Адам Глёбус - Смерць — мужчына

Так i запомнiлася папярэджанне.

* * *

Этажэркi вымерлi.

У нас была этажэрка з дыхтоўнымi палiчкамi, са стойкамi, састаўленымi з нiтачных катушак. Суседзi мелi этажэрку з бамбуку. Былi i лазовыя этажэркi - светлыя, з выпаленымi рыскамi арнаменту.

Я ўжо гадоў дзесяць не сустракаў "жывой" этажэркi.

Мэбля, як i жывёлы, вымiрае цэлымi вiдамi.

Этажэркi вымерлi.

* * *

Мой сваяк - Казiмiр Кiсель - шрот i насенне захоўваў у аднолькавых мяшэчках.

РОБІЦЦА НЯЁМКА...

* * *

Няёмка робiцца, калi ў час размовы пазяхнеш. Дзiўна яшчэ й тое, што ў няёмкае становiшча трапляеш не толькi сам, а i ўсе прысутныя - i тыя, што гавораць, i тыя, што слухаюць, i нават тыя, што не слухаюць.

ПРЫЕМНА Ў РУЦЭ ТРЫМАЦЬ...

* * *

Прафесiйна i таму крыху нядбайна завостраны аловак прыемна трымаць у руцэ.

* * *

Толькi што знойдзеную ў археалагiчным шурфе касцяную шахматную фiгуру прыемна паказваць, узважваючы на далонi.

* * *

Прыемна ў руцэ трымаць пясочны гадзiннiк; здаецца, пакладзi ты яго на бок - i спынiцца час.

* * *

Добра выдадзены, нiкiм не прачытаны асобнiк кнiгi твайго любiмага пiсьменнiка прыемна ў руцэ трымаць, прыемна пагартаць старонкi i прачытаць адзiн-два сказы.

МЕСЦЫ, ДЗЕ ЛЮБЛЮ БЫВАЦЬ...

* * *

Нiкуды не збiраючыся ехаць, люблю прыйсцi на вакзал i пашукаць людзей, што прыйшлi сюды не сустракаць i не ехаць, а паглядзець, як гэта робяць iншыя.

* * *

Дом хутка знясуць. У такiх, асуджаных на знiшчэнне, дамах з выламанымi дзвярыма i павыбiванымi шыбамi адчуваеш, як скразнякi выносяць чалавечы дух. Цяжка сцвярджаць, што люблю бываць у такiх вось дамах, дакладней будзе - не магу абмiнуць.

* * *

Люблю наведваць закiнуты стадыён. Брама павалiлася i, лежачы ў плыткай калюжыне, iржавее. Асфальт на сцежках патрэскаўся. Трыбуны i поле пазарасталi высокай травою. На прыступках зелянеюць купiны моху. Спакой...

* * *

Люблю ўздымацца на вежы.

* * *

Цiкава наведаць галоўпаштамт. Сядзеш за мармуровы заплямлены атрамантам стол, возьмеш простую асадку з пашкоджаным рознымi почыркамi пяром, падсунеш да сябе шкляную атрамантку i зробiш выгляд, што ты, як усе, запаўняеш бланк.

Любоў да вакзалаў i паштамтаў засталася ад часоў, калi наведваў мастацкую вучэльню i пасля заняткаў з папкаю i мяккiм алоўкам хадзiў па горадзе i рабiў накiды.

ПРЫЕМНА ДАКРАНУЦЦА...

* * *

Стаiш у пустым музейным пакоi перад незашклёнай карцiнаю. Прыемна дакрануцца да палатна - пераканацца, што яно сапраўды ёсць.

* * *

Цэлы дзень атынкоўваў сцяну. Нарэшце праца скончана, але няма задавальнення - не атрымалася тое, што хацеў. Прыехаў дадому, напусцiў поўную ванную блакiтна-празрыстай вады. Трэба паглядзець, цi не занадта гарачая. Асцярожна дакранешся, а яна якраз такая, як i павiнна быць. Апускаеш руку глыбей у чыстую вадкасць... Вельмi прыемна.

УВАСАБЛЯЮЦЬ ЧЫСЦІНЮ...

* * *

Састаўленыя з гiпсавых шматграннiкаў (па-беларуску лепш казаць - шматкантнiкаў), конусаў, цылiндраў, тораў, шароў i белых крухмальных драпiровак нацюрморты (па-беларуску лепш казаць - рэчавiкi) выклiкаюць адчуванне гармонii i ўвасабляюць чысцiню.

* * *

Ад рулона льнянога палатна павявае прахалодаю летняга ранку, i гэта для мяне - увасабленне чысцiнi.

* * *

Красавiк. Снег сышоў. На адхонах чыгункi гарыць падпаленая дзецьмi леташняя трава. Дым незаўважна злiваецца з лёгкай смугою. У прыбраных садах хлопчыкi кладуць вогнiшчы.

Назаву ўсё гэта вясновым ачышчэннем.

МІЖВОЛІ ЗВЯРТАЕШ УВАГУ...

* * *

Мiжволi звяртаеш увагу на нумар кiнабiлета. Усё роўна цi ён 8591992, цi 2991958 - рознiцы ну анiякай, а ўвагу звяртаеш.

* * *

Мiжволi звяртаеш увагу на флуарэсцэнтныя махеравыя шапкi, якiя любяць насiць жанчыны з гарадскiх ускраiн.

* * *

Жалезабетонны плот, сама надзейнасць, i раптам дзiрка ў iм. Мiжволi спынiшся i зазiрнеш.

САНЛІВАСЦЬ...

* * *

Чакаеш аўтобуса на правiнцыйным вакзале. Перад вачыма ляжыць залiты белаватым сонечным святлом пыльны пляц. Усе тэрмiны прайшлi, а аўтобуса няма, i робiцца ўсё роўна - прыйдзе ён зараз, цi праз гадзiну, цi праз тры... Пачынаеш засынаць i спiш самым невыносным дзённым сном у пякельную гарачыню.

Наогул, правiнцыя з яе маруднымi рытмамi выклiкае санлiвасць, зразумела, калi ты - сталiчны чалавек.

НА ШТО ЦЯЖКА ГЛЯДЗЕЦЬ...

* * *

Цяжка глядзець на доўгi байкавы бальнiчны халат колеру какавы з малаком.

* * *

На чыгуначнай станцыi ў Негарэлым стаiць больш як сотня цягнiкоў. Яны ўжо ведаюць пра смяротны прысуд i чакаюць за нiзкiм сятчастым плотам у тупiку, калi iм дадуць магчымасць сказаць сваё астатняе слова.