Генрых Далідовіч - Міланькі

— Адзін, цёця Галя. Яна прыедзе пазней.

— Надта добрая яна дзяўчына. І сабою ладная, і характар залаты мае. Толькі вось сёлета маркотная была...

Павел зразумеў, што хацела сказаць гаспадыня, усміхнуўся. Усміхнулася і яна, яшчэ як засаромелася, што крышку ўмешваецца ў іхняе сяброўства. І, каб не было гэтай няёмкасці, перавяла гутарку:

— А я да сваёй дачкі ў госці ездзіла. Аж у Ленінград. Пагасцявала тыдзень, во і вярнулася. Трэба паглядзець, што тут робіцца, як тут стары гаспадарыў, падладзіць у хляве ды на гародзе ды на паслязаўтра збірацца на работу ў школу.

— Выпіце за сустрэчу,— сказаў Алесь Трахімавіч,— мне гэтаксама з радасці хочацца лізнуць яшчэ, але я баюся. А вы пакаштуйце яшчэ.

— З Паўлам Мікалаевічам — з радасцю,— згадзілася цёця Галя, якая амаль не брала пітва ў рот, хіба толькі мачыла вусны ў святы ды тады, калі прыязджалі дамоў дзеці.— За тое, што вы вярнуліся, і. за тое, каб хутка паскакаць на вашым вяселлі...

Павел выпіў, прыкусіў. Крыху расказаў гаспадыні пра сваю службу і пастараўся перавесці гутарку на іншае, каб яна расказала пра Ленінград ды пра дачку. І тая з ахвотаю пачала апавядаць, як яна даехала, як шукала гарадскую даччыну кватэру, як гасцявала, куды хадзіла і што бачыла, не магла пахваліцца сваімі «міленькімі і надта разумненькімі» ўнукамі.

Расказаўшы шмат, пасля пачала частаваць мужа і Паўла, ленінградскімі прысмакамі, і Павел, бачачы ласку і павагу, затрымаўся ў гасцінных гаспадароў надоўга.

Таццяна Сяргееўна і Ірына Васільеўна (так, па імені і па бацьку, называлі яны адна адну толькі ў школе — пры настаўніках і дзецях, а дома клікалі адна адну па-свойску — Таня і Іра) жылі на кватэры ў адзінокай старой жанчыны, кульгавай Зосі. Гаспадыніны дзеці, два сыны і дачка, загінулі ў вайну — пастралялі фашысты. У яе, калі ўцякала з дзятвой у лес, гэтаксама стралялі, паранілі, але яна засталася жыць, хоць і сышла крывёю. Выжыла, а дзяцей страціла, мужа з вайны не дачакалася, атрымала толькі пахавальную. Так — адзінокаю — і жыла, працавала, старэла.

Каб было весялей, штогод брала кватарантаў, адпускала ім чысты пакой. Сёлета зноў будуць жыць у яе яны, Таня і Іра.

Хоць ёй трымаць іх, дзяўчат, было, можа, і не зусім выгадна ці добра. Бо сюды вечарамі прыходзілі не толькі сяброўкі, але завальваліся і тутэйшыя хлопцы. У вёсцы іх жыло, праўда, мала, але суботаю аднекуль з'язджаліся, хадзілі гуртам па вуліцы, шукалі, дзе можна павесяліцца. Вось і дападалі сюды, прыходзілі з транзістарамі, з магнітафонамі, круцілі іх, «пускалі» за вечар мо па тысячы песень на самых розных мовах. І Зося ўсё слухала; калі ў яе не раз пыталіся, што, можа, не трэба так шумець, пускаць у хату хлопцаў, то яна адказвала, каб «шумелі на здароўе», пакуль гады маладыя, весяліліся.

Іра і маладая, але не вельмі любіла такія вечары, не любіла гучнай музыкі, шуму, гоману, як і хлопцаў, многія з якіх надта не далікатнічалі, былі смелыя, лезлі сляпіцаю, і па ёй магло б усяго гэтага не быць, тым больш што яна яшчэ вучылася завочна і ёй патрэбен быў час для вучобы, але ўсё гэта вельмі любіла Таня.

Яна, нарадзіўшыся ў горадзе, любіла шум машын, вялікія людскія кампаніі, весялосць, таму не магла тут, у вёсцы, жыць у цішыні, быць адной. Яна здзіўлялася, чаму так хоча быць сам-насам і ў спакоі Іра, чаму неяк хаваецца ад людзей, такая сціплая, маўклівая, крыху скрытнаватая.

Таня была старэйшая за яе мала, на чатыры гады, але мела зусім іншы характар і звычкі — была смелая з людзьмі, з хлопцамі гэтаксама, любіла, каб яны да яе заляцаліся, віліся, як пчолы ля кветак, але не магла пі з кім падоўгу сябраваць, хацела ўсё нечага новага і лепшага. Іра, мусіць, бачачы ўсё гэта, адчуваючы, што яна маладзейшая, меней чаго бачыла, бо амаль нікуды не выязджала са сваёй вёскі ды з Мілане«, вучылася яшчэ толькі на трэцім курсе завочна,— не толькі, прыглядалася да Тані, але і слухалася, часамі нават старалася быць падобнай у адзенні. І толькі. Бо, маючы зусім іншы — вельмі спакойны характар і сарамлівасць, у звычках не магла быць падобнай.

Цяпер Таня і Іра былі дома, сядзелі ў сваім пакоі, дзе стаяла шафа з гаспадыніным і іх адзеннем, канапа, дзе яны спалі. Каб не сумаваць доўгімі зімовымі вечарамі, яны з Ірай злажыліся і купілі невялікі тэлевізар, што і стаяў на стале.

Яшчэ нядаўна Таня і Іра былі на школьным гародзе, разам з тэхнічкамі, з Вольгай Піліпаўнай, якая пасля надышла, выбіралі гуркі ды памідоры, зносілі іх у школьную сталоўку.

— Нешта сумнавата,— пазяхнула Таня, распраміла рукі, паднімаючы ўперад невысокія грудзі,— Давай мо, мая мілая, паедзем нанач у горад, сходзім у кіно, пазнаёмімся з добрымі хлопцамі.