Алесь насупіўся, памацаў сіняк, які пераліваўся чырвона-сінім.
— Гэта быў сумленны двубой, пан бацька!
— З-за чаго, за прыўкраснай дамы? — весела папытаўся Пранціш Вырвіч.
Алесь Лёднік вельмі знаёма задраў чарнавалосую галаву.
— Алёхна Параеў, пісарчук, смяяўся, што я гавару на той мове, як мы дома гаворым. А я яму — на ёй Статуты нашыя напісаныя! А ён… Шкада, я шаблі з сабой не меў!
— Ясна, сын. Сядай за стол. Наступны раз паспрабуй абысціся словамі. Лязо ды кулак — апошні довад і не самы лепшы.
Але зразумела было, што і без гэтых довадаў на сваёй зямлі ліцвінам не абысціся, калі нават у абароненай морам ды скаламі Ітацы цару Адысею нельга было схавацца ад вайны. А што ўжо казаць пра скрыжаванне еўрапейскіх дарог… Як сачынялася там, у палоне, Вырвічу:
Гадзюкамі сплятаюцца вятры,
І неба, як апошні сцяг, ірвецца.
На скрыжаванні жыць — не да пары,
Ды Бог адвёў нам толькі гэта месца.
Як мітуслівы блазан, час прабег,
Бразготкай аглушыўшы нат спачылых.
На скрыжаванні — патаптаны снег,
І бель твае не захаваюць крылы.
Радкі паэтаў не ўтаймуюць вір,
Не сшыюць разарваную эпоху.
Як музыка нябёсная ў клавір
Не змесціцца…
Але па волі Бога жывем на гэтым скрыжаванні мы,
Трыпутнік не баіцца каляіны.
Стаптаны снег апошняе зімы
Вясновыя стварае ручаіны.
— Ну што ж, заўтра адправім цябе да сям’і… — задумна прагаварыў Лёднік Пранцішу Вырвічу пасля вячэры.
Дзень паціху спускаўся па цёмных сходах са свае званіцы. Тахкаў гадзіннік на сцяне, ягоны бледны масянжовы твар быў абыякавы да ўсіх мітрэнгаў.
— А ведаеш, добра ўсё-ткі, што тады, па дарозе на Валожын, у цябе, пан Вырвіч, знайшоўся шэлег, каб купіць мяне ў пана Агалінскага. Каб не той шэлег — па іншаму лёсы б нашыя склаліся.
— Твая праўда…
Вырвіч адпіў гарачага чырвонага віна з цынамонам.
— Што ж, часам дробная манетка можа пусціць гісторыю па іншай дарозе. А з нашым шчасцем гэтая гісторыя абавязкова будзе пакручастай і амаль што неверагоднай.
Чорны Доктар ( франц .).
Нельга лячыць неспазнаную хваробу ( лац .).
Між панам і рабом сяброўства быць не можа ( лац .).
Урэшце ( лац ).
Поўнае аднаўленне ( лац .).
У стане зараджэння ( лац .).
У найлепшай форме ( лац .).
Паводле доледу і назірання ( лац .).
Трактат па чэрапава-мазгавой траўме ( лац .).
Анатомія мозгу ( лац .).
Прыйшоў! Паслухаў! Асудзіў! ( лац .).
Эксперымент на малакаштоўным арганізме ( лац .).
Добры дыягност — добры лекар ( лац .).
Блёкат (расліна, лац .).
Беладона (расліна, лац .)
Па-праўдзе ( лац .)
Законы прыроды нязменныя ( лац .)
Папраўдзе ( лац .)
Віна павінна быць пакараная ( лац. ).
Мы можам рабіць толькі тое, што законна ( лац .)
І ў казцы ёсць частка праўды ( лац .)
Доказы пераканаўчыя ( лац .)
Адмова ( лац .)
Закахацца ( лац .)
Аснаванне чэрапа ( лац .)
Закон не цікавяць дробязі ( лац .)
Узыходзячая ранішняя зорка ( лац .)
У здаровым целе здаровы дух ( лац .)
Тыя, што гуляюць мячом дзвюма рукамі ( лац .)
Адзінагалосна ( лац .)
Дакладна паводле закона ( лац .)