Язэп Палубятка - Прыгоды Мармулка

I тут Натан Якаўлевіч таксама меў кабінет. Ён, як і ўсе астатнія дактары, хворых прымаў у дзяржаўным кабінеце ў рабочы час. Ён аднолькава выслухваў ды выстукваў хворых, пісаў бюлетэні ды выпісваў лекі. Розніца паміж кабінетамі была ў тым, што ў першы кабінет заходзілі ўсе, а ў другі - тыя, хто хацеў вылечыцца. Пасля абеду яны туды звычайна неслі грошы ды атрымлівалі дэфіцытныя лекі, што меліся ў дзяржаўнай аптэцы, дзе працавала яго жонка Роза Ільінічна. Бізнес быў, вядома, невялікі, але хворым было прыемна, што Натан Якаўлевіч прыкладае ўсе намаганні (ён заўжды казаў так хворым і вымушаў іх звяртацца да сябе па некалькі разоў), каб здабыць патрэбныя парашкі ці мікстуру.

У той дзень псіхіятр Натан Якаўлевіч Абрамовіч быў у скрусе. На прыёме нікога не было. Людзі чамусьці не хварэлі. Доктар маліў Бога, каб той наслаў на жыхароў сталіцы нейкае ліха ды яны валам павалілі ў лякарню, і толькі ў яго кабінет. Бог яго не слухаў, людзі не хварэлі і абставіны складваліся так, што сёння зноў давядзецца апраўдвацца перад жонкай ды слёзна цвердзіць, што не займаўся блудам з медсястрой Алінаю і не аддаў ёй дзённы "гешэфт".

Дзверы адчыніліся якраз у той момант, калі Натан Якаўлевіч збіраўся патэлефанаваць жонцы ды паскардзіцца на адсутнасць пацыентаў, каб вечарам не мець непатрэбнай гутаркі са сваёю "Голдай Меір". На парозе з’явіўся нізкарослы малады чалавек. Выгляд ён меў даволі непрывабны.

Павіталіся. Доктар запрасіў пацыента сесці. Было такое адчуванне, што з гэтым жабрацкага выгляду чалавекам яму даводзілася сутыкацца.

- Натан Якаўлевіч, - сказаў пацыент. — я хачу мець пенсію.

Іншага пажадання прыдумаць было нельга. Мармулак сам не разумеў, чаму так распачаў размову. Сказаць: "Доктар! Дайце мне даведку, што я дурань" - мог толькі сапраўды хворы на галаву чалавек.

- Атрымаць пенсію вельмі проста. Гадоў, так сказаць, праз трыццаць вы яе будзеце мець. На жаль, не ведаю дакладна вашага ўзросту.

- Хачу зараз, - стаў настойліва патрабаваць кліент.

- Хіба толькі па інваліднасці.

- Як гэта?

- А вельмі проста. Адрэжце нагу ці руку, скруціце шыю - і пенсія вам гарантавана.

- Э-э! У такім выпадку я пайшоў бы на прыём да хірурга. Такі варыянт мяне не задавальняе.

- Мае спачуванні, - уздыхнуў доктар. - Увогуле я вас разумею: адсутнасць працы, неўладкаванасць у жыцці. Пенсія - хоць нейкая крыніца грашовых паступленняў...

- Ды не патрэбныя мне вашы грошы! - ускрыкнуў у адчаі будучы кліент аддзела сацыяльнага забеспячэння. - У мяне сваіх няма куды падзець.

3 гэтымі словамі Мармулак кінуў на стол перад доктарам пяць стодаляравых купюр.

- Ну выдайце мне даведку; што я хворы на галаву.

- Вы, выпадкам, не з КДБ? - прыцішана запытаў Натан Якаўлевіч.

- Ды не ж! Мне параіла звярнуцца да вас баба Жэня, даруйце, Яўгенія Максімаўна.

- А! - усмешка была шчыраю. - Старая падпольшчыца. Хлопчыкі яе яшчэ не забываюць. Веру, што вы не з органаў. Распавядайце сутнасць вашай справы...

- А можна без падрабязнасцяў?

- Можна, - неяк своеасабліва ўсміхнуўся доктар. - Але...

Яшчэ адна купюра легла побач.

- Адчуваю, што мы знойдзем паразуменне... Тут справа вось у чым. Скажам, партрэт Машэ Даяна вам не падыходзіць, - Натан Якаўлевіч добра ведаў гісторыю сваёй спрадвечнай Айчыны. - Інваліднасць, як вы сказалі, таксама не падыходзіць. Сапраўды, самы прымальны варыянт: даведка аб тым, што вы дурань. Кім вам даспадобы быць: буйным, ціхім? Параноікам, шызафрэнікам?

- На ваша меркаванне. Але толькі не надта страшнае. Людзі і сапраўды могуць падумаць, што я дурань. Што-небудзь простае на лацінскай мове, каб ніхто не зразумеў.

- Вам яшчэ неабходна будзе прайсці тэсты, здаць аналізы. Самі разумееце - цэлая медыцынская бюракратыя...

Мармулак палез у кішэню па грошы. Дзверы прачыніліся. Доктар неўпрыкмет задрыгаў пальцамі, паказваючы, каб кліент зараз жа прыбраў усё непатрэбнае са стала. Мармулак згроб даляры ў кулак і паспешна прыклаў яго да сэрца ды скрывіў твар, каб наведвальнік прыняў тое за боль... Увайшла медсястра Аліна. Цырк, які паказваў абарванец, не ўвёў яе ў зман. Не такое даводзілася бачыць. Дзяўчына ўзрадавалася: сёння можна выдурыць у гэтага куркуля сабе на добрыя зімовыя боты.

- Натан Якаўлевіч! Я сёння вам патрэбная?

- Ды не, золатца маё! Як бачыш, на прыёме нікога няма.

- Я тут буду, у суседнім кабінеце. Як будзеце вольныя - паклічаце.

Натан Якаўлевіч агледзеў ладны стан медсястры ды ад задавальнення закруціў галавою.

- Жыццё, жыццё, - як толькі Аліна зачыніла за сабою дзверы, развёў рукамі Абрамовіч. - Давайце цяпер вернемся да нашай справы... Даруйце, вашай. Вы гэта, калі ласка, схавайце, бо да мяне ў любы момант могуць зайсці хворыя. Я вам веру. Бачу, вы чалавек сур’ёзны.