Генрых Далідовіч - Жар кахання [Апавяданні пра жанчын]

— Пакахаў? — усміхнулася. — Альбо толькі адчуў жаданне?

— Ты жартуеш ці кпіш, а я сапраўды хачу пасядзець i пагутарыць з табой. Сам не ведаю чаму, але мне з табой легка i добра.

— Што ж, — уздыхнула. — Мужчына ты ўплывовы i відны, не магу адмовіць. Іду.

Праз паўгадзіны была ўжо тут, у цеснаватым асобным гасцінічным нумары. Зноў у новым уборы — у чорных боціках з раменьчыкамі i металічнымі спражачкамі, у боцікі былі запраўлены маладзёжныя джынсы, у пуховай куртачцы, пад вялікім чорным берэтам. Калі скінула куртку, дык засталася ў цесным сінім свэтарчыку, што хаваў яе шыю i нацягваўся на поўных грудзях. Калі павесіў у шафу адзенне, я прытуліў Ксеню. Яна рэзка ўскінула галаву, але падставіла трошкі патрэсканыя вусны.

— Добры дзень, — тут жа адхілілася. — Кажаш, сумнавата пасля вясёлага вечара?

— Сумнавата.

— Тады трэба падняць настрой, — падышла да стала, паклала на яго сваю сумку i дастала адтуль пляшку каньяку, пачак цукерак. Села на крэсла, па-заліхвацку паклала нагу на нагу.

— Закурыць дазволіш?

— Калі ласка.

— Ты вось мужчына, не курыш, а я смалю. — Па-свойму, гарэзна i ў той жа час прыязна пасміхнулася. — Часамі не абураешся, не зелянееш ад злосці на нас, кур... жанчын, што кураць?

— Так i быць, куры.

Закурыла.

— Я, Васілёк, жанчына больш чым дзіўная, — прамовіла. — Прыйшла вось да цябе, да мужчыны, але мушу перасцерагчы: мы — сябры. Я люблю бяседы, люблю жартаваць i спяваць, люблю пакакетнічаць з вамі, рослымі i прыгожымі, але не больш. Чуеш?

— Чую, — усміхнуўся я, сеў насупраць на ложку.

— Значыць, адразу дамовімся: будзем піць, гаманіць, але ніякай спробы да шураў-мураў.

75

— Чаму ты гаворыш мне якраз пра гэта? Лічыш мяне разбойным донжуанам?

— Кажу ж, — пыхнула ўбок дымам, — я перасцерагаю. Бо крыху ўжо ведаю вас, мужчын. Усміхніся, прыхіліся — а вы нас у пасцель...

— I ўсе так? — пацвеліўся я.

— Амаль. Значыць, па-добраму дамовіліся пра ўзаемапавагу? A калі так, адкаркоўвай, вып'ем за наша большае сяброўства.

Калі крыху выпілі, яна змусіла мяне есці цукеркі, А сама зноў закурыла.

— Ты, бачу, прыстойны чалавек, дык раскажу табе, пра што дасюль не гаварыла, — здаецца, заспавядалася. — Ты ўжо ведаеш: я свайго мужа ненавіджу. Зараз скажу — за што. Я, калі вучылася ў апошнім класе, закахалася ў аднаго маладзенькага i прыгожанькага курсанта-лётчыка! Ой, каб ты ведаў, як я ўтрэскалася! Свету не бачыла з-за яго, гатова была бегчы за ім на край зямлі! А як раўла, калі ён на мой ліст адказаў, што не можа са мной сябраваць, бо мае ўжо прыгожую, добрую дзяўчыну i думае з ёю жаніцца. Я яшчэ была юная, але ўжо глыбока па-жаночаму ўразілася: я, мабыць, не толькі не самая прыгожая, але i ўвогуле без красы. Іначай мяне не адштурхнулі б. Ад гэтай роспачы я яшчэ на першым курсе інстытута замуж выскачыла. На студэнцкім вечары ён, ужо старшакурснік, раз за разам запрашаў мяне танцаваць, а пасля прычапіўся: «Я хачу правесці дамоў самую прыгожую студэнтку нашага інстытута». Дазволіла. А пазней крыху, калі пачаў ухажорыць, прасіць стаць ягонай жонкай, дакляроўваць, што я ўсё жыццё буду для яго каралевай, згадзілася на шлюб з ім. Зусім хутка адумалася, убачыўшы, што цяжка жыць з чалавекам без кахання. Хацела развесціся, ды бацькі адгаварылі. У мяне такі характер, што я магла б настаяць на сваім, але паасцерагалася: раптам у хворай маці будзе інфаркт i яна пойдзе з-за мяне на той свет. Без кахання нарадзіла дачку, сына, а потым пачала ўхіляцца, каб не быць з ім блізкай. A калі ўведала, што ён завёў сабе цыпу, зусім адвярнулася. «А ты мяне не кахаеш, — спрабаваў апраўдацца ён. — Ты да мяне халодная...» — «Ну ж чорт з табою! — адказала яму. — Жыві як хочаш, але да мяне нават не дакранайся...»

Павер, вельмі не пакутавала, што ён аддае свае ласкі не мне, а нейкай іншай. Не, я тады не думала быць манашкай, тады была я яшчэ маладая, гарачая, адчувала, што маю цела i што яно прагне мужчынскай пяшчоты. Але i яно, цела, i душа мая яшчэ драмалі, не разгарнуліся, як бутон маладзенькай ружы. Павяла туды-сюды галавою: дзе хто варты, у каго калі не закахацца, дык з кім можна стаць жанчынаю, адчуць тое, што адчуваюць закаханыя шчасліўчыкі. Убачыла: ёсць мужчыны-хваты, ёсць мужчыны-сарамліўцы. Першыя адчуваюць усё з аднаго позірку i з паўслова, але не ўсім з ix можна даверыцца. Многія з ix адразу ж кідаюцца, як на лёгкую здабычу, але пастаяннымі бываюць нядоўга. Другія добрыя, шчодрыя душой, здольныя на глыбокае пачуццё, але баяцца самі сябе i ўсяго свайго лепшага. Быў i ў нас адзін такі на кафедры. Без званняў i тытулаў, не прыгажун, але працавіты, сумленны i прыемны чалавек. Падступаюся да яго, заводжу гутаркі пра гісторыю (не магу ж я, жанчына, узяць i сказаць: «Не жадаеце завесці са мной раман?!»), а ён, ідэаліст-прастак, не бачыць, чаго баба хоча, з захапленнем, нават з уюшанасцю талкуе мне пра новую, неабэцэдараўскую канцэпцыю ў гісторыі Беларусі... Некалькі тыдняў паслухала яго, хітаючы ў знак згоды галавою, а пасля пачала спакваля адыходзіць ад яго... А тут заявіўся ў нас новы выкладчык. Прыехаў ажно з Масквы, каб тут у нас, як лічыў, у глыбокай правінцыі, хутчэй абараніць доктарскую дысертацыю па камуністычнаму выхаванню працоўных (i пасля абараніў, быў у абкомаўскім актыве прапагандыстаў). Ён з першага нашага знаёмства як рэнтгенам прасвяціў мяне, пачаў ліпнуць. Я адчула, што ён за птах. «Ладна, — думаю, — хлюст ты, на добры толк цябе не трэба падпускаць на пушачны стрэл, але, так i быць, станавіся палюбоўнікам. Зрэшты, з такімі амурнічаць лягчэй, чым з сур'ёзнымі людзьмі. Толькі, дарагі, прыйдзецца табе папахадзіць вакол мяне, уюном павіцца, пакуль я лягу з табою». I, злыдзень, павыгінаўся i папрасіў! Карацей, аддалася яму. Мужчына як мужчына, нічога незвычайнага. Можа, нейкі час гуляла б з ім — не для душы, толькі для цела, цярпела б яго пашлаватасць, каб не пачаў падбіваць мяне не на «дзедаўскае», а на «сучаснае» каханне, змушаць, каб я рабіла тое i тое... Не. На гэта пайсці я не магла. Не згадзілася больш i сустракацца з ім. «Ты — распуснік i мярзотнік, — так i сказала яму, — ганьбіць сябе як жанчыну, ганьбіць сваё пачуццё не буду». Сказала — зрабіла. Але гэта не толькі абурыла мяне. Яно выклікала ў мяне непрыязь да ўсіх мужчын, i я пачала паволі глушыць у сабе ўсё жаночае. I заглушыла. Я магу жыць без мужчыны. Верыш?