Андрэй Федарэнка - Шчарбаты талер

— Што, не захацела тады, у Чэрвені, атрымаць дваццаць даляраў? На жаль, цяпер позна. Шкадуеш?

Аксана прамаўчала. Вярнуўся Ігар Валянцінавіч, сказаў коратка:

— Сапраўдны. Што ж, трымайце,— і перадаў свой талер лысаму.

Лысы падкінуў манету і злавіў яе.

— Цяпер, спадзяюся, усё? — спытаў Ігар Валянцінавіч.

— О'кей, не хвалюйся,— адказаў лысы,— рабі свой бізнес. Мы любім згаворлівых людзей і не чапаем іх.

Абодва, не развітаўшыся, зніклі.

Ігар Валянцінавіч стаяў і глядзеў на зачыненыя дзверы.

— Падыдзі,— прашаптала Аксана сяброўцы.

Каця смела наблізілася да таты, пацягнула за рукаво:

— Табе патрэбен гэты талер, тата?

Ігар Валянцінавіч няўцямна зірнуў на дачку. Відаць, ён думаў ужо не пра «гасцей», не пра талер, а пра свой бізнес.

— Што? — перапытаў ён.— Не — навошта мне талер?.. На, вазьмі. Толькі трымай пры сабе. Ці мала што — раптам ім спатрэбіцца яшчэ і гэты?

— Не спатрэбіцца,— сказала Аксана.

Ігар Валянцінавіч паківаў ёй пальцам:

— Аксана, я цябе папярэдзіў! Не сунься ў гэтую гісторыю!

— Добра, Ігар Валянцінавіч,— пакорліва згадзілася дзяўчынка.— А можна, мы патэлефануем?

— Вядома, можна. Толькі нядоўга, мне яшчэ трэба абзваніць некаторых важных людзей...

Аксана, гледзячы ў паперку, заціснуўшы трубку між шчакою і плячом, набрала нумар.

— Гэта Аксана,— сказала яна, дачакаўшыся «алё».

Якое ж было яе здзіўленне і нават расчараванне, калі яна пазнала ў трубцы голас... настаўніка гісторыі Барыса Рыгоравіча! Адразу знікла ўся таемнасць гэтых шасці лічбаў, на якія Аксана так спадзявалася яшчэ хвілін колькі назад. Ёй нават захацелася пакласці трубку.

— Я цябе слухаю, Аксана! Што здарылася? — дапытваўся між тым настаўнік.— Ты ў Мінску?

Аксана прыкрыла далоняю трубку і запытальна зірнула на Кацю, якая стаяла побач. Але што магла параіць ёй наіўная Каця?..

— Нічога не здарылася, Барыс Рыгоравіч,— ціха сказала Аксана.— Хоць, зрэшты, здарылася... У нас непрыемнасці. Мы заблыталіся.

— Што такое?

— Я не магу сказаць па тэлефоне.

— Адкуль ты звоніш?

— Ад Каці Аляшкевіч.

— Дзе гэта?

— Сухарава.

— Дык гэта ж зусім блізка! А я жыву на «Захадзе», вы можаце зараз пад'ехаць або падысці. Тут ад вас два прыпынкі аўтобусам, ці пешкі праз лес. Каця павінна ведаць.

— А якая ў вас кватэра?

— Я пачакаю каля пад'езда, бо вы не зможаце патрапіць у дом — там замок з кодам...

Раздзел 40. КВАТЭРА НА «ЗАХАДЗЕ»

Каця добра ведала свой раён. Праз лес, які клінам урэзваўся ў гарадскія пабудовы, дзяўчынкі хутка дабраліся да шырокай, даўжэзнай вуліцы Лабанка. Адсюль пачынаўся мікрараён «Захад­3».

Стаяў ясны дзень. Зусім распагодзілася. Пахла блізкім лесам і мокрай травою. Неба было чыстае і сіняе, сонца старанна высушвала з асфальту рэшткі дажджу.

— А там, за лесам, ёсць возерка,— паказала Каця.— Можа, сходзім?

Аксана ад нечаканасці аж спынілася:

— Якое возерка, Каця?! Нас чакаюць! Мы страцілі талер, заблыталіся, нічога не ведаем — а ты... Зразумей, Барыс Рыгоравіч — гэта адзіная магчымасць разабрацца ў гэтай гісторыі!

— Я проста так сказала,— апраўдвалася Каця.— Лета на дварэ...

— Лета яшчэ ўсё наперадзе, нагуляемся. Скажы, няўжо табе нецікава? — спытала Аксана.— Толькі шчыра. Няўжо нецікава разгадаць тайну талераў, бяросты, знайсці скарб, атрымаць за яго грошы?

— У таты і так іх многа,— наіўна адказала сяброўка.

Аксана гмыкнула:

— Хіба грошай бывае многа? Іх заўсёды мала. Дый тут іншае зусім: гэта будуць нашыя грошы, і нічые больш. Можна будзе купіць сабе, што захочаш, паехаць куды хочаш...

— Мне і так усё купляюць, і возяць, куды я захачу.

— І падабаецца табе гэта?

— Падабаецца,— прызналася Каця.— Толькі не заўсёды.

— Вось бачыш. Свае грошы — гэта зусім іншае, гэта самастойнасць, воля...

— Аксана, я проста так пра возера сказала! Мне цікава шукаць скарб, я ж не супраць і буду з табою да канца.

— Далёка яшчэ ісці?

— А мы прыйшлі,— Каця кіўнула на цагляны дванаццаціпавярховы дом пры самым лесе.

Проста ля пад'езда раслі дубы, вольхі, елкі. Сярод дрэў віднеўся зялёны дах альтанкі.

Калі дзяўчынкі наблізіліся, з альтанкі выйшаў і падаўся ім насустрач невысокі сівы чалавек, адзеты па­хатняму: у клетчатай кашулі, зашпіленай на ўсе гузікі, у спартыўных, адвіслых на каленях штанах з бел­чырвона­белымі лампасамі, у стаптаных пантофлях на босую йагу. Гэта быў Барыс Рыгоравіч.

Дзяўчынкі ніколі не бачылі настаўніка ў такім выглядзе. Пераглянуўшыся, яны ледзь стрымаліся, каб не пырснуць смехам.