Анатоль Бароўскі - Пякельны рай

Дзе ты, Джо, адгукніся! Мне не было часу завітаць да цябе, другім людзям трэба была помач, і я кінуўся туды. Але ты ж на першым месцы ў мяне, і я ўсё падрыхтаваў, каб выканаць просьбу дзеда Рыгора... Толькі ж жыццё дыктуе нам свае ўмовы і свой сцэнарый. Каб жа я ведаў, што ты, Джо, пакрыўдзішся на мяне, плюнуў бы на ўсё і памчаў да цябе, кожны дзень прыходзіў бы...

На Віку не хапіла часу, а, пэўна ж, няпроста так званіла, дзіцячай душы было адзінотна. І табе адзінотна, Пеця-Джо. Калі ў Вікі яшчэ ўсё жыццё наперадзе, то ў цябе невядома што заўтра... Ну і дурань жа я набіты! Якой бяды нарабіў! Божа, памажы мне адшукаць яго, ён сам не ведае, што творыць, што робіць для самога сябе блага. І для мяне таксама. Навучы, дзе шукаць яго...

Плануеш так, а выходзіць ніяк. Так і ў мяне. Усё расклаў па палічках, з усімі дамовіўся, а забыўся пра дробязь — удакладніць пра ўсё з Пецькам. Ён і не падазраваў пра мае імкненні памагчы яму, пра тое, што я, рызыкуючы работай, умешваюся ў яго лёс...

Я мог бы папрасіць колькі хвілін экраннага часу на тэлебачанні — вяду ж там зрэдку сваю перадачу «Літаратурная гасцёўня», але ведаю, што ён ніколі і не глядзіць тэлевізар. Як і не слухае радыё. І газет, адпаведна, не чытае. Ён адарваны ад свету. А можа, і не адарваны, то мы ад яго свету адарваныя. Але ад таго не лягчэй — Пецькі няма, і слядоў не пакінуў.

Каб жа ведаў адрас яго цёткі. Ды наўрад ці і яна існуе, не верыцца ў тое. Упэўнены, што наплёў пра яе, каб не падумалі, што ён недзе «пазычыў» тыя ляшчы, якімі частаваў на піўным полі. А мо і ёсць тая цётка, ды не патрэбен, пэўна, ёй Пецька...

Няўжо згубіў? Няўжо — назаўсёды?!

Як жа мне тады апраўдацца перад сваім сумленнем, перад дзедам Рыгорам, калі з'явіцца, што скажу яму? Нічым не апраўдаюся. Бо няма і падстаў ніякіх для гэтага.

І я ўсё ж працягваў да позняй ночы блукаць па горадзе. У кожны пад'езд заглядваў, не мінуў ніводнага падвала ў цэнтры, дзе ён мог начаваць, — было ж па-зімоваму холадна.

Днём заспела мяне Віка, а я быў у роспачы.

— Табе цяжка зноў, Антон, праўда?

— Праўда, Віка.

— Хто пакрыўдзіў цябе? Злыя людзі?

— Не, Віка, я сам сябе пакрыўдзіў.

— А так бывае?

— Здараецца. Адзін мой знаёмы, які стаў амаль і сябрам, папаў у бяду — захварэў. Быў у Чарнобылі. Яму патрэбна аперацыя за мяжой, а грошай няма. Я хачу завезці яго да бацькі, які вылечыў шмат людзей. Прыехаў у бальніцу, а ён выпісаўся, уцёк ад мяне. Пакрыўдзіўся, што не прыязджаў да яго.

— А бацькі...

— Няма ў яго бацькоў. Нікога няма. І вось я хаджу тыдзень і не магу яго адшукаць. І адраса ў яго няма, і жылля няма. А дарагі кожны дзень...

— А што цябе затрымала?

— Ездзіў у камандзіроўку. Абараняў дзяўчыну ад самадурства старшыні, яна выпускніца заатэхнічнага вучылішча.

— Абараніў?

— Працуе, усё наладзілася.

— А сябра згубіў. Антон, а давай будзем разам яго шукаць?

— Не, ты яшчэ малая. Нельга табе... Гэта для дарослых. Я павінен яго адшукаць, Віка, я. Чаго б гэта мне ні каштавала. Як з вучобай?

— Нармальна.

— Як кацяняты?

— П'юць ужо малако.

— Ну во, у цябе ўсё добра.

— Амаль што.

— Чаму — амаль што?

Віка засмяялася:

— Як-небудзь іншым разам.

— Добра, звані.

— Мг... А ты знайдзі Джо. Абавязкова знайдзі.

Вось і Віка ненарокам далучылася да лёсу Пецькі. Але ці меў я права рабіць «замыканне» на дзіцячай душы? Я ёй перадаў свой боль. Як грамавы разрад на зямлю. У яе ж і сваіх дзіцячых клопатаў хапае, яшчэ і маіх, дарослых, дадалося. Знайшоў каму расказваць пра сваю бяду! Ну ці не цяльпук я пасля гэтага? Дзяўчынка ж і пазваніла табе дзеля таго, каб аблегчыць свой боль, даверылася табе, а ты... Як самы агідны эгаіст, не выслухаўшы яе, сваю агіднасць ёй перакінуў — у падарунак. Вар'ят! Дэспат!

Божа, што за насланнё такое на мяне ў гэтым месяцы?!

Няўжо мая зорка так пахіснулася, перайшла на другую арбіту? Па гараскопе, што я глядзеў, Цяльцу спадарожнічае толькі ўдача! Хто ж мне выдаў такі білет? Венера, якая ў мяне за фундатара? А я не адчуваю яе дабраплыннага ўздзеяння, наадварот, мяне душаць няўдачы і супярэчнасці, не знікае процістаянне...

Я ў нейкім цэйтноце сваёй удачы. Ды якая, шыпшына мая калючая, удача, калі пракол за праколам... Калі сабраць усё ў кучу, то атрымаецца вялікі мінус...

Некалі, калі быў я яшчэ сляпым, калі прымаў на веру ўсё, што было напісана ў школьных падручніках, бабулька сказала мне, што ёсць на небе Бог і трэба слухацца яго і не рабіць нічога кепскага... Тады ж, тры ночы запар, прыходзіў да мяне дзед Рыгор і, стаўшы на калені, плакаў: