Іван Шамякін - У добры час

Толькі цяпер задумаўся Максім над гэтымі словамі і, задумаўшыся, забыўся пра сад і не заўважыў, як дайшоў да магазіна. У Дабрадзееўцы было ціха і цёмна: электрастанцыя спыніла работу. Але ў кватэры Ладыніна гарэла святло.

Невядомая сіла пацягнула Максіма на гэты агеньчык. Асцярожна, нібы крадучыся, прайшоў ён паўз сад у цені таполяў. Супраць урачэбнага пункта спыніўся. Праз адчыненае, насцеж акно ўбачыў Ладыніна. Доктар стаяў каля стала з лінейкай у руках і нахіляў галаву то ў адзін, то ў другі бок, нібы нацэльваўся. Потым зайшоў з другога боку, аблакаціўся на стол, нахіліўся.

«Чэрціць нешта, ці што?» — здзівіўся Максім і раптам адчуў моцнае жаданне пагутарыць з сакратаром, выказаць яму ўсё, аб чым толькі што перадумаў, паслухаць, што скажа ён.

Максім перайшоў дарогу, наблізіўся да будынка.

Ладынін сапраўды чарціў. Ледзь чутна гучэла прыгожая музыка — працаваў прыёмнік.

Максім стаў на лавачку і бясшумна пераскочыў цераз агароджу ў палісаднік. Абаперся локцямі на падаконнік. Ладынін стаяў бокам да яго.

— Ігнат Андрэевіч, — паклікаў ён шэптам, нясмела.

— А-а? — доктар не ўздрыгнуў, не падняў нават галавы адразу. Толькі тады, калі прачарціў алоўкам лінію на вялікім аркушы паперы, што быў прымацаваны кнопкамі да стала, павярнуўся.

— А-а... Ты што, толькі з раёна?..

— Так... Не-э, — сумеўся Максім. — Гуляю... Перашкодзіў я вам?..

— Не. Нічога! Я таксама адпачываю. Заходзь. Толькі — ша! — Ігнат Андрэевіч прылажыў палец да вуснаў і азірнуўся на дзверы, што вялі ў другі пакой. — Ведаеш што? Лезь лепей праз акно. Нічога! Давай дапамагу, — ён зрабіў крок да акна.

Але Максім, не чакаючы дапамогі, падцягнуўся на руках і ў адзін міг, надзвычай спрытна, апынуўся ў пакоі.

Ігнат Андрэевіч зайздросна, з ухвалай, кіўнуў галавой.

— Займаешся на турніку?

— Цяпер? Не. Куды там! Не да турніка!

— Дарэмна! На, сядай, — падаў крэсла, а сам накіраваўся на цыпачках да дзвярэй, зачыніў іх шчыльней.

Максім стаяў, сціскаючы рукамі спінку крэсла, збянтэжана апусціўшы галаву.

— Ігнат Андрэевіч!.. Даруйце, што я вас тады ў Лядцах... абразіў... І што сёння не пачакаў, каб разам ехаць...

Ладынін падышоў, пільна зазірнуў яму ў вочы і раптам працягнуў руку.

— Хто старое ўспамяне... Ведаеш?.. Забудзем! Ды я асабіста і не помніў, бо мяне ты не абразіў... Хутчэй сябе... Аднак... Сядай.

Ігнат Андрэевіч быў задаволены, нават узрадаваны. Ён уяўляў, што перажыў, перадумаў Лескавец пасля паседжання бюро. І калі ён у выніку гэтых перажыванняў не запіў, не загуляў (а Ладынін крыху баяўся такога канца), а сярод ночы, цвярозы і ветлівы, з'явіўся да сакратара партарганізацыі, то гэта найвялікшая перамога і яго, Ладыніна, і ўсёй арганізацыі, якая выхоўвае гэтага няўрымслівага комуніста. Безумоўна, гэта — толькі пачатак пералому характару... Убачыўшы, што Максім спыніў зацікаўлены позірк на чарцяжы, Ладынін падышоў да стала, разгладзіў паперу рукой.

— Здзіўляешся? Урач і раптам — чарцёж! Ды бачыш, якая справа... Прачытаў я аднойчы артыкул, — ён узяў у рукі медыцынскі часопіс, што ляжаў на краі стала, разгарнуў. — Тут прапануецца праект сельскага ўрачэбнага пункта. Вось і чарцёж даюць... Прачытаў, ведаеш, і абурыўся. Аўтар жыве ўчарашнім днём, аб медыцынскім абслугоўванні вёскі ўяўляе, у лепшым выпадку, па апавяданнях Чэхава. Няма і маленькага, нават нясмелага позірку ў будучае, у наш заўтрашні дзень. Не ведае чалавек, якімі будуць Дабрадзееўка і Лядцы заўтра. Я напісаў у адказ артыкул і ў дадатак вырашыў паслаць ім свой праект — праект урача-практыка, які чвэрць стагоддзя працуе ў вёсцы. Дарэчы, чарчэнне — мой любімы занятак з маленства. Вось калі ласка, паглядзі. Усё ўлічыў. Нават рэнтгенаўскі кабінет.

Ён доўга і падрабязна расказваў аб сваім праекце, расказваў так, нібы вадзіў Лескаўца па пакоях толькі што скончанага будынка, у якіх яшчэ пахла фарбамі і стружкамі.

— Вось такі медпункт мы будзем будаваць у Дабрадзееўцы. Чаго ты здзіўляешся? Я ўжо зрабіў пэўныя захады, каб нам запланавалі такое будаўніцтва. Праз два-тры гады мы самі не пазнаем сваіх вёсак.

Ладынін забыўся, што ў суседнім пакоі спяць, і размаўляў на поўны голас. Максім убачыў, як ціха адчыніліся дзверы, і ў пакой заглянула Ліда. Спачатку яна зрабіла здзіўленыя вочы, потым падаравала Максіму ўсмешку, ад якой у яго на хвіліну пацяплела на сэрцы, і асцярожна зноў прычыніла дзверы. Максім употайкі вачыма паказаў Ладыніну на дзверы. Той адразу панізіў голас зноў да шэпту.