Піліп Ліпень - Рабаваньне па-беларуску

Эва завохала, сьмешна зморшчыла твар і зарагатала, прыціснуўшы адну руку да грудзяў, а другою зачыніўшы вочы. Зубкі дробна паблісквалі, але Рыгору было прыемна. Але яна рагатала так доўга, што Рыгору стала нават няёмка – ён склаў гэты анэкдот сьпехам і лічыў яго ня надта ўдалым. Нарэшце яна сьцішылася і сказала, што ён дурны, што флякі зусім не падобныя да пяльменяў, і што зараз у яго зьявіўся шанец іх паспрабаваць. Яна паставіла перад ім глыбокую талерку, наліла ў яе раз-два-тры-чатыры-пяць (Рыгор наштосьці лічыў) апалонікаў густога духмянага супу і паклала побач лыжку. Гэты суп і называецца – флякі, патлумачыла Эва. Калі яна выпроствала далоню, на месцы костак зьяўляліся мяккія ямачкі, такія ж, як і на шчоках.

Пару хвіляў яна назірала, як ён есьць, а потым дадала:

– Ты хоць ведаеш, што яны ніяк не змаглі б сустрэцца?

– Хто? – падняў бровы Рыгор.

– Шапэн. Ён памёр у 1849 годзе, калі яму было ўсяго 38 гадоў. Жахліва… Гэтая кабеціна загубіла яго! – у голасе Эвы прагучала пагроза. – А Шонбэрг нарадзіўся толькі ў 1874, ня кажучы ўжо пра Шастаковіча.

– Ды ведаю я. Але гэта ж проста анэкдот! – яму было ўжо крыўдна за свой экспромт, – На тое ён і анэкдот, каб у ім небыліцы здараліся.

Эва зноў засьмяялася і супакоіла Рыгора, прашчабятала, што яна толькі ўдакладніла дэталі. Яна вярнулася да пліты і, не гнятучыся маўчаньнем, працягвала разаграваць, памешваць і са шкворкатам пераварочваць нешта прывабна духмянае. Рыгор еў флякі ды паглядаў на яе. «Як усё ж такі хораша, калі ш дзяўчыны ямачкі! І эрудыцыя». Праглынуўшы апошнюю лыжку, Рыгор зразумеў, што амаль не запомніў густу. На яго накаціла невытлумачальнае хваляваньне. Ня ведаючы, што казаць ці рабіць, ён устаў і падыйшоў да камоды зь люстэркам і букецікам сухіх траў на верхняй паліцы.

– Ты што, адна тут? – спытаў ён, праводзячы пальцамі па паліраванай паверхні паліцы.

– Не. Яцэк на зборы зьехаў, у Варшаву. Сёньня вернецца.

– Яцэк?

– Гэта мой хлопец. Ён таксама памежнік. Ты куды пайшоў? Сядай, зразы будзеш есьці!

Вестка пра Яцэка, як ад гары з плячэй, вызваліла Рыгора ад хваляваньняў і ваганьняў паміж ямачкамі і зубкамі. Цяпер ня трэба было думаць, пра што гаварыць і як слушна дзеіць. Ён паслабіўся і зь вялікім задавальненьнем зьеў зразы з тушанай капустай, так іх расхваліўшы, што Эва пачырванела. Хаваючы зьбянтэжанасьць, яна выцягнула з кішэні тэлефон і пачала нешта ў ім тыцкаць.

– Пакажы апарат? – усклікнуў Рыгор, – Дзіўна! Бадай такі ж, як у мяне! А зарадка ёсьць?

Эва прынесла зарадку, паказала разэтку, і Рыгор зь пяшчотай уключыў свой тэлефон, упершыню аж з адседкі ў музэю. Тэлефанаваць не было каму, але Рыгору падабалася вызначаць час менавіта па тэлефонаваму гадзіньніку – бэзавы экран плыўна загараўся і плыўна патухаў. За нядзелі, праведзеныя безь сілкаваньня, тэлефон ня зьбіўся і паказваў той жа час, што і вялікі насьценавы гадзіньнік над Эвінай камодай.

– Дык куды ты йдзеш? – спытала Эва, паставіўшы кіпяціцца чайнік і прысеўшы побач з Рыгорам. Роля гасьціннае гаспадыні была выкананая, і зараз яна наважылася пагутарыць.

– Я шукаю жонку! – не разважаючы, ляпнуў Рыгор першае, што трапілася на язык.

– У цябе ёсьць жонка? – тон Эвы трохі зьмяніўся, – А чаму ты яе шукаеш? яна ўцякла з дому? Ты зь ёй жорстка абыходзіўся?

– Не, ну навошта адразу прыдумляць! Жонкі пакуль што наогул няма. Вось знайду прыдатную дзяўчыну – дык адразу ажанюся!

Эва ўхвальна слухала. Яна сядзела блізка, і да яго давяваў ейны дзіўны пах: зямлі, яблыкаў і карыцы. Яна была такая харошая, маладая, пругкая, што Рыгору карцела яе чапаць, але ён трымаўся і адцягваў сябе пералікам цнотаў будучае жонкі:

– Разумееш, усё складана. Першае, яна мусіць быць вельмі разумная, вось як ты, напрыклад. Яна абавязкова мусіць знацца ў музыцы! Інакш мне будзе зь ёй сумна. Другое, яна абавязкова мусіць любіць гатаваць. Таксама як ты. Бо я шмат ем! І ня ўсё запар. Мне значна, каб гатавалася з душою. Трэцяе... – трэцяе з ходу не прыдумлялася, ён важка счакаў, а потым шматзначна мовіў: – Трэцяе, у нас мусіць быць поўная сумяшчальнасьць.

Эва кіўнула. Рыгор ня ведаў, што яшчэ дадаць, і пацікавіўся, калі яны зь Яцэкам пажэняцца. Эва вельмі сур'ёзна, нават урачыста, сказала, што яны будуць шлюбавацца ў касьцёле, і што Яцэк ужо падарыў ёй колца. Яна ўзяла з камоды і падала Рыгору разьбёную скрыначку, у якой захоўваліся ейныя скарбы: жамчужныя каралі ды тонкае залатое колца зь зялёным каменьчыкам. Рыгор ухваліў колца, памаўчаў, а потым спытаў наўгад, ці ёсьць у іх машына.