Генрых Далідовіч - Міланькі

— Я, дзіця маё, думала, што ты ўжо ў другую школу перабралася, болей да нас не прыедзеш...— падыходзіла і гаварыла яна, свецячыся радасцю на старым, маршчыністым твары.— Я ж тады, вясною, у календары пазначыла той дзень, калі прыедзеш. Чатыры лісткі вырвала ўжо, а цябе ўсё няма...

— Добры дзень, цёця,— усміхнулася Ларыса, падышла і пацалавала гаспадыню ў шорсткую шчаку.— Загуляла крыху, то і спазнілася. А вы як жылі лета, што ў вас новага?

— Што ў мяне можа быць новага! — махнула рукою цёця Валя.— Тапталася лета пры хаце ды хляве, па полі ды лесе гойсала. Адных і другіх унукаў па тыдню паглядзела... Паехалі — і зноў адна. Цябе вот чакала...

— Дык пусціце яшчэ пакватараваць?

— Жыві, дзіця маё. Хіба нам вады, бульбы ці яшчэ чаго не хопіць? Усяго хопіць... Абы здаровыя былі. Я ж да цябе прывыкла ўжо, як і да сваёй дачкі... А дочкі мае, ні адна, ні другая, не хочуць у вёсцы жыць, сама ж ведаеш... А я ў іх горадзе не хачу, то і будзем з табою тут... Але заходзь у хату, разбірай свой чамадан, а я ўкапаю яшчэ трохі бульбачкі ды і вячэру пастаўлю варыць.

Хоць у хаце не было гаспадара, але цёця Валя здольвала і адна трымаць усюды парадак. Зірнеш на двор, хлеў, плот ды дрывотню — і не скажаш, што яна ўдава, што жыве без мужчыны. Усё ў яе ёсць, усё ў парадку. Што сама не зробіць, зяці ўпарадкуюць ці наймовыя чужыя людзі.

— А я во на днях цялявізар купіла,— ішла следам і гаварыла цёця Валя,— можа, сённі прыйдзе Пятрок і паставіць. Так што будзем глядзець ужо дома кіны ды канцэрты, не будзем па чужых хатах хадзіць.

Калі зайшлі ў хату, Ларыса і ўбачыла, што на стале стаяў вялікі тэлевізар, а пад сталом ляжалі антэна, кабель.

— І фіранкі новыя павесілі,— прыкмеціла Ларыса.

— Надакучылі тыя,— адказала гаспадыня.— Дык новыя ўзяла. Калі купляла, якраз і твой хлопец у магазіне быў... Пазалетась я надта не прыглядалася, а цяпер паглядзела: ладны малец! Высокі, станісты, тварам удалы... Не дзіва, што ўпадабаўся табе! Надта добрая пара будзеце — абое высокія, разумныя ды красівыя, як толькі і падабраліся адно да аднаго... Не тое што ідуць якія малюсенечкія: і ён з пазногаць, і яна ледзь ад зямлі адрасла... Я нічога яму не сказала, бо не ведаю добра, але паглядзела ды падумала сабе: яй-бо, добрая пара будзе...

Ларыса слухала яе і не саромелася, толькі пасміхалася. Яна часта гаварыла гаспадыні пра Паўла, расказвала, які ён добры, не таілася, што яны думаюць сёлета на Кастрычніцкія святы пажаніцца.

Цёця Валя, зноў зірнуўшы на яе, гэтаксама ўсміхнулася, відаць, адчуваючы цяпер радасць і хваляванне на яе душы.

— Ну, ты распакоўвайся, а я яшчэ крыху ўкапаю на вячэру бульбы,— сказала цёця Валя і падалася з усмешкаю на двор.

Ларыса стаяла ў знаёмай лепшай палавіне хаты, глядзела на два ложкі, хораша засланыя і з мноствам падушак, на шафу, на завешаную шырокаю і вялікаю шырмаю печ — і прывыкала, што яна тут ужо, у Міланьках. Паставіла на крэсла чамадан, адчыніла яго і ўзялася выкладаць на ложак свае ўборы, каб пасля што пакласці, а што і павесіць на вешалцы ў шафу.

Зірнула ў акно, якое глядзела на вуліцу, і са сполахам прыціснула да грудзей роўна складзенае ў невялікі чатырохкутнік і толькі што ўзятае з чамадана прасцірадла, захвалявалася, ажно задрыжалі ногі, аслаблі: сюды, у двор, ішоў Павел, яе родны і дарагі Паўлік. Яна пазірала на яго — і пазнавала, і не пазнавала. За гэты год, што яны не бачыліся, ён змяніўся і не адмяніўся. Быў гэтакі ж высокі, знаёмы на прыгожым твары з кірпатым носам і пільнымі вачыма, але на гэтым твары было ўжо і нешта новае — ці не набытая ў арміі сталасць. І сам рух яго быў не такі — не малады, гарэзлівы, як раней, а раздумны, салідны.

Павел, відаць, не бачыў яе з двара праз акно, не затрымаўся, не ўсміхнуўся, ішоў да сянец. А яна ўсё стаяла, прыціснуўшы прасцірадла да грудзей, пазірала ў акно, бачыла ўжо толькі яго спіну — знаёмы чорны пінжак, патыліцу з невялікімі, яшчэ не адрослымі надта чарнаватымі валасамі.

Сэрца яе, здаецца, як адарвалася і імкнулася выскачыць з грудзей. Яна сама здзіўлена падумала, што з ёю, чаму яна так не толькі расхвалявалася, але і разгубілася. Так чакала гэтай сустрэчы, а цяпер вось нават баіцца яе, думае — хай бы яна была крышку пазней, хочацца некуды схавацца, стаіцца і, зажмурыўшы вочы, пастаяць і пахвалявацца, гледзячы, як ён ходзіць паблізу...

Але Павел пачуўся ўжо ў сенцах, зайшоў на кухню. Тады яна як апамяталася, зачыніла чамадан, разгарнула прасцірадла, якое не хацела зусім разгортвацца, і накінула на адзенне, што толькі што выклала. Яна не сказала «можна», калі Павел пастукаў сюды, з хваляваннем чакала, калі ён зойдзе, пакажацца, не думала нават, а толькі адчувала, што будзе многае значыць ад таго, як ён усміхнецца...