Ганна Навасельцава - Легенда пра шыпшыну

Хутка ўцякае ад мяне белы воўк. Хаваецца самотны ветах. Сыходзіць цёмная ноч. Толькі ў доўгую шэрую хвіліну, калі сышла ўжо ноч, але не настаў яшчэ белы дзень, робіцца мне цяжка-цяжка, самотна-самотна. Не бароніць мяне белы воўк, не свеціць мне самотны ветах, не бадзёрыць мяне цёплай усмешкай цёмная ноч.

— А ты ўпартая, — прамаўляе мне дзіўны-непрадказальны.

Настае пасля ночы белы дзень. Лятуць імклівыя вятры над светам. Даганяюць хмаркі белага ваўка, даганяюць і ніяк не дагоняць. Не, я не плачу ў тую шэрую хвіліну надыходзячага дня. Гэта не ад маіх слёз уздыхаюць вятры, жаляцца тужлівыя хмаркі. Гэта не слёзы ляцяць у сонечных промнях над светам.

— Ты ўпартая, Шыпшына-Шыпшынка, — паўтарае мне дзіўны-непрадказальны.

Кланяецца ён ночы і вітаецца з сонцам. Цягне рукі да ветаха і гуляецца з вольнымі вятрамі. Загадвае беламу ваўку і паказвае шлях тужлівым хмаркам. І слухае, слухае дрэва мудрае, высокае. Што ж гаворыць яно пра мяне, што такое, дзіўны-непрадказальны?

Сварацца Пярун з Вялесам. Уцякае белы воўк ад грамаўнічных стрэлаў. Бягуць тужлівыя хмаркі ад Вялесава гневу. Не замірацца багі за страту цудадзейнага зернейка.

Не азываюцца сінія лясы на слова маё. Не адгукаюцца празрыстыя рэкі на слова маё. Не пачулі шляхі і дарогі слова майго. І толькі адзін незвычайны вандроўнік, які крочыў няходжаным шляхам, на імгенне спыніўся, нібы нешта пачуўшы.

Куды ж ты ідзеш, дзіўны-непрадказальны? Чуеш ты слова маё. У цэлым свеце толькі ты адзіны ведаеш, як змяніцца і як змяніць, як спраўджанае зрабіць няспраўджаным. Мовіш цёмнай ночы, мовіш яснаму сонцу. Слухае цябе белы воўк і тужлівыя хмаркі. Не супакоіцца ад слова твайго самотны ветах ды імклівыя вятры. Памятаеш ты ўвесь свет, і цябе свет пямятае. Мілая табе ўсмешка мая, як мне мілае высокае сонца. Думаю пра цябе. Думаю пра цябе і ўсміхаюся.

Узыходзіць над светам яснае сонейка.

«Любяць яе сонца, вятры і хмары. Любіць яе свет. І ты, чарадзей...», — азываецца мне цяпер змрочны Дзіў. Не смяецца болей з мяне, не кпіць, не дадае мне сілы. Цяжка стала цёмнай ночы і самотнаму ветаха ды беламу ваўку. У самую цёмную часіну, самотную ды злую, адчуваю я позірк Чарнабога. Зацікаўлены, прагны. Змагаецца за душу маю Дзіў, абуджае мяне сваім вешчым поклічам:

«Не забывайся пра яе, чарадзей. Паслухай таго, да каго прыходзяць у апошнюю часіну. Цяпер ты — апошні, хто можа спраўджанае зрабіць няспраўджаным, хто можа ўсё вярнуць. Пакуль пачуцці твае трымаюць яе, датуль не стане незваротным тое закляцце. Прыйдзе час — і вернецца ваша легенда. Не скончана яна. І не будзе ёй скону, пакуль ты верыш».

Ты упартая, Шыпшына-Шыпшынка. Я змагаюся за цябе. Я, чарадзей, які прыходзіць у апошні жалобны час. І таму я чую, як падае долу малая расінка. Ціха падае ... ды я ніколі не праміну яе жалобнага звону. Падае маленькая яркая дажджынка. Лёгка кранае мае павекі. Ія зноў вітаю цябе, светлая чараўніца. Мы ніколі не разыдземся з перакрыжаванняў нашых шляхоў.

У цемрадзі ночы прыходзіш да мяне ты, белы. Нясеш слова Дзівава — легенду пра тых, якія не ведалі чарадзействаў.

І я пачынаю верыць у цуды, падараваныя нам светам. А як жа не верыць, калі кажаш ты пра асілка, што пад высокім мудрым ясенем перамог нячыстую сілу, якая хацела навечна забраць яго каханую. Ён не быў чарадзеем, не ішоў праз ноч, не здзіўляў вялікі свет, ані чарадзейны, ані людскі.

І я пачынаю верыць, што наша легенда яшчэ не скончана. Мы толькі ўдваіх у цэлым свеце. Іў цёмнай адвечнай ночы і пад ясным вячыстым сонцам...