Яна, не міргаючы, глядзела на яго. Чырвань на шчоках, паўраскрытыя вусны. Складзенымі накрыж рукамі яна абдымала сябе за плечы, нібы ёй холадна было. Тут, на кухні, пры такім асвятленні і ў такім ракурсе Дарафей упершыню ўбачыў, што яна змянілася; гэта ўжо не дзяўчынка, не яго Ксю, што і праўда яна, відаць, прайшла праз многае, перш чым стаць такой. Раптам яму страшнавата зрабілася ад немігаючага позірку гэтых вачэй. Нешта гіпнатычнае, вядзьмарскае, містычнае з’явілася ў ёй (а можа, і заўсёды было). Нічога дзіўнага, што яе кліенты ніякавеюць перад ёю, яна не хваліцца, а так і ёсць, — і пачынаюць распранаць перад ёю душы. Яшчэ яму прыйшло ў галаву, што сярэднявечную інквізіцыю можна ў некаторых рэчах калі не апраўдаць, дык зразумець.
Яна адвяла вочы.
— Аляксей, у нас мала часу. Я хачу сказаць… Ты можаш святкаваць перамогу, — сказала з разгубленай, бездапаможнай усмешкай. — Ты выйграў. Божа, якая я дурная была! Якая вінаватая! Усе гады адчуванне, што зрабіла балюча чалавеку, які адзін па-сапраўднаму кахаў мяне… Я ведаю — гэта з-за мяне ты не ажаніўся. Аляксей, пакуль у нас ёсць час… Мы адныя. Трэба карыстацца момантам. Дай мне шанц выправіць віну. Цяпер ужо я ў цябе прашу. Пайшлі? Вунь пакой, там ложак.
— Ксю…
Ён пацягнуў яе да сябе, пасадзіў на калені і абняў. Яна аддана, гатоўна, з удзячнасцю прыціснулася да яго. Горача зашаптала:
— Дарагі мой, дзякую… Як я чакала гэтага дня, гэтага моманту! Ты ўявіць не можаш, як дзяўчыне, жанчыне жыць з гэтым, насіць у сабе! І чым хутчэй бяжыць час, а ён бяжыць, тым цяжэйшы робіцца камень на шыі… Псіхолагі, маючы справу з не нормаю, самі набіраюцца негатыву. У мяне нейкая псіхалагічная траўма. Аляксей, мне вельмі цяжка, я хачу ў нашу вёску, у наша лета, у свае сямнаццаць! У мяне не жыццё, а існаванне, мне так адзінока, у мяне бяссонніца, я не ведаю, дзеля чаго жыву… Хочаш праўду? Я па-ранейшаму кахаю толькі цябе… я нават у ложку з мужам цябе ўяўляю на яго месцы!
Яна паднялася і ўзяла яго за руку, прапануючы ісці за ёю. Ён застаўся сядзець.
— Ксю… Мы ж сябры… Ты мне сястра…
Яна ўсё яшчэ не разумела, што адбываецца.
— Аляксей, у нас мала часу! Пятнаццаць год назад не была сястрою, калі ты ціскаў мяне ў сябе на каленях.
— Малады быў, п’яны… Кроў гарачая, дурная…
Яна выпусціла яго руку.
— Вось як? І… толькі?!
Нарэшце да яе пачало даходзіць, што ролі памяняліся: цяпер ужо яна ініцыятарка, а ён як бы зусім не свеціцца ад шчасця. Відаць, яна нават думкі не дапускала, што ён можа не кахаць, не хацець яе. Яна выглядала няшчаснай, мілай, разгубленай і бездапаможнай.
— Але… ты не можаш адмовіцца. Жанчыны так могуць рабіць, але не мужчыны! Ты… зусім не хочаш мяне? Табе дарагая лыжка толькі ў абед? Гэта помста мне? Ты, як дзіця, адчуваеш нейкую насалоду ад таго, што цябе пакрыўдзілі, «не далі» табе? Не разумею! Забі — не разумею, як здаровы нармальны мужчына можа не скарыстацца такім шанцам!
Ён слухаў, глядзеў ёй у вішнёвыя вочы і маўчаў, бачачы, ведаючы, што не зможа ёй нічога растлумачыць. Усё, што магло паміж імі адбыцца, ужо адбылося, і не трэба спрабаваць перайначваць жыццё — можна толькі змірыцца і прызнаць, што яго Ксю, яго дзяўчынка з белымі трусікамі засталася там, у далёкім леце; што гэтыя бясконца доўгія гады, ды яшчэ памножаныя на адзіноту, зрабілі сваю справу — зрабілі тое, што яго нерэальная, выдуманая Ксю на самай справе стала для яго нечым большым нават за сяброўку, бліжэйшай, чым родная сястра. А жанчына, якая цяпер стаіць перад ім, дарослая, самастойная, са сваім «Лексусам», псіхалогіяй, мужам, дзецьмі, кватэраю, — чужая яму. І гэтую двухсэнсоўнасць, гэтае раздваенне, нават растраенне: у адным целе каханая дзяўчынка, любімая сястра і чужая жанчына — ён ні за што не зможа прымірыць, спалучыць, зліць у адно — хоць на сцяну залезь, хоць лоб разбі.
— А хочаш, я скажу, што з табой адбываецца? Як псіхолаг?
Нечакана халодныя, насмешлівыя, жорсткія ноткі з’явіліся ў яе голасе. Усю прыкрасць, самалюбства пакрыўджанай, адрынутай жанчыны яна ўкладвала ў іх.
— Ты жывеш сваімі ўспамінамі, песціш іх, калоцішся над імі, яны табе даражэйшыя за жывое, яны памагаюць табе паважаць самога сябе. Адбяры іх у цябе — ты загінеш! А тут я — замахваюся на святое! Прапаноўваю ўласнымі рукамі задушыць, знішчыць тое, што адно памагае жыць, з чым так прыемна насіцца! Так?
Ён маўчаў.
— Добра… Што гэта я на самай справе. Як насланнё нейкае, — яна правяла па вачах рукою, нібы стараючыся скінуць нябачныя павуцінкі гэтага наслання. — Калі так табе лягчэй…
Читать дальше