Юры Станкевіч - Любіць ноч — права пацукоў

закрычаў ён і рвануўся да тэлефона, але следчы Кузін падхапіў апарат і перакінуў за спіну, паставіўшы на сейф, абпоўз Данілу Прусака позіркам і сказаў, нядобра скрывіўшы рот

пагасцюеце ў нас, з ачосамі грамадства, так бы мовіць, пазнаёміцеся, а званіць не дазволена

але мужчына перапыніў, скіроўваючы гутарку ў патрэбнае яму рэчышча

чаму мяне арыштавалі, на якой падставе?

і раптам здагадаўся: урэшце, гэта здагадка спакваля ўжо існавала ў яго галаве, нібы плавала там неаформлена і размыта, як амёба

вы што, падазраяце гвалт з майго боку, вы гэта сур’ёзна?

спытаў ён і асунуўся ў крэсла — стаяць было цяжка, а следчы Кузін зноў мазнуў позіркам па яго твары і сказаў убок

у нашай Дар’і не адны авар’і — а як вы думалі?

і дадаў

раю прызнацца і даю слова, званіце куды захочаце, хоць у Гандурас

але Даніла Прусак патрабаваў

паклічце пракурора, адваката ці яшчэ каго, хаця б вашага начальніка — вы парушаеце закон

на што следчы Кузін нядбайна заўважыў

тут свае законы, — вядома, не турма і пакуль не зона, але за месяц з чалавекам усё можа здарыцца, Клім Фралоў таму прыклад, а вы ж нават не урка, вы тут безабаронны

і Даніла Прусак разгубіўся ад непрыхаванай пагрозы яго слоў і сказаў

я ў вас некалькі гадзін, а мне кожная хвіліна вялікую цану мае, бо хлопчык — інвалід, вы ж яго бачылі, ён адзін проста не выжыве

і зноў сарваўся на крык, але следчы Кузін быццам чакаў гэтага, бо спытаў

мо вернемся ў камеру? у калектыў жадаеце? ці, можа, у адзіночку?

і тады мужчына прапанаваў

там па суседству адзін стары жыве, я ведаю адрас, загадайце, каб хлопчыка да яго завезлі, ці дайце да майго сына ў сталіцу патэлефанаваць, ён прыедзе, забярэ, прашу

і хаця ён выціснуў з сябе гэтае «прашу», у ім ужо набірала моц нянавісць да гэтага востранькага, скуластага, з цупкім позіркам чалавека, які сядзеў супраць яго, назапасіўшы, пэўна, нейкі нечаканы і каварны ход, і невядома, пра што думаў, але Даніла стрымаўся і сказаў

гвалтаўнікоў сярод прышэльцаў шукаць трэба, і забойцу там жа, у хляўку, і мяне ледзь не забілі, магчыма, яны там наркату хаваюць, што ім тады той ваш вобыск

і закончыў

сваім дайце ж пазваніць, не таміце

і крыху пасунуўся да дзвярэй, а потым яшчэ, але следчы Кузін апярэдзіў яго намер

там за дзвярыма міліцыянт стаіць, і, увогуле, не раю самадзейнасці; дык будзеце падпісваць?

і Даніла Прусак спытаў

а што вы, дарэчы, мне інкрымінуеце? вы хоць думаеце, што робіце, валодаеце сітуацыяй?

на што следчы Кузін аніяк вонкава на адрэагаваў, але патлумачыў

я пратакол накідаю і разам пакубатурым, як і што

а мужчына падумаў і прапанаваў

згода, але спачатку я тэлефаную?

следчы Кузін павагаўся і ўрэшце зняў апарат з сейфа і паставіў на стол, і Даніла Прусак набраў нумар сваёй кватэры і ў думках узмаліўся, каб сын быў дома, а следчы Кузін гаварыў, пагрозліва трымаючы руку на рычажку тэлефона

размаўляйце толькі наконт хлопчыка і больш нічога — ні дзе вы, ні чаму тут

гудкі ішлі адзін за адным

ту-у-у-у-у

ту-у-у-у-у

ту-у-у-у-у

пакуль ўрэшце ў слухаўцы шчоўкнула, і сын Ігнат спытаў

ало, хто гэта?

Даніла Прусак адразу ўсхвалявана пачаў крычаць яму, што трэба неадкладна, зараз жа ехаць у Янаўск і забіраць малога Юльяна, які адзін дома, абавязкова забіраць да наступлення ночы і быць з ім, а следчы Кузін насцярожана сачыў, і ён зноў паўтараў — ехаць прама цяпер да ночы, а сын Ігнат незадаволена гугнеў

ну што за пажар? а навошта цяпер, што я там не бачыў, у мяне тут справы

мужчына, стрымліваючы сябе, ужо больш спакойна казаў

я цябе вельмі прашу, едзь не марудзячы, прама да дому ідзі — ты ж памятаеш дзе, — быў жа некалькі разоў, — жыццё малога ад цябе залежыць, ты разумееш?

сын Ігнат перабіў

якраз нічога не разумею, што ў вас там, ва ўсіх дах паехаў?

Даніла Прусак сказаў таропка, бо следчы Кузін ужо выказваў прыкметы нецярплівасці

гэта ж твой брат, кроў у вас адна, паўтары: «гэта мой брат…»

сын Ігнат зноў пачаў незадаволена гугніць — то была яго звычка, набытая, магчыма, з генамі цесця-палітрука

брат, брат, ды што ты там усё цямніш, што здарылася ўрэшце, растлумачыць не можаш?

і тут далонь следчага з вузлаватымі пальцамі, якія заканчваліся шырокімі, плоскімі пазногцямі, націснула на рычажкі, і ў слухаўцы шчоўкнула і стала ціха, а следчы Кузін сказаў незадаволена, нават раздражнёна

ну, цяпер бярыце крэсла, сядайце бліжэй да стала, і будзем, так бы мовіць, працаваць на вашу і маю карысць