Ніна Мацяш - Душою з небам гаварыць [Выбраная лірыка]

1993

КРЫЖ

Усё склалася
Як бы само сабою,
Без майго ўдзелу,
Вонкі маёй волі.
Але з'яўляюцца паблізныя
I пытаюцца ў мяне,
Што рабіць, што чыніць цяпер,
Калі ўсё склалася так,
Як склалася —
Непапраўна?

Вымагаюць чынаў маіх.

I ўпакорваюся,
I жахаюся дзёрзкасці
Па-зямному ўплываць
На развітак падзей,
Ад мяне не залежны.

Скаланаюся:
Вузлы лёсу якія
Сёння зноў я зацягваю?

Скаланаюся:
А без гэтага ж не абазначацца
Ні дарогі абрысы,
Ні абліччы паблізных...

Ямчэй прымошчваю
На плячах насмылелых
Свой крыж:
— Рушайма далей, дарагія.

1993

У ТОЙ ХАЦЕ

Там, дзе ложак твой стаяў, —
пустое месца.
Хутка ўсё, усё адменіцца ў той хаце.
I хадзіцца будзе йнакш, і піцца-есца.
I начынне ўсё
свой сэнс ранейшы страціць.

Душы новыя ўва ўсё ўнясуць абнову.
Столь і сцены на свой густ пераніцуюць.
Пасярэбраць спадзяваннямі падкову
I над самым сэрцам болю прымацуюць.

Там, дзе ложак твой стаяў, —
Пустое месца.
Толькі голас шчэ ляціць звышы-звысоку,
Тваё ледзьве ўжо дасяжлівае мецца.
Пра любоў... пра супачынак... пра вясёлку...

1993

НА АДЫХОД УЛАДЗІМІРА АНДРЭЕВІЧА КАЛЕСНІКА

Уладзімір Андрэевіч, даруйце
Нам нашы слёзы: слёзы цягнуць долу,
А Вы заўжды былі на вышыні,
Ваяр Асветы, рыцар Светлыні.

Мы плачам, бо нічога не зыначым.
Вас не вярнуць сюды, у нетры гліны.
Душа Ваша атрэсла ўжо яе.
Дзесь азірае сцежачкі свае.

Хай Бог даруе ёй усе правіны.
Хай шлях далейшы будзе беспакутны.
Бывайце. Можа, й стрэнемся яшчэ.
Хай толькі Вас, як нас, боль не пячэ...

1994

БЫВАЙ!

Вось, вычарпаліся й пакуты.»
Караны быў Ты? Ці - абраны,
Каб у двубоі з лёсам лютым
Так і не быў Ты зваяваны?!

Ты ведаў: Ты - зусім не цела,
І моцай фарбы, моцай слова.
Адпрэчваў бруд, хлусню, спусцеласць,
Трываліў годнасці аснову.

Душа не ведала спачыну.
Дай, Бог, ёй долі ў дальшым руху.
Ты нам не толькі жаль пакінуў:
Свяціцьме веліч Твайго духу.

* * *

Для кожнага тут
знайшлося ў мяне слова добрае
і на сустрэчу, і на развітанне.
Перазовы ж з табой
пажыццёвай журбой
абсякло
тваё неадгуканне.

Скрыжоўваю рукі, як табе скрыжавалі былі —
на сэрцы, на чашы,
каб душы нашы
адна ў адну паўзірацца маглі,
на мове агню цяпер ужо
бясконцую
гамонку вялі...

БАЦЬКА

Тата родны... Не трэба!
Як гаротна сашчэплены пальцы,
Як бяссільна упалі
На мулкія дошкі стала...
Мне б падбегчы к табе
I вачыма вачэй дапытацца,
Што за скруха пакутная
На цярплівыя плечы лягла

Мне б падбегчы к табе
I абвіць тваю шыю рукамі,
Прытуліць да грудзей
Галаву клапатліва тваю.
За секундай секунда,
Нібы цяжкія камень за каменем,
За секундай секунда,
А я нерухома стаю.

Мне б прыпасці к табе, —
Ды няма ў нас такой завядзёнкі..
Ты й мяне прывучыў
Быць скупою ў пачуццях услых.
Асцярожна выношу з пакоя
Любві сваёй дзёрзкасць,
Каб нічым не абразіць
Дум падгледжаных горкіх тваіх.

1964

ДВА ДРЭВЫ

Прыпыніцеся, дні, пачакайце!
Лёт шалёны...
...Пасадзі пад акном маім, бацька,
Рабіну і клёна.

Я не ведаю дрэва, якое
Красамоўней рабіны
Мне сцвярджала б заўсёднай парою,
Што нягоды любыя
Можна мужнай душой адолець
(Так, як маці)
I з падсечаным нават голлем Цвету не страціць.

Я не ведаю дрэва, каб гэтак,
Як клён, гаварыла
Пра ранімасць бацькоўск*ага свету,
Пяшчоту і сілу...
Пасадзі пад акном маім, бацька,
Рабіну і клёна.
Век над лёсам дачкі калыхацца
Санцалюбным іх кронам.

1975

ПЕСНЯ Ў ЦЯРНОЎНІКУ

Лісцё між калюкоў
Буй-цвету наварожыць,
I сцішнавата ў гэтай варажбе...
Давермася сабе:
Што ўмеем мы, што можам?
Давермася найлепшаму ў сабе.

Усё, што варта нас,
Дарогу заступае,
Бо шлях адзін: не ўскрай , а толькі праз .
I вастрыё стралы
Дакладна гэта знае,
I руху птах наўзрыд спявае ў нас...