Варлен Бечык - Радкі і жыццё

Верыш у аўтара, як у чалавека, якому і па-за вершамі блізкае тваё чытацкае хваляванне.

Дзякуй Вам, што ўсё наша роднае ўзята Вамі ў душу іасвечана ёю. Ад Вашых вершаў неаднойчы поўнішся шчасцем, што ёсць яшчэ тут, каля нас, з намі і ў нас — буслянкі, росныя сцежкі, баравыя сасонкі, веснавая рунь, сцябліны на градах і чыстая беларускай мова, з якою вырастаюць і жывуць такія прыгожыя людзі.

Разумею, што любыя мае словы будуць далёкія ад чысціні і святасці Вашай паэзіі. Мне заўсёды чуцен Ваш голас, запаветна-блізкі, як пошум дрэўца, што колісь расло ля акна.

Каму дудка паслушна,

Ды іграе спеўна,

То й душа дабрадушна I шчырая, пэўна...

Каханне, лёс, родная зямля з яе мацярынскімі і доччынымі пачуццямі, пошук і адкрыццё душэўнай гармо­ни — гэты Ваш свет шчодра дадае мне свайго багацця.

Дзякуй і дзякуй.

Хай чытачы ніколі не перагортваюць Вашы кнігі няуважліва і абыякава.

29. XII.

50-годдзе БССР і КПБ.

Учора сумеснае пасяджэнне Вярх. Савета і ЦК у Палацы спорту. Уступнае слова Машэрава — па-беларуску, а потым — усё па-руску. Шэлег сказаў па-беларуску адну фразу.

Для адных вера ў Бога — привычка, для другіх — унутранае апірышча.

1969

4.І.

Янка Брыль. «Пра здзіўленне і зайздрасць». «ЛіМ», 3 студз. 69 г. (Пра Кудраўца).

Добра ўваходзіць у бачанне свету, у мову, у душу сваіх герояў. Вельмі нядрэнна праверыў чыстым вокам, чыстай душой свайго хлапчука паводзіны чалавека дарослага, шырэй — праверыў складанасць жыцця, не сарваўшыся ні на момант, ні на драбніцу ў фальш.

У Панчанкі:

«А на якой радэ плыве к нам столькі пошасці? Як мельнік у муцэ свет у хлусні і пошласці».

Мне сорамна народ агітаваць,.

Каб людзі больш і больш штодня рабілі,

Мясілі гліну, валуны драбілі:

Ен ведае і сам, як нрацаваць.

Іаэал паэта — гэта ўжо рэалізаваная ў вершы рэчаіснасць, зямное жыццё.

Хтосьці сказаў, што ссеклі дрэўца і прыгажосці меней стала на зямлі.

12.1.

Учора, субота. Прыгожы, светлы, сонечны дзень — рэдкі, бо было лёгка, бо бачыў лес, поле і сонца так, што на іх прыкладваліся іншыя думкі, пачуцці і была надзея, што расхінецца калі-небудзь імгла.

Няразвітасць маіх уяўленняў: мне заўсёды апошнія гады бачыцца толькі адно: іду з натугай па раўніне, а здаецца, што асільваю круты і не па сілах пад’ём.

15.1.

Інтэрв’ю з Глебкам (пра шматтомнае выданне беларускага фальклору).

Учора запушчаны касманаўт, сёння — яшчэ трое.

Свет сдпраўдны і харошы існуе паўсюдна і мнагаліка, але ж адкрываецца мне толькі скупою і адваротнаю радасцю — недастачай хараства, прагай, крыўдай за несправядлівасць боскую да лепшых і свяцейшых людзей. I яшчэ — кнігамі.

Хачу чытаць і ведаць Пысіна. Пакуль што ёсць толькі настроі і ўражанні, што мучаць нявыказнасцю, неарганізаванасцю.

16.1.

Чыстая, простая, строгая чэснасць Быкава. У «НМ» ідзе яго аповесць «Круглянскі мост». Рэдагаваў сам Твардоўскі.

26.1.

Было столькі незапісаных дзён. У іх — перагаворы на пераход у «Неман».

17.ІІ.

«ЛіМ» — у сваіх буднях, ад якіх я ўбаку.

Дастаеўскі пісаў, здаецца, так: «Чалавек найбольш жыве іменна ў той час, калі чаго-небудзь шукае і дабіваецца».

Сёння гадзіну чакаў Рыту Марозаву, каб наведаць Свету. Стукаў зубамі, лічыў тралейбусы, пераглядваўся з красунямі. Не жыў.

Зараз Купалаўка. Не працуецца, я ўзвінчаны вулінай, прыгажосцю, уласнай бесталеннасцю, яшчэ абвеяны гадзінай мярзляцтва і холаду, зануджаны адзінотай.

Успомніў зараз К. — гэта было як дзяцінства, ды я зрэшты і адчуваў сябе дзіцёнкам між «даросласці» вучоных мужоў, большасць якіх — я пазней пераконвауся — мела самавітасці нашмат больш, чым розуму.

Сёння жыць, ісці ўперад — пісаць пра Пысіна. Кожны раз пачынаю як наноў. У мяне ёсць душа, якая адгукаецца на кожны такт прыгажосці і праўды, але няма, здаецца, дастатковых унутраных багаццяў і ведаў для шырокай, гнуткай і рознабаковай канцэпцыі...

Як важна быць усюды як свой, але істотна ведаць вострае ўспрыняцце нязвычнасці.

Бярозкін усміхаецца, ставіцца да мяне добра. Я, зда­ецца, выразней адчуваю набліжанасць яго чалавечнасці.

21.ІІ.

Бярозкін парадзіраваў Г.: «Дзед Даніла жыў ўскраіне вёскі. Жыў заможна, як усе. Калі прыйшла фашысцкая навала, ён узняўся на ворага як адзін! Выбраўшы зручны момант, ён спляжыў у лазні шайкай немца з малой, як у вужакі, галавой, запёр дзверы калком і ўцёк у лес да партызан».

А. Эйнштэйн. «Физика и реальность». Сб. статей, «Наука», 1965:

«Радостное и вдохновляющее чувство испытываешь, видя проблему изложенной кратко и живо во всем ее разнообразии и во всех связях».