Павел Місько - Эрпіды на планеце Зямля

- А ў вас хіба не так?

- Не так. У нас энергію людзі... Лічы, што і ў нас людзі... Энергію нашы людзі засвойваюць непасрэдна ад сонца, ад яго праменняў.

- А ноччу як?

- У нас няма ночы. Адно сонца заходзіць, другое ўсходзіць.

- Два сонцы?! Сі-і-іла... У нас таксама, Лёня казаў, расліны засвойваюць энергію сонца і ўсякія прадукты, рэчывы робяць, запасаюць. Фотасінтэз называецца, ці што... Мы гэтага яшчэ не праходзілі... Ха-ха, дык у вас што - людзі зялёненькія, з лісцікамі? Ходзяць, галінкамі памахваюць?

- Калі маладыя, то крыху зеленаватыя. А каторыя дарослыя, спелыя, тыя не такія зялёныя.

- Ой, умора... Дык што, вашы зялёнчыкі ніколі не спяць, не адпачываюць?

- У вас два паўшар'і ў мозгу, і ў зялёнчыкаў два. Толькі намнога большыя, усё роўна як двайны мозг.

- Мазгі-спарышы, ці як?

- Хай сабе і спарышы. Таму і галовы ў зялёнчыкаў раздаліся ўшыркі, не такія круглыя, як вашы. Адзін мозг працуе, другі адпачывае, потым наадварот. Сонцы ў нас не аднолькавыя, і кожны мозг прыстасоўвае арганізм да свайго сонца. А ў час перазменкі працуюць адразу абодва мазгі. Тады і нараджаюцца ўсялякія вялікія навуковыя адкрыцці і робяцца вынаходствы.

Міма пыліла яшчэ адна машына, з капустаю. Ваня і галасаваў ёй, і на Эрпіда паказваў, але яна не спынілася.

Спынілася толькі наступная, з морквай. Акрамя шафёра ў кабіне нікога не было, і Ваня ўзрадаваўся: пашанцавала.

Малады вясёлы шафёр скокнуў на дол, абышоў машыну спераду.

- Куды вам трэба? - спытаў і прысеў на кукішкі, зрабіў з пальцаў «казу рагатую» і паказытаў Эрпіду жывот: - Букі, букі, букі!

Здарылася неверагоднае. Эрпід увагнуўся, нават ручкамі прыкрыў тое месца, дзе быў пупок, і зарагатаў, як дзіця.

Шафёр ад нечаканасці сеў у пыл. Ваня таксама разгубіўся, але хутка ўзяў сябе ў рукі.

- У Менск мы. Вельмі тэрмінова, не можам аўтобуса чакаць!

- Жывы экспанат?! Злёт юных тэхнікаў, ці што? Глядзі, ён мне лямпачкамі падміргвае! - Шафёр паволі ўстаў, абабіў пыл са штаноў.

- Дзядзечка, познімся мы! Выручайце! - як не маліў Ваня, але нічога больш не тлумачыў.

- Да райцэнтра - магу. У краму моркаўку вязу. Хочаш пахрумстаць? - Хлопец захапіў з кузава дзве вялікія морквіны, падаў Ваню.

- Шчаслівай дарогі! - раптам сказаў Эрпід.

Шафёр ужо ішоў садзіцца за руль і зноў павярнуўся да іх.

- Гэта ён сказаў?! - Хлопец зрабіў губамі «уф-ху-у...», пахітаў галавою. - І трэба ж такога выдумаць! Ай-я-яй, ну і галавастыя дзеці пайшлі. Чый жа ты будзеш?

Ваня сказаў.

- Ведаю, ведаю Аляксея Гардзеевіча... Прывітанне бацькам геніяльных дзяцей!

Машына раўнула, рыўком зрушыла з месца.

«Хэ, а што б ты сказаў, каб ведаў усё?» - падумаў Ваня.

- Мне ён спадабаўся, я запісаў яго, - сказаў Эрпід.

- Не спіш у шапку. Малайчына... Давай руку.

Эрпід працягнуў яму руку і сказаў:

- Інфармацыю не зразумеў. Чаму ў шапку? Зялёнчыкі не спяць, то чаму павінен спаць іх Эрпід?

Ваня не тлумачыў, а - скроб, скроб, скроб - пачысціў аб востры кант яго рукі моркаўку, з апетытам захрумстаў.

- Замару чарвячка. А то кішкі марш іграюць.

- Інфармацыю не зразумеў. Якога чарвяка і якім прэпаратам будзеш марыць? І кішкі не музычныя інструменты, яны не могуць іграць.

- Жэрці хочацца, зразумеў?

- Зразумеў у адпаведнасці з закладзенай у мяне праграмай. Хаця сам есці хацець не магу.

- А вашы зялёнчыкі бываюць дзецьмі?

- Бываюць. А потым растуць у адпаведнасці з праграмай. Кожнаму пры нараджэнні даецца прыбор-дазатар, які рэгулюе прыём сонечнай энергіі, а значыць, і рост. Растуць зялёнчыкі да вызначанага стандарту. Вырошчваецца і невялікая колькасць веліканаў для асабліва цяжкіх работ.

- Замест пад'ёмных кранаў?!

- Можаш і так лічыць. Вырошчваюць і ліліпуцікаў, і міні-зялёнчыкаў. Гледзячы для якое мэты, якое работы. Экіпаж касмічнага карабля, што на арбіце, складаецца з ліліпуцікаў.

- Ну і дадумаліся! А калі я, напрыклад, не захачу быць міні-зялёнчыкам, а нармальным? Ці веліканам? А будучы веліканам, узбунтуюся і...

- Такога ў нас не можа быць. Усе хаценні, усе думкі кантралююцца. Зялёнчыкі хочуць толькі тое, што патрэбна для ўсіх, для нашай цывілізацыі.

- Эх-ха, сумна ж у вас там. Мухі дохнуць ад суму.

- Няма ў нас мух. Ніякіх насякомых няма, ніякіх жывёл, птушак, рыб. А расліны ёсць, толькі не зялёныя, а фіялетавыя. Нізенькія такія... І вада ёсць.

- Я сваю зямлю ні на што не прамяняю. І ні за што на свеце! Няўжо вам не хочацца мець хоць бы птушак? Салаўя паслухаць, жаваранка, шпака, зязюлю? Ку-ку, ку-ку...

- Задача нашай экспедыцыі - вывучыць такую магчымасць. Можа, калі-небудзь мы пазычым у зямлян трохі чаго.