Павел Місько - Эрпіды на планеце Зямля

- Трафім Іванавіч! Патухла зялёная лямпачка! Адключыўся! - пракрычаў Ваня.

- Хай тухне. А я ўсё роўна дакажу да канца. Дык от: па многіх пытаннях мы маглі б мець кантакт з іншапланецянамі. Толькі не па ваенных. Мы людзі мірныя і хочам жыць у міры з усімі. Так і скажыце там... Вось так... І на гэтым усё, можаце ляцець.

Старшыня калгаса цярнуў далонню па лбе і пачаў адступаць да ганка. І ўсе людзі пачалі расступацца ў бакі.

- Іван Аляксеевіч! - паважліва крыкнуў да Вані нейкі сухенькі дзядок. - Мо хопіць адступаць? Мо не зашкодзіць ужо?

- На дзесяць метраў, не менш! - пракрычаў Ваня ў адзін бок, у другі. Быццам сам штосьці ведаў пра гэта ці прысутнічаў калі пры старце Эрпідаў. - Дзядзька Мікалай і дзядзька Міця! Пастаўце, калі ласка, Эрпідаў якраз пасярод вуліцы.

Ваневы знаёмыя дзядзькі выйшлі з натоўпу і трошкі пераставілі Эрпідаў. І хуценька адхапілі рукі.

- Ого! А яны ўжо гарачыя!

- Таварышы! - крыкнуў старшы лейтэнант міліцыі. - Мы не ведаем, на чым працуюць яны, на якой энергіі. Мо атамная, і яны пускаюць шкоднае выпраменьванне! Просьба ўвогуле разысціся па дамах!

Але мала хто зварухнуўся на такі страх, быццам раздумвалі.

Аддаў распараджэнне і Трафім Іванавіч:

- Усе, хто паблізу жыве! Падрыхтуйце вёдры з вадою, з пяском! Невядома, якая тут падымецца тэмпература, каб пажару не нарабілася... Шафёры! Адганіце машыны чым найдалей! А то могуць паўзрывацца бензабакі!

Гэта было больш зразумела. Адразу ўсчалася мітусня, пакуль людзі рабілі тое, што гаварылі старшыня і старшы лейтэнант. Адышлі ад Эрпідаў яшчэ далей, некаторыя прыхаваліся ад магчымага выпраменьвання. Але як? Смех проста: хто за вароты, хто за плот. І цікавалі адтуль, сачылі за Эрпідамі. А тыя стаялі пасярод вуліцы нязрушна, адлегласць паміж імі была не больш за паўтара метра. Ніхто не ведаў, як іх ставіць, пра гэта серабрысты нічога перад адключэннем не гаварыў.

Пэнк! - у Эрпіда-адзін адляцелі ў бакі ручкі і ножкі.

Пэнк! - пападалі ў пясок і пыл рукі і ногі другога Эрпіда.

- Ах! - спуджана ўскрыкнула нейкая цётка.

А другая залямантавала на ўсю вуліцу:

- Ба-абы-ы-ы! Каровы ідуць! Не пускайце сюды кароў, а то яшчэ ў малако прамяні тыя самыя ўскочаць! Або бабахне, на мэтлахі кароў паразрывае.

- Што рабіць, Іван Аляксеевіч? - закрычалі да Вані жанчыны, быццам ён быў тут галоўны кансультант па эрпідна-касмічных справах.

- Таварышы! Не трэба панікаваць! Пра атамную энергію мне Эрпід нічога не гаварыў. Я ўвесь час быў з ім і я сябе добра адчуваю! Каб было такое выпраменьванне, то ён бы не клікаў мяне да сябе! А каровы няхай ідуць... Глядзіце толькі, каб не перакулілі Эрпідаў! Да старту яшчэ шмат часу!

Сказаў «глядзіце», а сам першы кінуўся на абарону Эрпідаў. Стаў спінаю да іх, тварам да кароў, расставіў рукі ў бакі. А тыя падыходзілі і праходзілі міма спаважна, ім начхаць было на ўсе касмічныя справы. Яны былі каровы, ім трэба было несці людзям малако. Некаторыя з кароў запытальна рыкалі, не пазнаючы свайго двара: надта ж многа тоўпілася там людзей.

Калі каровы разбрыліся па дварах, Ваня аглянуўся на Эрпідаў - а антэн у іх ужо і няма! Толькі малюсенькія бугрынкі-мецінкі на галовах. Мо скінулі, як алені рогі скідваюць ці як самі толькі што паадкідвалі рукі і ногі? Не... Нічога падобнага на антэны не валялася. Уцягнулі іх унутр, няйначай.

«Ой, гараць, мабыць!» - «Не, гэта пара пайшла!» - «Глядзіце, чырванець пачалі!» - закрычалі адразу некалькі галасоў. Хто дасюль не схаваўся за вароты, то захацеў гэта зрабіць зараз. Адзін Ваня стаяў бліжэй за ўсіх да Эрпідаў, ён і сам не ведаў - чаму. Ці прыбавілася ў яго храбрасці (мо серабрысты напаследак гэтак уздзейнічаў на яго?), ці быў так упэўнены, што нічога страшнага з ім не здарыцца?

Чырванець пачалі Эрпіды адразу ў некалькіх месцах: там, дзе злучалася галава з тулавам, па лініі шыі, і ў розных месцах тулава і галавы - плямамі. Цэнтры чырвоных плям усё больш яснелі, ірдзелі, распаляліся, сталі зыркія, як іскры. І раптам з цэнтраў тых плям засвісталі, закучаравіліся струменьчыкі пары ці дыму. А ўслед пачалося і самае сапраўднае вывяржэнне, нібы адкрыліся невідочныя дасюль жаролы вулканчыкаў. Бурліва, з пенай-шумам, з бурбалкамі, пачало выплываць штосьці падобнае на лаву. Вогненна-вадкая, але і трохі вязкая маса распаўзалася падцёкамі па галовах, па тулавах. Падцёкі большалі, злучаліся, на месцах злучэнняў успучваліся рубцы-валікі, але потым згладжваліся, а бурбалкі лопаліся. Вогненныя панцыры Эрпідаў увачавідкі выроўніваліся, і ўжо не робаты стаялі пасярод вуліцы, а нейкія агніста-чырвоныя «агуркі».