Зинаида Дудюк - Гонды

— Я ў міліцыю, — сказаў Віталік і выйшаў з хаты ў адной белай расцягнутай майцы.

— Апраніся! — крыкнула яму Ала наўздагон, але ён нічога не пачуў, адна жудасная думка свідравала ягоны мозг: «Я забіў сваю маці!»

Гэтая думка паўтаралася бясконца, быццам ён сам сабе выносіў прысуд, бо разумеў, што пасля гэтага не мае права жыць, вяртацца дамоў, глядзець у вочы братам і сястры. Адначасова ўзнікала слабое апраўданне: «Яна сама. Я не вінаваты. Г эта няшчасны выпадак.»

Пасля блытанага прызнання і тлумачэння, пасля званка дзяжурнага міліцыянера на станцыю хуткай дапамогі, Віталя пасадзілі ў асобны пакой, дзе ён скурчыўся ў кутку і спрабаваў сагрэцца. Яго калаціла так, што зуб не трапляў на зуб, сутарга зводзіла ногі. Ён сціскаў сківіцы, каб не закрычаць. Потым раптам яму зрабілася горача. Галава і ўсё цела палалі ў пякельным агні. Ён разадраў майку і скінуў яе з плячэй. А потым ужо і не помніў, як рваў яе на кавалачкі і жаваў, быццам сам сябе хацеў знішчыць, раструшчыць, каб і следу не засталося. Калі раніцай міліцыянер прыйшоў па яго, каб яшчэ раз дапытаць, ад майкі нават ніткі не засталося.

43

З Віталем у міліцыі разабраліся хутка, ён узяў усю віну на сябе. Меліся сведкі. За ненаўмыснае забойства маці суд прысудзіў яму кару — восем гадоў зняволення. Яго завезлі адбываць тэрмін у турму. Некалькі разоў Ала наведвала брата, а найчасцей пасылала няхітрыя пасылкі: сала, тлушч, цыбулю, цыгарэты, нешта з бялізны. Асабліва раскашаваць не даводзілася, працавала на будоўлі, зарабляла мала, а трэба ж было і за малую ў садку плаціць і дровамі запасацца ды і Сярожку ўтрымліваць за свой кошт, бо якая ў яго тая пенсія. А яго ж абуць ды апрануць трэба.

Віталік пазнаёміў Алу з нейкім сваім хаўруснікам па турме Ігарам. Вязень і дзяўчына пачалі перапісвацца. Ігар пісаў прыемныя лісты, расказаў пра сябе, што сядзіць з-за ўласнага маладога глупства, у час бойкі на танцах стукнуў аднаго хлопца пад дых, а ён аказаўся слабаком, там на месцы і памёр, мусіць, не столькі ад болю, колькі ад страху. Рос Ігар без бацькі, маці колькі гадоў таму пакінула гэты свет, яму засталася хата ў прыгарадзе Магілёва, туды ён і збіраўся вярнуцца пасля вызвалення. Папрасіў Алін фотаздымак, а калі атрымаў, дык напісаў, што дзяўчына яму вельмі спадабалася. Хутка ён вызваляецца і прапаноўвае ёй руку і сэрца.

Ала звыкла да ягоных лістоў, нецярпліва чакала іх. Незаўважна Ігар завалодаў яе душою і думкамі. Была перакананая, што з ягоным вызваленнем яна распачне новае жыццё. Праўда, хвалявалася за Сярожку: хто яго дагледзіць? Ды Алег паабяцаў узяць гэты клопат на сябе.

У Магілёў Ала паехала з Анжэлкаю. Ігар сустрэў іх на вакзале, прыехаў з нейкім сваім прыяцелем на машыне. Абняў і пацалаваў каханую, пагладзіў па галоўцы Анжэлку, пахваліў, што прыгожая дзяўчынка. Прывёз дамоў, завёў у брудны пакой з абадранымі шпалерамі і старою замусоленаю мэбляю. «Нічога — падумала Ала, — адмыю, адшарую». Гаспадар накарміў гасцей, і вельмі рана паклаў адпачываць з дарогі. Ала зразумела, што яму хацелася палюбіцца з ёю. А ёй Ігар знешне здаўся зусім не прывабным: нізкарослы, на кароткіх нагах, лысаваты, звычайны, на такога ў натоўпе ўвагі не звернеш. Не хацелася ёй спяшацца, пачынаць жыццё адразу з пасцелі, думала проста пагасцяваць, агледзецца, але не атрымалася. Ужо ў тую першую ноч яна адчула, які ён жорсткі і непрадказальны, але падумала, што засумаваў чалавек у турме па жаночай ласцы, вось і не трываецца яму атрымаць усё і адразу.

Так пачалося іхняе сумеснае жыццё і доўжылася гады тры. Ала зноў падалася на будоўлю, Анжэлка пайшла ў першы клас. Ігар уладкоўвацца на сталую працу не спяшаўся, а штодня некуды ездзіў са сваімі хаўруснікамі, якія, як ён казаў, танна куплялі ў сялян свіней, бульбу, гуркі, памідоры, чарніцы, парэчкі, а потым усё гэта перапрадавалі на рынку па значна больш высокай цане. Прынамсі, такія-сякія грошы ў яго вадзіліся. З першага дня ён папярэдзіў Алу, каб на яго заробкі не разлічвала. Яна прэтэнзій не мела. Зарабляла не шмат, але на сябе і Анжэлку хапала. Ды ў хуткім часе Ігар пасварыўся, прынамсі, ён так тлумачыў, з былымі хаўруснікамі. З’явіліся нейкія новыя сябры, якія нічога не зараблялі, а найчасцей прыходзілі да Ігара, каб выпіць.

У адзін з восеньскіх вечароў Ала вярнулася з працы з пакункамі, прынесла харчы і застала дома вясёлую кампанію. Хлопцы ўжо ўсё, што мелі, павыпівалі і з надзеяй пазіралі на маладзіцу.

— Мо ты якую пляшку прынесла? — спытаў Ігар.