Павал Місько - Прыгоды Бульбобаў

- Коля, ратуйся! Госці бягуць! - закрычаў Толя, саскочыўшы з акна.

На лесвіцы ўжо звінелі галасы, чуўся тупат.

Толя адчыніў дзверы, і яго ледзь не стапталі ў парозе. Большасць - амаль незнаёмыя хлапчукі, толькі Мармышка і яшчэ адзін, Андрэйка, знаёмыя. А Сцёпа стаяў і ўсё ціскаў клюшкаю на кнопку званка.

- Перастань! - тузануў яго Толя за рукаў.

- Вы, значыць, адны! - упэўнена сказаў Сцёпа, ступіў цераз парог. Толю з дарогі адгроб, як штосьці лішняе.

Апошняя ўскарабкалася на пляцоўку Танька. Расчырванелася, ледзьве дыхае. Папрасілася вельмі ветліва:

- Можна і мне на ваш дзень нараджэння? Толькі ў мяне няма чаго падарыць... - паказала яна пустыя далонькі і ўздыхнула.

- Заходзь, - дазволіў ён. Толю спадабалася, што яна ўспомніла пра падарунак, а ніхто з хлапчукоў і не заікнуўся нават.

Дзеці ўжо тапталіся на кухні каля слоіка з хамяком. Не, хамяка ў ім не было, Гаўрык сядзеў у Мармышкі на грудзях.

- Лезь, лезь! - падштурхоўваў Сцёпа хамяка знізу. Але той учапіўся кіпцюрыкамі за куртку і палахліва паглядваў на дол. Відаць было, як ён дрыжыць і трасецца.

Толя зняў хамяка, даў патрымаць Таньцы. Яна атуліла яго далонямі, атрымалася нібы гняздзечка. Дзяўчынка ўся свяцілася ад шчасця, і сам Толя глядзеў на яе і радасна ўсміхаўся.

- Пусці, хай пабегае! - Сцёпа сілком прыгнуў Таньку за рукі да падлогі, вытрас з іх хамяка. - Ату яго! Ату! - патупаў нагамі, пляснуў далонямі.

Гаўрык з пуду кінуўся пад буфет.

- Ой, уцячэ! Ой, не зловіце! - замітусіліся дзеці. Некаторыя палеглі, каб заглянуць пад буфет.

- Куды ён уцячэ, каратканожка? Волю яму давайце! У мяне быў хамяк, дык бегаў дзе хацеў! - сказаў Сцёпа і абмацаў вачыма стол, буфет, выцягнуў шыю і заглянуў у каструлю на пліце. - А дзе ж... вашы рыбкі?

- У спальні! - сказаў Толя. Яму не падабалася, як паводзіць сябе Мармышка ў іх кватэры. Усе сыпанулі ў спальню, а Толя і Танька пасталі на калені, папрыціскалі ён левае, а Танька правае вуха да падлогі. - Гаўрык! Гаўрычак! Гаўрунька! Бяжы сюды! - але хамяк так і не паказаўся з-пад буфета.

Толя яшчэ трошкі паляжаў вухам на падлозе, але глядзеў ужо не пад буфет, а любаваўся Танькай.

- Ён з кухні не ўцячэ, давай зачынім дзверы. - Танька ўстала і патузала Толю за рукаў.

У спальні было шумна. Дзеці тоўпіліся каля акварыума: хто заглядваў зверху, хто праз бакавыя сценкі, а Сцёпа стукаў кіпцямі па шкле - пужаў рыбак.

- У мяне ў акварыуме была чыстая вада, а ў вас... Хіба вы малака налілі? - гаварыў ён.

- Тата казаў - пачысцее, адстоіцца. - Толя распіхаў хлапчукоў, каб і Танька ўбачыла рыб.

- Хіба гэта рыбкі? - пагардліва крывіў губы Сцёпа. - Камары! Во ў мяне былі - вялікія, залатыя!

- Нічога ў цябе не было! - падышоў да іх ссінелы, змучаны Коля. Ён пакрыўдзіўся за сваіх рыбак. - Брахун ты! Задавака!

- Заложымся, што былі? Ну - на што заложымся? - палез на яго Сцёпа. - А-а, спужаўся? Спужаўся! Шкада прайграць! Мы прадалі акварыум, як пераязджалі ў Менск, - во!

Мармышка даў Колю пстрычку ў лоб і пачаў шныпарыць па спальні, заглядваючы ва ўсе куткі.

- А што тут у вас? - адчыніў шафу для адзення. - А тут? - падбег да татавага стала, тузануў шуфлядку. Павярнуўся да адной кніжнай паліцы-шафы, да другой. - Э-э, у нас больш кніг было, з прыгажэйшымі вокладкамі... Здалі ў краму, як пераязджалі.

Расчыніў дзверцы ўнізе кніжных паліц, усунуў туды нос. «У-у-у, і тут кнігі...» Разагнуўся, адсунуў шкло, але не кнігу ўзяў, а празрысты, нібы шкляны, кубік: «Гэта што?» І не стрымаў зайздрасці: «Ух ты-ы...» У сярэдзіне кубіка бялеў караблік з белымі ветразямі. А прымацаваны быў кубік да вішнёвай непразрыстай падстаўкі-квадраціка.

- У нас таксама... У нас яшчэ лепшае было... - А што - Сцёпа не прыдумаў.

Кубік пайшоў па руках. Загаманілі: «А як караблік уставілі туды?», «Залілі шклом - і ўсё!», «Ён не сапраўдны, а намаляваны!».

- Э-э, цаца, цаца ды ў кішэнь... - забраў Мармышка кубік у Андрэйкі, хацеў нібыта паставіць на месца. Але не паставіў - падняў высока і - «ах!» - упусціў на падлогу.

З долу кубік і падставачку паднялі асобна - разляцеліся ў бакі.

- Я незнарок... Незнарок я... - мармытаў Сцёпа.

Ні Толя, ні Коля яму не паверылі.

Пакуль яны шукалі які-небудзь клей, каб хоць крыху склеіць кубік і падстаўку, Мармышка заглянуў за тыя паліцы-шафу, што стаялі крыху наводшыбе, не прытуленыя да сцяны. За іх можна было свабодна залазіць: там былі дзверы ў кладоўку.

- А-а... а тут у вас што? О, добрая схованка... У нас большая кладоўка, тапчан у яе засунулі. Бабуля там начуе. - Выйшаў, крутнуўся сюды-туды.