – Tacyt, Roczniki , XV, 34. [przypis tłumacza]

Tentatum (…) digitis – Ovidius, Metamorphoses , X, 283. [przypis tłumacza]

Intolerantissima (…) gerebant – Livius Titus, Ab Urbe condita , X, 28. [przypis tłumacza]

Tegmina (…) cortex – Vergilius, Aeneida , VII, 742. [przypis tłumacza]

różny jest od obyczaju młodego Scypiona, który (…) – Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium , III, In Romanis , 2. [przypis tłumacza]

Owo (daw.) – tak więc; a zatem (na początku zdania). [przypis edytorski]

L'usbergo (…) tanta – Ludovico Ariosto, Orlando furioso , XII. [przypis tłumacza]

Cesarz Karakalla wędrował w pole pieszo, uzbrojony od stóp do głów (…) – Jan Ksyfilin, Żywot Karakalli . [przypis tłumacza]

arma (…) dicunt – Cicero, Tusculanae disputationes , II, 16. [przypis tłumacza]

Marcellin (…) opisuje (…) – Ammianus Marcellinus, Dzieje rzymskie , XXIV, 7. [przypis tłumacza]

Flexilis (…) armos – Claudianus, In Rufinum , II, 358. [przypis tłumacza]

Owo (daw.) – tak więc; a zatem (na początku zdania). [przypis edytorski]

by (daw.) – tu: choćby, niby. [przypis edytorski]

by (daw.) – tu: choćby. [przypis edytorski]

Has (…) equus – Propertius, Elegiae , IV, 1, 70. [przypis tłumacza]

raz po razu – dziś: raz po raz. [przypis edytorski]

na kilka zawodów – dziś: na kilka sposobów. [przypis edytorski]

Pośród ksiąg po prostu uciesznych (…) „Całusy” Jana Sekonda – Johannis Secundi Basia , niderlandzkiego poety Joannesa Secundusa (właśc. Jan Niclas Everaerts, 1511–1536). Dzieło jego jest to zbiór małych poemacików pełnych zmysłowych obrazów. Interesujące jest, iż Montaigne w dziele Rabelais'go nie widzi nic więcej ponad „ucieszną” książkę, i nic więcej nie ma o niej do powiedzenia! [przypis tłumacza]

O saeclum (…) infacetum – Catullus, Carmina , XLIII, 8. [przypis tłumacza]

ojciec wymowy rzymskiej tak często ma go na ustach (…) – Horacy, w swojej Sztuce poetyckiej ( Ars poetica ), 270n. [przypis tłumacza]

liquidus (…) amni – Horatius, Epistulae , II, 2, 120. [przypis tłumacza]

minus (…) successerat – Martialis Epigrammaton , VIII. [przypis tłumacza]

Excursusqne breves tentat – Vergilius, Georgica , IV, 194. [przypis tłumacza]

Ego (…) essem – Cicero, De senectute , 10. [przypis tłumacza]

chyba – tu: błąd, chybienie prawdzie. [przypis edytorski]

Asinius Pollio znalazł nawet w historii Cezara jakąś niedokładność – por. Swetoniusz, Boski Juliusz , 56 [w:] Żywoty cezarów . [przypis tłumacza]

Bodeniusza – Jan Bodin, autor dzieła O Republice , zmarły w r. 1596. Montaigne ma tu na myśli inne jego dzieło, Methodus ad facilem historiarum cognitionem , wydane w r. 1566 i przełożone na język francuski. [przypis tłumacza]

Guicciardini – autor cenionej historii włoskiej z czasu najazdu Francuzów, pisanej w duchu wielce Francuzom nieprzychylnym. [przypis tłumacza]

Filip de Comines – Commines, autor głośnych Pamiętników z epoki panowania Ludwika XI i Karola VIII. [przypis tłumacza]

„Pamiętniki” panów du Bellay – Pamiętniki częściowo spisane przez Marcina, częściowo przez Wilhelma du Bellay, odnoszące się do wypadków od r. 1513 aż do zgonu Franciszka I, w r. 1547. [przypis tłumacza]

Joinville – autor głośnych pamiętników z epoki św. Ludwika. [przypis tłumacza]

Eghinand – autor Żywota Karola Wielkiego i Roczników Francji . [przypis tłumacza]

cnota jest to insza i szlachetniejsza rzecz (…) – cały ten wywód przeniósł niemal dosłownie J. J. Rousseau do swego Emila . [przypis tłumacza]

odpowiedzi Archezilausa (…) – parafraza, por. Diogenes Laertios, Arkesilaos , [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów , IV, 43. [przypis edytorski]

et ii qui (…) retinent – Cicero, Epistulae , XV, 19. [przypis tłumacza]

multum (…) lacessita – Seneca, Epistulae 13. [przypis tłumacza]

z trzeciej szkoły – pitagorejskiej. [przypis tłumacza]

Sic (…) gauderet – Cicero, Tusculanae disputationes , I, 30. [przypis tłumacza]

tamtego opryszka – Cezara. [przypis tłumacza]

Deliberata morte ferocior – Horatius, Odae , 37, 29. [przypis tłumacza]

Catoni (…) erat – Cicero, De officiis , I, 31. [przypis tłumacza]

żali (daw.) – czyż. [przypis edytorski]

Owo (daw.) – tak więc; a zatem (na początku zdania). [przypis edytorski]

żali a. zali (daw.) – czyż. [przypis edytorski]

Haud (…) possit – Vergilius, Aeneida , XI, 154. [przypis tłumacza]

Si vitiia (…) naevos – Horatius, Satirae , I, 6, 65. [przypis tłumacza]