Jodi Picoult - Świadectwo Prawdy

– Panie Callahan, zakładam, że chciałby pan się wypowiedzieć.

– Owszem, wysoki sądzie. O ile mi wiadomo, amisze nie przestawiają zegarków na czas letni i z powrotem na zimowy. Mogą sobie żyć i pracować według własnego porządku, kiedy nikomu to nie wadzi, ale w sądzie mają obowiązek dostosować się do naszego zegara. Dostrzegam tutaj intencję mecenas Hathaway, aby wszędzie wynajdywać jaskrawe różnice pomiędzy amiszami a resztą świata.

– To nie jest moja intencja, George – mruknęła Ellie. – To się nazywa prosto: laktacja.

– Ponadto – ciągnął dalej prokurator – pozostał mi na dziś jeszcze jeden świadek do przesłuchania. Odroczenie jego zeznania byłoby ze szkodą dla mojej sprawy, ponieważ jest piątek i sędziowie przysięgli będą mogli usłyszeć je dopiero w poniedziałek, a do tej pory przepadnie cały efekt.

– Ryzykując, że to co powiem, będzie aroganckie, pozwolę sobie zauważyć, wysoki sądzie, że uczestniczyłam już w wielu procesach i często spotykałam się z tym, że harmonogram rozprawy zmieniano w ostatniej chwili ze względu na to, że adwokatowi, a nawet sędziemu, wypadało coś nieoczekiwanego: musiał na przykład zająć się dzieckiem albo pójść do lekarza. Skoro więc dla pracowników sądu robi się wyjątki, to czemu nie można tym razem nagiąć nieco zasad, żeby pójść na rękę oskarżonej?

– Oskarżona sama sobie radzi z naginaniem zasad – rzucił George oschłym tonem.

– Proszę nie skakać sobie do oczu – ucięła sędzina Ledbetter. – Pani prośba ma tę kuszącą zaletę, pani Hathaway, że można by w ten sposób uniknąć piątkowych korków, jednakowoż nie wyrażę zgody, przynajmniej dopóki trwa prezentacja świadków oskarżenia. Kiedy przyjdzie pani kolej, może pani kończyć posiedzenie sądu o trzeciej, jeśli to pani odpowiada. Panie Callahan – zwróciła się do George'a – może pan wezwać swojego świadka.

– Proszę sobie wyobrazić młodą dziewczynę – powiedział doktor Brian Riordan, psychiatra sądowy i ekspert powołany przez oskarżenie – która potajemnie spotyka się z chłopakiem, o którym jej rodzice nie mają pojęcia. Wbrew własnemu rozsądkowi idzie z nim do łóżka. Po kilku tygodniach okazuje się, że zaszła w ciążę. To jednak nie burzy porządku jej codziennych zajęć, chociaż czuje się jakby nieco bardziej zmęczona niż przedtem. Jest przekonana, że problem sam się rozwiąże. Odpycha od siebie wszelkie myśli związane z ciążą, obiecując sobie za każdym razem, że jutro się tym zajmie. Tymczasem zaczyna wybierać nieco luźniejsze ubrania i nie pozwala się nikomu przytulić zbyt mocno.

Pewnej nocy budzi ją przeraźliwy ból. Nie wie, co się z nią dzieje, ale myśli tylko o jednym: sekret nie może się wydać. Wymyka się z domu, żeby nikt nie słyszał, jak rodzi. W odosobnieniu, w ciszy, wydaje na świat dziecko, które nie znaczy dla niej absolutnie nic. A dziecko zaczyna płakać. Dziewczyna zakrywa mu usta dłonią, żeby nikogo nie obudziło. Ściska coraz mocniej, dopóki płacz nie ucichnie, dopóki maleństwo nie znieruchomieje. Potem, wiedząc, że musi się pozbyć ciała, zawija je w jakąś koszulę, która leżała pod ręką i chowa tak, żeby nikt go nie zobaczył. Jest półżywa z wyczerpania, więc wraca do łóżka, obiecując sobie, że resztą zajmie się jutro. Kiedy policja następnego dnia pyta ją o dziecko, odpowiada, że nic nie wie o żadnym dziecku. Mówi dokładnie to samo, co powtarzała sobie przez cały ten czas.

Ławnicy siedzieli jak zahipnotyzowani, zgarbieni, pochłonięci bez reszty sceną zobrazowaną przez Riordana, konturowaną słowami ostrymi jak sztylety.

– A instynkt macierzyński? – zapytał George.

– Kobiety, które zabijają swoje noworodki, są całkowicie odcięte od rzeczywistości – wyjaśnił Riordan. – Pod względem emocjonalnym poród znaczy dla nich dokładnie tyle samo, co usunięcie kamienia żółciowego.

– Czy po zabiciu noworodka te kobiety czują, że coś jest nie w porządku?

– Pyta pan, czy mają wyrzuty sumienia. – Riordan zasznurował wargi. – Owszem. Ale żałują raczej tego, że rodzice zobaczyli je w tak niekorzystnym świetle, nie żal im natomiast śmierci jakiegoś dziecka.

– Panie doktorze, czy poznał pan oskarżoną?

– Poproszono mnie, abym wydał o niej opinię fachową na potrzeby tego procesu.

– Jaki był zakres pańskich czynności?

– Zapoznałem się ze zgromadzonym materiałem dowodowym, a także z wynikami przeprowadzonych testów projekcyjnych, jak chociaż – by test Rorschacha oraz testów samoopisu, czyli na przykład MMPI. Spotkałem się także z oskarżoną osobiście.

– Czy możliwe było postawienie diagnozy zgodnie z naukowymi wymogami psychiatrii?

– Tak. Zabijając dziecko, Katie Fisher potrafiła odróżnić dobro od zła i była świadoma swych czynów. – Riordan zerknął na Katie. – To klasyczny przypadek zabójstwa noworodka. Oskarżona dokładnie odpowiada charakterystyce kobiety – morderczyni własnego dziecka. Wszystko się zgadza: wychowanie, podjęte działania, kłamstwa.

– A skąd pan wie, że oskarżona kłamała? – zapytał George, zabawiając się w adwokata diabła. – Może naprawdę nie wiedziała, że jest w ciąży ani że urodziła dziecko?

– Oskarżona sama przyznała się do tego, że wiedziała o ciąży, ale postanowiła zachować ją w tajemnicy. Fakt, że człowiek podejmuje konkretne działanie, aby się przed czymś bronić, implikuje, że jest świadomy tego, co robi. W ten sposób zaprzeczenie łączy się z poczuciem winy. Ponadto kłamstwo pociąga za sobą kłamstwo, zatem wszystko, co oskarżona powiedziała na temat ciąży i porodu, jest w najlepszym wypadku wątpliwe. Jednakże jej działania były konsekwentne i dają bardzo konkretny obraz wydarzeń – dodał Riordan. – Podczas naszej sesji oskarżona przyznała, że obudziły ją bóle porodowe i celowo wyszła ze swojego pokoju, ponieważ nie chciała, żeby ktoś ją usłyszał. To przemawia za tym, że chciała działać po kryjomu. Wybrała sobie oborę, a w niej specjalne miejsce, gdzie, jak wiedziała, było świeże siano. To przemawia za tym, że działała celowo. Po porodzie przyrzuciła plamy krwi czystym sianem i zrobiła co mogła, żeby noworodek nie płakał – a jego zwłoki znaleziono rano pod stosem derek. To przemawia za tym, że miała coś do ukrycia. Pozbyła się poplamionej krwią koszuli nocnej, w której spała tej nocy, a kiedy wstała rano, przed rodziną zachowywała się tak samo jak zawsze, aby tylko podtrzymać tę mistyfikację. Każdy z owych czynników: działanie w odosobnieniu, samotny, skryty poród, uprzątnięcie śladów, udawanie, że życie biegnie dalej ustalonym trybem – wskazuje na to, że oskarżona wiedziała bardzo dobrze, co robi, a co ważniejsze, miała świadomość tego, że postępuje źle.

– Czy podczas sesji z panem oskarżona przyznała się do zamordowania noworodka?

– Nie. Twierdzi, że tego nie pamięta.

– Skąd w takim razie pańska pewność, że faktycznie to zrobiła? Riordan wzruszył ramionami.

– Stąd, że amnezję można udawać bez najmniejszego problemu. A także dlatego, panie Callahan, ponieważ ja się na tym dobrze znam. Każ – de zabójstwo noworodka przebiega według określonego schematu, a oskarżona pasuje do niego jak ulał. Proszę posłuchać: nie chciała się przyznać do ciąży. Twierdzi, że nie zdawała sobie sprawy z tego, że zaczyna rodzić. Urodziła w odosobnieniu. Zaprzecza, jakoby miała zabić dziecko, pomimo że odnaleziono jego zwłoki. W miarę upływu czasu stopniowo zaczynała dostrzegać w swojej wersji wydarzeń pewne luki. Są to wspólne cechy charakterystyczne wszystkich zabójstw noworodków, jakimi miałem okazję się zajmować. Utwierdziły mnie one w przekonaniu, że oskarżona również popełniła takie zabójstwo, nawet jeśli nie potrafi sobie jeszcze przypomnieć pewnych fragmentów zajścia. – Pochylił się ku przesłuchującemu prokuratorowi. – Kiedy widzę coś, co ma pióra, dziób, błoniaste stopy i kwacze, to nie muszę się upewniać, że potrafi pływać, żeby wiedzieć, że to kaczka.