– Бабуля, а чаму цябе не пускаюць больш на завод?– унуку, відаць, іншы раз усё ж надакучваюць казкі, тады ён узнімае на старую зацікаўленыя вочы.
– Прагналі, – шчыра прызнаецца Марыя Пятроўна. – Яны могуць. Ім толькі дай... Ага. Слухай, слухай казку. «І тады воўк ашчэрыў зубы...»
– Страшна-а! – унук моршчыцца, заплюшчвае вочы, тупае нагамі.
Перапынак. Пара абедаць. Марыя Пятроўна моўчкі есці, крадком паглядае на ўнука. «Бач ты, жэўжык: бабуля, а чаму цябе не пускаюць на завод? Эх, унучак, на сходах каб менш твая баба языком мянціла... А то возьме і крытыкне каго трэба,не зважаючы на аўтарытэты і пасады». Скажа – і сядзе. На яе спярша ўвагі не звярталі. «Прыбіральшчыца, што з яе возьмеш! » Венік, швабра, ануча, вядро – увесь яе інструмент, увесь арсенал. Няхай пагаворыць. Няхай прагучыць «голас з мас». Ды нядоўга так думалі. І не ўсе. Кагосьці Марыя Пятроўна дужа балюча кранала сваімі слоўцамі. Таму і адбыўся стрэл з-за вугла: варта было старой пайсці ў чарговы водпуск, як адразу ж з’явіўся загад аб яе звальненні – пара на заслужаны адпачынак, хопіць нам тут пенсіянераў эксплуатаваць. Была б, як кажуць, прычына...
Вельмі пакрыўдзілася Марыя Пятроўна, калі даведалася, як з ёй несправядліва паступілі. Аднак выгляду не паказвала – старалася трымацца горда: на адпачынак дык на адпачынак. Няхай будзе па-вашаму. Жывіце спакойна. Працуйце. Будуйце катэджы і надалей за крадзеныя грошы. Разводзьце гарэмы.
І чытае цяпер Марыя Пятроўна аб’яўку ў мясцовай газетцы: патрабуецца прыбіральшчыца. На яе, значыць, месца. Нешта доўга шукаюць... У той аб’яўцы, дарэчы, не пішуць: пенсіянерам не звяртацца. А пакуль самі супрацоўнікі, даходзяць чуткі да старой, мыюць і падмятаюць. Прыдзірліва, асцярожна падбіраюць новую Марыю Пятроўну – такую, вядома , каб на трыбуну не лезла, а наводзіла парадак, дзе трэба. Ну,ну.
– Бабуля, а за што цябе прагналі з работы? – зноў глядзіць на Марыю Пятроўну унук.
– За язык! – вырываецца ў старой і яна гучна смяецца.
Падтрымлівае смех і ўнук. Ім хораша удвух.
Ці мала з-за чаго маглі пасварыцца маладыя муж і жонка Аленчыкі. Надзьмуліся. Не размаўляюць. А назаўтра ж дамовіліся пайсці ў лес па грыбы. Прачнуліся яны амаль адначасова – спалі ж, вядома, на розных ложках. Пятро паставіў чайнік на пліту, пачаў галіцца. Валянціна таксама моўчкі зрабіла бутэрброды, унесла з кладоўкі боты – дзве пары.
– Чай піць будзеш?– асцярожна спытаў муж.
– Буду,– адказала ціха, асабліва не падкрэсліваючы прымірэння, жонка.
Пілі чай моўчкі. Моўчкі сабраліся ў лес. У дызелі больш глядзелі ў акно.
Неўзабаве лес праглынуў іх абаіх. Першы паклікаў муж:
– Валя-я!
Яна адказала:
– Я тут.
Потым паклікала яна:
– Пеця-я!
А потым толькі і было чуваць: «Валя-я!», «Пеця-я!» Ды так часта, што ўжо і рэдкія грыбнікі пачалі здзіўляцца: чаго гэта яны, як маленькія?
Адзін даволі масціты ўкраінскі драматург ніколі раней не пагаджаўся мяняць назвы сваіх п’ес, хоць іншы раз і трэба было. Якую сам прыдумаў – і кропка, дарэмна пераконваць яго. А творы пісаў выдатныя. Іншаму б такому непаслухмянаму драматургу проста адмовілі ў тэатры, а з ім лічыліся: класік. Пакуль, нарэшце, сам не ўцяміў, што незаўсёды трэба быць ганарліўцам, іншы раз усё ж трэба прыслухоўвацца да думкі іншых.
Напісаў ён новую п’есу, прынёс у славуты тэатр. П’есу ўхвалілі, паставілі. Спектакль атрымаўся выдатны, але гледачы наведвалі яго, як гэта ні дзіўна, слаба. Драматург захваляваўся: чаму ж так? Яму адказалі:
– Назва няўдалая – “Санітарны дзень”. Людзі думаюць, што ў тэатры і сапраўды санітарны дзень, таму і не ідуць.
Па тэлевізары паказвалі перадачу пра яе сына, і таму ў хату набіліся суседзі – хоць і ёсць тэлевізары ў кожнага, але разам куды больш цікава паглядзець пра знаёмага чалавека. Гэта ўсё адно як свята нейкае. А ў свята заўсёды хочацца быць разам.
Багата чаго расказвалі і паказвалі пра яе сына. Казалі, што ён і дэпутат добры, і міністр талковы, і нават сямейку паказалі – жонку, дзяцей.
– Як жывыя.
– Унук, Вольга, на цябе падобны, яй-бо. І крошкі падабраў.
– Кватэра дужа багатая. Ці была ты, маладзіца, у іхняй новай кватэры?
– Была, была.
– Цішэй, цішэй, бабы, давайце паслухаем... Мішка... Міхаіл Юр’евіч гаворыць... На нас, на нас глядзіць...
Калі скончылася перадача, людзі пэўны час сядзелі моўчкі. Не хацелі разыходзіцца. Усім ім здавалася, што яны яшчэ знаходзяцца ў гасцях у свайго вядомага на ўсю краіну земляка.
Читать дальше