Данута Бічэль-Загнетава - Загасцінец

Я — вечна твая даўжніца.
Пакуль намяце сняжніца
на стрэхі сумётаў латы,
вярні ix здалёк дахаты.

ХАТА

Ружы здзічэлі:
калючыя, нібы шыпшына.
Крэкча таполя —
раматус ёй круціць сукі.
Хату піхае вятрыска,
да змораных працай глухі;
зляцелі вароты —
падбіла машына...

Але жыве наша хата.
У хаце —- сям'я.
Дзверы пяюць,
усміхаюцца ясныя вочы.
— Мамачка, вырвуся з працы,
на свята заскочу!
Смутку слязіну змахнулі
хата i я.

Куры, i певень, i кошка
ад золку да смерці
могуць чакаць
непаседы-дачушкі зварот.
I распластанае цела
з ног збітых варот...
Але ў матулі i ў хаты
хворыя сэрцы.

Тахкае болем сцяжына
ад ix да мяне,
торгае частка душы маёй —
родная хата.
З-пад валасоў пасівелых
глядзіць вінавата.
Ноччу да цёплай сцяны
прытуляюся ў сне.

ПАСТУХ

Жыццё штодня падкідвала гасцінцы —
вайну, каросту...
Іржавы грош.
Падбрыквала маленства на гасцінцы
бычком,
які гізуе басанож.

Але бадзёрылі здароўем золкі.
Калолі ногі, як іголкі,
зёлкі.
I не было спачынку каля статку —
штоміг ад шкоды кідаешся ў схватку.

Цішэў настрой мурожнага закутка,
падобнага да старажытнай казкі,
дзе, сонейкам накрыўшыся, Падласкі
жавалі жвачку i драмалі пудка.
Пастух быў не падобны да ляніўца,
гатовы ў бой з лапчывай чарадой.
Яго старание білася ў дайніцах.
Яго прыпеўкі пеніў сырадой...

Сярод праднавальнічнай глухаты
над вухам стрэльне успамінаў пужка:
— Ca шкоды думкі выганяй,
пастушка!
Ледзь не праспала поўдзень залатьг.

НА ЖЫЦЦЁ

Ты тут вандроўнік, лірнік i ратай,
i можаш на цымбалах буры граць,
i колькі хочаш спаць...
Матулін край!
I за яго не трэба паміраць.

Шумі з сябрамі шчырай талакой —
з дубровай, з паўнаводнаю ракой.
Ідзі, куды надумается,, едзь.
I можна тут ад шчасця анямець!

I радасці ў дванаццаць верадён
тут напрадуць, пакуль ты маладзён,
на ўсе
тры тысячы шэсцьсот шэсцьдзесят дзён,
ад продкаў перададзеных жыццём.

Ці ёсць адвага, каб сябе знайсці?
Як сонейку за лесам не зайсці?
З душою лёгкай не паліць кастры
i не згарэць бяздумна да пары?

Я ведаю, што долі не шкада.
У маладосці любім гарачэй.
Шугае нафта колеру вачэй...
I мова, бы крынічная вада.

I гускі гагаюць не за гарой.
I дзэкаюць авечкі i бакас.
Акцэнт наш як радзіннае таўро —
перад людзьмі гавэнда выдасць нас.

ГАЛЁШЫ

Па хісткай кладцы абы-куды
пабег, абы дабегчы да канца.
З нядобрым свістам птушкі ca свінца,
сасмягнуўшы, дапалі да вады.

Не разумеў ты гэты свіст варожы.
Заплакаў,
бо згубіў свае галёшы.

Ды кладку з-пад здубелых ног не страціў
i дапамог знясіленаму брату.
Убачыў маці.
Расказаў пра страту.
Ды за галёшы не ўшчувала маці.

Ад возера паміж кустоў прагалы.
Прыпаў да бору шчыльнага сцяны —
знясілены,
разгублены i сталы
пад змрочнай таямніцаю вайны.

Нямецкі самалёт гудзе іначай,
i птушак выпускаюць з самалёта.
Ад страху лёд становіцца гарачым.
Найлепш хавацца у сваім балоце,

Кроў асабліва яркая на снезе,
а на балоце —
рыжае разводдзе.
Найлепш хавацца ў роднае балота.
хоць гразь у вайлакі i ў вочы лезе.

З балота вырас,
як ляспы пагорак.
Ванна дагнала,
як было за сорак.

БЕЗЫМЕННА

Пахавана дажджом.
Шчырым ветрам апета.
Абалонку душы
праглынула планета.
I прапалі сцяжыны
у прадонне су свету.
Дзень наступны
яе не чытаў запавету.
Ды пакуль над зямлёй
ціхі золак не згас,
не стамляюцца кроны
расці ў беспрытулле
i расказваць палеглым
легенды пра нас.
I шукае ў рацэ
свой адбітак матуля.
I на свеце трывожным
спакою няма...
Сувязная ваеннае мае імя.

ВОБЛАКАМ СНЕГУ

Дам нырца ў пясчаныя хвалі —
галінка надломана.
На чабаровы грудок
узыдзе скочка-зара.
Не замгляцца зялёныя вочы Немана.
Не астыне блакітная кроў Дняпра.

Будуць купаць маленства
начоўкі ліповыя Нарачы.
Настоена Свіцязь празрыста
на чарадзейнай руце...
Не ўсцеражэцца Кастусь,
пра найлепшае марачы,—
падставіць сляпой страле
дуб свае грудзі.