Зинаида Дудюк - Гонды

Ульяна зусім супакоілася, зрэшты, яна не адна ўдава на вёску. Рана цяпер адыходзяць на той свет мужчыны. Што зробіш, трэба змірыцца. Яна была шчаслівая і тым, што трое яе сыноў пры ёй, а большага шчасця ёй і не трэба. Ды Ульянін спакой нечакана забрала Палкоўнічыха, нахабная маладзіца, якая мела траіх малалетніх дзяцей. Невядома дзе пазнаёмілася яна з Алегам, які пачаў да яе хадзіць ды прапіваць з ёю грошы. Дайшло да таго, што аднойчы Алег аддаў ёй увесь заробак за месяц. Ульяна не вытрымала і надвячоркам пайшла сварыцца. Палкоўнічыха адчыніла дзверы з цыгарэтаю ў руцэ і спытала:

— Што табе трэба, цётка?

— Хачу пра Алега з табою пагутарыць...

— Ах, пра яго? Ну, заходзь! А ты хто яму будзеш? Маці? А я думала бабуля, — зарагатала Палкоўнічыха. — Паслухай, Танька, што робіцца, да нас Алегава маці прыйшла.

У калідор высунулася кудлатая жаночая галава з п’янымі вачамі, якая прамовіла:

— Давай яе сюды, за стол.

Палкоўнічыха падштурхнула Ульяну, скіроўваючы яе на брудную кухню, дзе на стале стаяла пустая пляшка гарэлкі і толькі распачатая з «чарнілам».

— Заходзь, заходзь, я Алега люблю. Ён добры хлопец, не скупы. Выпі з намі чарку.

— Не буду я з вамі піць! — заўпарцілася Ульяна, з агідаю пазіраючы на брудную кухню. — Я прыйшла сказаць, каб ты пакінула майго сына ў спакоі.

— Нашто табе твой сын? Мо ты сама будзеш з ім спаць? — зарагатала Палкоўнічыха.

— Як у цябе язык павярнуўся такое сказаць? Яму трэба добрая дзяўчына, каб ажаніцца ды сям’ю стварыць, а не такая гуляка, як ты.

— Гэта я гуляка? Ды ў мяне муж палкоўнік быў, у Афгане загінуў! — выпучыла магутныя грудзі гаспадыня.

— Увесь горад ведае, што твае дзеці ад розных бацькоў, а ты й сама не ведаеш ад каго! Палкоўнічыха задрыпаная знайшлася!

— Паслухай, Танька, яна мяне ў маёй хаце з граззю змяшала! Што мы з ёю зробім?

— Намылім шыю, расквасім нос і размажам суку па сцяне, — адказала хаўрусніца і, хістаючыся, паднялася з-за стала.

Абедзве п’яныя жанчыны наваліліся на Ульяну, пачалі малаціць кулакамі па чым папала. Толькі тое, што яны дрэнна трымаліся на нагах, выратавала госцю. Яна адштурхнула іх і рынулася да дзвярэй. Ужо на лесвічнай пляцоўцы Палкоўнічыха ўхапіла Ульяну за крысо паліто і не выпускала, валаклася следам. На дварэ іх дагнала Танька. Яны наваліліся на Ульяну, кінулі на лаўку, не адпускалі.

— Што зробім з ёю? — спытала Палкоўнічыха.

— Халера яе ведае. Мо каменем галаву расквасім?

— Алег пакрыўдзіцца.

— Давай прывяжам да дрэва, няхай пастаіць і падумае, на што яна замахнулася! Захацела ўласнага сына пазбавіць кахання! Ты чуеш, старая, мяне твой Алег кахае без памяці! — сказала Палкоўнічыха. — Не чапай ні мяне, ні яго, бо я цябе прыдушу!

Зняможаная Ульяна маўчала і ўсё тузалася, каб як вырвацца з агідных абдымкаў. Пакуль мажная Палкоўнічыха трымала Ульяну, хаўрусніца адвязала вяроўку, што была прымацаваная паміж слупамі для сушкі бялізны. Праз нейкіх пяць хвілін Ульяна ўжо стаяла прывязаная да дрэва і плакала ад безвыходнасці. Чакала, мо нейкі чалавек дапаможа ёй. Але ўжо сцямнела і чамусьці, як на злосць, на вуліцу ніхто не выходзіў. Недзе праз паўгадзіны яна нарэшце ўбачыла Алега, які кіраваўся да Палкоўнічыхі, паклікала яго:

— Сынок, дапамажы мне.

Алег пра ўсё здагадаўся, не стаў нават нічога пытаць, бо дома Віталь яму сказаў, што маці пайшла сварыцца да Палкоўнічыхі. Ён разрэзаў вяроўку сцізорыкам і сказаў Ульяне:

— Не чапай яе, мама. Яна адчайная, я сам не ведаю іншы раз, што ад яе можна чакаць. Кахаю яе, не замінай нам.

— Калі кахаеш, дык жаніся, чаго швэндаешся, — ні дома, ні ў дарозе.

— Не хоча яна. Волю любіць.

— Самадайка яна! Галаву табе тлуміць! Не будзе ў цябе жыцця з ёю, сынок.

— Без яе мне таксама не жыць.

— Божа літасцівы, зусім хлопец розум страціў, — заплакала Ульяна. — Яны мяне там ледзь не забілі, а ты зноў пойдзеш туды? Ды ці мала дзяўчат навокал?!

— Пайду, — упарта адказаў Алег, але працягваў весці маці пад руку.

Так яны і прыйшлі разам дахаты, але сын дома не затрымаўся. Ульяна

толькі з дакорам і крыўдаю паглядзела яму ўслед. Старэйшага сына яна лічыла самым разумным і прыгожым. А выйшла — памылілася.

— Як ты можаш ісці туды! Яна ж ледзь не забіла мяне! — крыкнула яна сыну ў спіну, ён нават не азірнуўся. — Дык і не прыходзь! Заставайся з тою самадайкаю!

Думала сын у сенцах не пачуе. Аднак памылілася і шмат разоў пашкадавала, бо Алег пасля гэтага застаўся жыць у Палкоўнічыхі.