Піліп Ліпень - Рабаваньне па-беларуску

– Ну што, дупка, ключыкі ў цябе? – пачаў Рыгор наўпрост.

– Якія яшчэ ключыкі? – адгукнуўся дырэктар, але было незразумела, што прымусіла яго ўступіць у дыялог – пасьпяховае празарэньне праз песьні ці зьдзіўленьне на самы факт нечаканых сьпеваў.

– Да тых жоўтых аўтобусаў, што тамака пад мастком стаяць.

– Вы не атрымаеце ад мяне ні-чо-га, – сказаў дырэктар выразна і цьвёрда.

Рыгор павярнуўся да Лявона, каб прапанаваць яму прасьпяваць для дырэктара яшчэ і «Ліпу», але засьпеў яго ў засынаньні, са схіленай на плячо галавою. Рыгор штурхнуў красоўкам ягоны туфель, і Лявон сьцепануўся і зьдзіўлена ўскінуў галаву.

– Пойдзем паглядзім, а там зьмяркуем, што рабіць.

Пакінуўшы дырэктара, яны выйшлі з будынка і спыніліся пад мастком. Рыгор наблізіўся да плота ўшчыльную, узяўся рукамі за зялёныя мэталічныя дубцы і з глыбокай павагаю пазіраў на аўтамабілі. Лявон стаяў наводдаль, ляніва спрабуючы злавіць хоць нейкую зачэпку ў бязглузьдзіцы: спачатку сталася, што машыны не існуюць, а цяпер яны раптам зьявіліся зноў. «Можа, мы акрыялі дый зноў падпалі пад уплыў ілюзіяў?» Але супраць гэтага сьведчыў ягоны нос, які быў наглуха закладзены і струмяніў гарачую вільгаць. Ён павярнуўся і паглядзеў на дарогу – а раптам машыны зьявіліся там таксама? Але дарога была пустая. «Якое зьневажальнае становішча, – падумаў ён. – Дзякуй песьням, каб не яны, я б ня вытрымаў».

У гэты момант Рыгор адарваўся ад плота і пабег уздоўж стаянкі. Лявон паглядзеў у бок, куды ён накіраваўся, і ўбачыў лёгкі шлягбаўм, які раней, зьверху, было цяжка заўважыць. Абегшы стаянку вакол, Рыгор абмінуў шлягбаўм, закрануўшы яго сьцягном і вылаяўшыся, і спыніўся тварам да твару з бліжэйшым аўтобусам. «Цікава, ніякіх запораў… Усё адчыненае... Нядзіва, што ён зьбянтэжаны, – Лявон нясьпешна рушыў сьледам за Рыгорам. – Яму прыйшлося нялёгка. Аўтасьлесар, што выявіў немень аўто, падобны да... напрыклад, да кухара, што выявіў нястачу ў прыродзе харчоў».

Тым часам Рыгор перайшоў ад сузіраньня да актыўных дзеяў, выканаўшы магічны шафёрскі рытуал: ён тыцнуў нагой па пярэдняму калесу, а потым налёг абедзьвюма далонямі на капот, пахіснуўшы аўтобус на рысорах. Ён таргануў клямку шафёрскае дзьверцы – таксама адчыненае – і двума скокамі апынуўся ўнутры, за абаранкам. Наблізіўшыся, Лявон бачыў праз блікі лабавога шкла, як Рыгор зь вялікай пашанаю аглядаецца ўсярэдзіне. Нарэшце Лявон таксама пацягнуў клямку, адчыніў дзьверы і нязграбна палез у кабіну – няўдала стаўшы на прыступку правай нагой, ён зь цяжкасьцю прасунуў наперад левую дый запэцкаў калашыну.

Унутры пахла пылам і нагрэтай плястмасай; пасярэдзіне, пад люстэркам, матлялася на нітцы бірулька – пляскатая зялёная ялінка. Рыгор націснуў на нейкі гузік пад абаранкам, і звонку пырснулі на шкло вадзяныя струменцы, а потым з рыпам заварушыліся туды-сюды гумовыя шчоткі, намаляваўшы дзьве празрыстыя дугі. Рыгор узьняў вочы ўгору і нешта прамармытаў, а потым сунуў руку ўніз і павярнуў ключ. «Аднак і ключ тутака», – дзівіўся Лявон.

Аўтобус завёўся: пад нагамі нешта магутна і ўпэўнена завуркатала. Рыгор сказаў, што трэба даць рухавіку трохі прагрэцца, але ягоны твар быў узбуджаны, вочы гарэлі, і ён ня вытрымаў нават адной хвіліны. Дрыготкай нецярплівай рукой ён тузануў рычаг перадач і націснуў на понаж. Рухавік рыкнуў, і аўтобус зрушыў назад, даўшыся бампарам аб падмурак плоту. «Чорт!» – усклікнуў Рыгор, трасянуўшы галавой. Лявон цярпліва ўсьміхаўся. Рыгор зь сілай выдыхнуў, умацаваўшыся і паабяцаўшы сабе ўсё рабіць далікатна, і зноў перасунуў рычаг. Аўтобус павольна пакаціўся наперад. З дапамогай складаных маніпуляцыяў з абаранкам, рычагом і понажамі, Рыгор вывярнуў машыну на прамы ўчастак стаянкі.

– Атрымалася, га?! – ён зірнуў на Лявона сьветлымі шчасьлівымі вачыма.

Перад шлягбаўмам ён ня стаў ані тармазіць, ані разганяцца, і тонкі плястмасавы ашэстак спачатку гнуўся пад вагаю машыны, а потым, суха трэснуўшы, адламіўся недзе ля падставы. Рыгор ледзь дадаў хуткасьці і асьцярожна павярнуў па закруглёнай асфальтавай дарожцы. Яны праехалі будыніну «Белнафтахіму», павярнулі да праспэкта Дзяржынскага і прытармазілі на скрыжаваньні.

– Нам налева, – заўважыў Лявон, убачыўшы Макдональдс. Ён спрабаваў разглядзець у асьветленых жоўтым вокнах постаць Янкі.

Але Рыгор са сьмехам націснуў на газ і павярнуў направа.

– Гэй! Ты куды! Налева трэба, за горад!

Рыгор сьмяяўся і ня слухаў Лявона. Ён націскаў на понаж, торгаў рычаг і разганяў аўтобус усё хутчэй і хутчэй. Мільганула бэнзакалёнка, нейкі зялёны лужок, потым яны рэзка, зь віскатам шынаў, збочылі налева, праляцелі пратэстанцкую царкву і панесьліся паўз шэрых бэтонавых платоў, заводаў. Каб хоць трохі паўплываць на Рыгора Лявон паспрабаваў засьпяваць Шубэрта, але машыну так трэсла, што ён замоўк, пабаяўшыся прыкусіць сабе язык.