Кацярына Оаро - Сарочае радыё

― Это только начало, это еще пока романтика…

― Так, да горла рамантыкі.

― Что?

― Нічога. Нічога… Мама, журналістыка ― не для мяне.

Яна маўчала, а я апраўдвалася:

― Таму што гэта ― засмечваць людзям галовы.

― Ты в книжках это вычитала. Так и слышно, что не твои слова.

― Чаму ж не мае? Мае… Усе кажуць, калі чуюць «журналіст»: «О-оо-оо-о. Як прэстыжна!» А я бачу, што гэта прафесія ― рабіць усё, каб людзі не думалі пра… сэнс жыцця.

― Высокие слова, слишком заумно, ― не ўпершыню прамовіла сваю дэкларацыю мама. ― Я за простоту. А это не простота, это все надумано. Вспомни, как ты хотела на журфак. «Мама, это мое призвание!», «Человек должен заниматься тем, к чему душа лежит!»…

― Я думала, мяне навучаць пісаць. І я спатрэблюся.

― Что ты еще за ребенок! Потом смеяться будешь над своими словами.

― Я не дзіця. Працую, вуч… здымаю кватэру. Грошай у цябе не бяру. Мама, журналістыка ж амаль заўсёды пра нейкае смецце! Усе гэтыя «жыццёвыя» пытанні. Так рэдка бываюць важныя тэмы. ЖЭСы, кошты на жыллё, падвышэнне базавай велічыні, дырэктыва нумар адзін, два, тры…

― Танюша, вот именно это и есть жизнь, а не в облаках все время лётать.

― Беларускае слова?

― Какое?

― Лётаць!

― Не придирайся.

― Карацей, я, здаецца, не буду ўсё жыццё журналістам. Я думаю нават, што, калі б не было майго радыё, я б ужо цяпер не была…

― А я тебе скажу, что я впахиваю на работе каждый день, ― у яе зрабіўся голас снежнай каралевы. ― Никого не волнует, во сколько я заканчиваю: будь добра закончить, хоть в восемь, хоть в девять. А конец месяца ― это и в десять, и в одиннадцать. И если заболела ― не так, как у вас: позвонила и все. Справку давай, а если проверка ― то никаких болезней. И знаешь, я довольна. Я довольна!

― Ты задаволеная?

― Я считаю, что не надо летать в облаках.

― А я лічу, што лётаць у аблоках ― гэта паперы цэлы дзень пісаць.

― Без бумажки ты, дорогуша, ничего сделать в этой стране не сможешь.

― Вось, менавіта. Добра… Як там наш кот?..

Паклаўшы слухаўку, але не спаталіўшы жадання паразмаўляць, я пачула, што ў кухні ўжо пачалася «гарбатка штовечар». Мае суседзі, Алесь і Паліна, так называюць вечаровыя кухонныя размовы за гарбатай.

― Высвятляецца, што Пазняк ― тэатразнаўца! ― чула я Паліну з калідора. ― Ён так пісаў пра Брэхта… скарб для маёй дысертацыі. Я думала, ён быў усяго толькі гучным палітыкам. Зусім не!

Яшчэ не ўбачыўшы Паліну, я магла ўявіць яе жэсты. Калі яна кажа: «Зусім не!», то круціць галавой (валасы пералятаюць з аднаго пляча на іншае) і шырока і рэзка адводзіць руку. У яе адкрытая жэстыкуляцыя ― танчыць усё цела, а найбольш рукі. Мы з Алесем аднойчы паставілі эксперымент: папрасілі яе расказаць гісторыю, не рухаючыся. Паліна збівалася, губляла патрэбныя словы і зусім не магла стрымаць рукі. Здаецца, словы ў яе ўзнікаюць адначасова з жэстамі ці на долю секунды пазней.

Пабачыўшы мяне ў дзвярах, але не «раскусіўшы» яшчэ майго настрою, Алесь у сваіх заўсёдных акулярах на доўгім смешным носе ажыўлена, хоць, здаецца, сур’ёзна спытаўся:

― І як вы сёння ратавалі свет?

Вось поўная Палініна супрацьлегласць. Флегматычны, стрыманы, сур’ёзны, з эканомнымі рухамі. Юрыст… Паважае маю працу. Шкадуе, што сам не журналіст. Але я не магла стрымацца:

― Білі лынды! Нейкі ЖЭС, а не радыё!

Паліна раптам зайшлася ад смеху, а я адчувала, што заводжуся.

― Касмічныя тэмы! ― працягвала я.

― А, я забыўся, сапраўды! Я ж заходзіў на ваш сайт, бачыў твой рэпартаж. Пра талеркі, ― кажа Алесь.

― Таня, а што такое, ― Паліна яшчэ смяялася, ― лынды? І яшчэ гэтыя, ну, гэтыя… ― яна пакруціла рукою, дапамагаючы сабе ўспомніць, ― Бібікі?!

Я маўчала. Паліна працягвала:

― Дарэчы, а чаму іх здымаюць? Кажуць, яны псуюць… ― яе рукі акрэслілі прастакутнік у паветры, ― выгляд будынкаў? Але ж гэта не так?

― Мне гэта нагадвае, ― сказаў Алесь, ― зразумела, толькі нагадвае ― сорак першы год.

Паліна махнула на яго рукой і цокнула языком.

― Ды я сур’ёзна кажу. Мой дзед мне расказваў, што ўсім тады загадалі здаваць радыёпрыёмнікі. Пачынаецца вайна ― а ўсе з прыёмнікамі стаяць, чарга. Добраахвотна, праўда, бо прыёмнікі ж таннейшыя за антэны.

Мы, удумваючыся, замоўклі.

― І прычына тая ж самая…

― Ды скажаце вы мне прычыну ці не?

― Кантроль інфармацыі, вядома, ― юрыдычным тонам працягваў Алесь. ― Канал новы будуць глушыць.

― Ну, а людзям-та што? Мы яго ў інтэрнэце зловім, калі захочам.