Генрых Далідовіч - Свой дом

Адарваў галаву ад паперыны, зірнуў на ўсіх:

— Якая ваша думка, таварышы?

— Згодны,— зноў хтосьці забег наперад.

Мяснікоў кінуў позірк сюды: які настрой у іх?

Жылуновіч вычакаў хвіліну-другую, калі пачулася яшчэ некалькі ўхвальных галасоў, а пасля падняўся.

— Таварышы,— прамовіў, ужо тонам заклікаючы да ўвагі,— як я буду працаваць з тымі камісарамі, якіх я дагэтуль у вочы не бачыў, нічога не ведаю пра іх як пра людзей і спецыялістаў? Па-другое, зноў, таварышы, несправядлівасць...

— Якая? — рэзка запытаў Мяснікоў.— Выбачайце, тут захаваны парытэт.

— Які парытэт? Вонкавы? — павысіў голас Жылуновіч.— Усе важнейшыя паркаматы аддаюцца вам, смалянам. Нам вы пакінулі другія і трэція ролі.

— Вашы прапановы? — нахмурыўся Мяснікоў.

— Мы просім вывесці з членаў урада вас, Калмановіча і Пікеля.

— Як, таварышы? — заапеляваў Мяснікоў да членаў ЦБ.

— Я рашуча супраць,— падняў руку чарнявы, кучаравы чалавек каўказскага тыпу.— Калі мы дазволім вывесці з урада таварышаў Мяснікова, Калмановіча і Кнорына, то гэтым самым мы пазбавімся ад адных з самых аўтарытэтных асоб.

— Дарма не бядуйце, таварыш,— абсек яго Жылуновіч.— Мы лёгка на гэтыя пасады знойдзем не менш аўтарытэтных карэнных таварышаў.

— Вы ўвогуле маглі б абысціся без пас! — агрызнуўся той.— А то, як і вашы калегі з БНР, без Савецкай улады і Расіі!

— На знявагі не адказваю,— адвярнуўся ад яго Жылуновіч.— Калі члены ЦБ і тут не ўлічаць нашу думку,— рашыў прыстрашыць Жылуновіч,— то, па-першае, я і мае таварышы з Белкамсекцый адмовімся ўвайсці ў такі фармальна беларускі ўрад, а па-другое, я не аддам вам адобранага ў Наркамнаце Маніхвэста пра абвяшчэнне Савецкай Беларусі.

— Ну, сепаратыст! — крутнуў галавою Мяснікоў.

— А ты — узурпатар! — успыхнуў Жылуновіч.— Ды толькі мы не дазволім таптаць нас!

— Абыдземся, калі трэба будзе, і без цябе...

— Не сумняваюся. Як і ў тым, што хочацца мець Беларусь без беларусаў...— адказаў Жылуновіч, дастаў з папкі і падаў лісток чалавеку, які сядзеў перад ім, каб той перадаў далей, Мяснікову.— Вось спіс справядлівага незалежнага ад вас урада...

Мяснікоў але задрыжэў, успыхнуў чырванню, але стрымаўся. Папрасіў усіх галасаваць за яго варыянт. Бачачы, што Мясніковы вылучэнцы падымаюць руш за свайго апекуна, Жылуновіч шпарка пайшоў да дзвярэй. Услед за ім падаўся і Лагун.

— Жылуновіч! — рэзка кінуў наўздагон Мяснікоў.— Маніфест!

— Не аддам!

— Тады — пойдзеце з партыі, калі не захоўваеце партыйную дысцыпліну!

4. Мяснікоў — Сталіну

«Список правительства я получил только сейчас и то с оговоркой Жилуновича, который заявил, что он и его приехавшие товарищи согласны на него лишь при условии исключения из списков трех членов правительства. Персонально по военным делам, снабжения и совнархозу, да еще при условии независимости членов правительства от Центрального Бюpo партии. Манифеста не видел, ибо его не предъявляют. Поскольку вопрос остается в том виде, как мы обсуждали в Москве, я всецело стою за то, чтобы немедленно было приступлено к делу. Но, по-видимому, товарищи на этот счет имеют свои особые соображения. Нахожу, что необходимо предписать им или же предоставить нам выдвинуть соответствующие белорусские фамилии, какие здесь у нас имеются. Предвижу определенные трения на почве самого неприкрытого национализма. Весь день Центральное Бюро находится в сборе и ждет Ваших указаний, дабы наконец перейти к делу. Жду определенного ответа».

5. Сталін — Мяснікову

«Предложение Жилуновича о невключении трех членов нахожу дезорганизаторским и в корне противоречащим решениям партии. Никаких особых решений группы Жилуновича не может быть...»

6. Жылуновіч — Сталіну

«Мы протестуем против нарушений, выработанных с вами же...»

7. Сталін — Жылуновічу

«Во-первых. Прошу Вас ответ прочесть Мясникову.

Во-вторых. Материал (відаць, маецца на ўвазе Маніфест.— Аўтар твора) должен быть срочно опубликован. Жду сообщений о дне опубликования.

В-третьих. Все разногласия должны быть разрешены на совместном совещании с моим присутствием...

Завтра выезжаю...»

8. Мяснікоў — Сталіну

«Сегодня, І января 1919 года, Жилунович после долгого упорства огласил Манифест об образовании Советской Белоруссии. Мною отдано распоряжение распространить его почтой, телеграфом, радио, через газеты, отдельной брошюрой. Споры с группой Жилуновича продолжаются...»