Піліп Ліпень - Рабаваньне па-беларуску

– Ёсьць, вядома. Але цяпер мы на ёй ня езьдзім – заводзіцца зь дзясятага разу, а потым глухне, – Эва жаласьліва ўздыхнула. – Яцэк кажа, што карбюратар сапсаваўся. Трэба гнаць на аўтасэрвіс. Вось вернецца са збораў дый выкліча эвакуатар.

Рыгор папрасіў Эву паказаць яму машыну, сьціпла адзначыўшы, што ён трохі знаецца ў канструкцыі рухавікоў. Зь нецярплівасьці ён устаў раней, аніж яна пагадзілася. Эва зьдзіўлена паглядзела і павяла паказваць. Ён ішоў ззаду яе і хваляваўся, бо паводле Лявона ён аніколі ў жыцьці не рамантаваў аўтамабіляў. «Але ж, калі не атрымаецца, дык я і не абяцаў паправіць, я толькі папрасіў паглядзець. Тым больш, што ровар мне ўдалося сабраць!» Мэханічна назіраючы, як спадніца Эвы калыхаецца ў тахт крокаў, але плечы заразом застаюцца нерухомыя, Рыгор думаў пра іншае. Ён перажываў і спрабаваў выспытаць сам сябе, успамінаючы, якія агрэгаты знаходзяцца пад капотам аўтамабіля ды як называецца кожны зь іх.

Маленькі чырвоны Фіят, вымыты да люстранога бляску, стаяў за мытняй, пад адкрытым небам. Рыгор абышоў яго вакол, паківаў галавой і папрасіў Эву завесьціся. Яна паслухмяна села ў кабіну і колькі разоў, з паўзамі, павярнула ключ. Стартар працаваў, але рухавік не заводзіўся. Рыгор паказаў Эве жэстам, каб яна адчыніла капот, і нахіліўся над пераплётам жалезных вантробаў. Эва выйшла і стала побач, заклапочана схіліўшы галаву.

– Так. Давай спачатку іскру зьведаем, дзе наш правадок? Ёсьць іскра! – Рыгору здавалася, што ягоныя камэнтары павінны заспакойваць. – Цяпер сьвечкі... Ведаеш, часам сьвечкі алівай залівае, праз гэта і праблемы. Але ў цябе ўсё гут, сьвечкі таксама іскрацца. Так. Дзе тут у нас паветраны фільтар? Зараз вечка зь яго здымем... Цяпер цісьнем на прывад дросэльных засланак... Ну во-ось, паскаральная помпа ня брызгаецца, а значыць бэнзін у карбюратар не цячэ! У цябе ключы ёсьць?

Рыгор зьняў шлянг з карбюратара і пару разоў націснуў на рычаг падпампоўкі бэнзіну. Струмень не зьяўляўся. «Зразумела! Альбо бэнзапомпа, альбо фільтар», – Рыгор адчуваў лёгкасьць і спакой. Успомніць, калі раней ён рабіў нешта падобнае, было немажліва, але рукі самі здымалі шлянг з бэнзапомпы, а вусны цягнуліся да яго, прадчуваючы густ. Шлянг ня прадзімаўся, і гэта значыла толькі адно – трэба мяняць бэнзафільтар. Трыюмфуючы, ён выняў яго і паказаў Эве:

– Бачыш? Не патрэбны вам аніякі эвакуатар! Трэба толькі памяняць вось гэтую рэч.

– Праўда? – Эва глядзела на яго так даверліва, што Рыгору зноў захацелася дакрануцца да ейнага пляча або валасоў, і толькі бруд на руках затрымаў яго. – Здаецца, у нас недзе валяліся такія!

Пакуль Рыгор, выцершы пальцы аб траву, курыў, Эва зьбегала ў хату і вярнулася з навюткім фільтрам. Паводле ейных слоў, мяшок зь фільтрамі і яшчэ нейкімі дэталямі быў у камплекце да «Фіяціку» пры куплі. Уставіўшы на месца фільтар, прыкруціўшы шлянгі і ўпэўнена бразнуўшы капотам, ён жэстам прапанаваў Эве сесьці за руль. Фіяцік завёўся імгненна, і Эва, радасна ўсьміхаючыся, праехала па двары павольны круг. Яна выйшла з машыны ўдзячная, зіхатлівая, і Рыгор не ўтрымаўся – узяў яе за голую руку, вышэй запясьці. Яна здрыганулася, нахмурылася, але зь ветлівасьці не адняла рукі. Усьмешка згасла, і Рыгор пасьпешна зымітаваў сяброўскі поціск.

– Цяпер мая місія скончаная, і мне пара! – як мага бадзёра сказаў ён, хаваючы рукі за сьпіну. – Ці далёка да Прагі?

– Да Прагі? Навошта табе ў Прагу?

– Ну як навошта! Усё ж сталіца, там пэўна шмат такіх дзяўчат, як ты.

– У нас сталіца ня Прага, а Варшава, – удакладніла Эва.

– Сапраўды? Ніколі ня ведаў геаграфіі… А да Варшавы далёка?

Эва сказала, што даволі далёка і махнула рукой, паказваючы кірунак. Зрабіўшы вінаваты твар, яна папрасіла прабачэньня перад ім за тое, што ня зможа падвезьці яго – ёй прыйшлося б тлумачыцца перад Яцэкам. Раптам ён заўважыць, што яна вязе чужога мужчыну? Яны вярнуліся ў хату, і Эва паклала яму ў торбу колькі бляшанак піва з халадзільніка і важкі скрутак карычневае паперы, напоўнены чымсьці пэўна смачным. Прыкусіўшы ніжнюю вусну, яна выслухала ягоныя разьвітаньні, выйшла за ім вонкі і, папраўляючы валасы, глядзела ўсьлед.

«Ну і лухта! – дзівіўся Рыгор, – Значыцца, накарміць абедам чужога мужыка – гэта слушна, а вось падвезьці да Прагі – цьфу, да Варшавы! – гэта патрабуе тлумачэньняў. Дурніца». Зрэшты, гэтыя думкі былі хутчэй вясёлыя, чымся пакрыўджаныя. Рыгор пшыкнуў ключыкам на піўной бляшанцы і зрабіў глыбокі глыток. Ён быў сыты, ён быў сапраўдны аўтасьлесар, а наперадзе яго чакала ўсё сама лепшае.