Арлоў Уладзімір - Сланы Ганібала

Тым часам падазрона рудабароды мiстэр з чырвоным пашпартам няiснае дзяржавы і сумнеўным прозьвiшчам Arlou ня толькi пасьпеў выгрузiцца з «Боiнга», але і назваць сябе ў картцы прыбыцьця грамадзянiнам ня менш падазронай Рэспублiкi Беларусi, дзе, як пiшуць «Таймз» i «Гардыян», проста ў парлямэнце прэзыдэнцкая ахова бамберыць дэпутатаў, а сам прэзыдэнт замест таго, каб вывучыць дзяржаўную мову, зьбiраецца абвясьцiць дзяржаўнай тую, за якую, сьцьвярджаюць зласьлiўцы, меў у школе нядобрую адзнаку.

Больш за тое — мiмаходзь успомнiўшы, як летась у партовым Рамсгэйце яго трэсьлi ледзьве не гадзiну, прафэсiйна абмацваючы кепурку і прымушаючы зьлёгку распранацца, Arlou, быццам мыш пад вусатым носам у сытага ката, прашмыгнуў без усякае праверкi валiзаў да выхаду i абсалютна спакойна, нiбы дзе-небудзь на полацкiм вакзале, узяўся гартаць каля тэлефонаў-аўтаматаў спрэс сьпiсаны тарабарскай кiрылiцаю нататнiк, няўважлiва назiраючы за фантастычным для нязвыклага вока вiдовiшчам узьлётнае паласы тэрмiналу №2, адкуль кожныя дзьве хвiлiны ўздымаюцца ў паветра лаяйнэры ўсiх магчымых колераў i авiякампанiяў.

I яшчэ мацней санлiвыя спадкаемцы славы Кiма Фiлбi мусiлi б устурбавацца, каб даведалiся, што гэты рудабароды суб’ект прынцыпова (i ў лепшым разе з пачуцьця нацыянальнае фанабэрыi) вырашыў перакладаць у сваiх запiсах усе ангельскiя назвы на мову, якой не валодае нават ягоны сувэрэнны прэзыдэнт.

Карацей, не мiнулася й дзесяцi хвiлiнаў, як, пашкадаваўшы фунт на бляшанку пiва, Arlou схаваўся ў нетрах лёнданскай падземкi i на цэлыя два тыднi зьнiк зь вiдавоку брытанскiх спэцслужбаў.

Трафалгарскi пляц

Скажу вам, што калi замест Trafalgar Square падумаеш па-наску: Трафалгарскi пляц, ракурс успрыняцьця навакольля адразу зьменiцца. Двое шатляндцаў у чырвона-брунатна-зялёных клятчастых спаднiцах, прытупваючы загарэлымi нагамi, пачнуць, напрыклад, выдзьмуваць з сваiх дудаў варыяцыi на тэму «Саўкi ды Грышкi», ня кажучы ўжо пра сьцiжму тутэйшых галубоў, якiя адразу забуркуюць на прыдняпроўскай галубiнай трасянцы мамiнай i прэзыдэнтавай малой радзiмы.

Пляцавыя цемнаскурыя мастакi за 10 фунтаў гатовыя бязь лiшнiх ваганьняў стварыць ваш графiчны партрэт. Я паказваю iм жаночае фота i — на ўсякi выпадак — купюру. Паразуменьня не атрымлiваецца: цемнаскурыя майстры пэндзлю прагнуць бачыць белую жанчыну ў натуры.

Парачка маладых нецьвярозых мурынаў, асядлаўшы чорных трафалгарскiх iльвоў, адну за адной зь вiдочнаю асалодай б’е аб бэтонныя плiты пляшкi з-пад пiва. З аналягiчнаю эмоцыяй праз колькi хвiлiнаў хулiганiстых маладзёнаў таўкуць, запiхваючы ў белы ангельскi «варанок», бамбiзы-палiсмэны, якія прымушаюць мяне ўзгадаць блатную песеньку папулярнага расейскага барда: «Я не расист, но я за белых, бля, за белых, бля, за белых...»

Дарэчы, пра белых i цёмных.

Беларускi мастак-эмiгрант Валера Мартынчык лiчыць, што да каляровых падданых яе вялiкасьцi брытанскае каралевы ангельцы маюць сантымэнт значна цяплейшы, чым да нас, славянаў, цi наогул да ўсходнеэўрапейцаў. Першыя — гэта сяляне, якiх гаспадары добра ведаюць i разумеюць яшчэ з тых часоў, калi вешалi iх на бастыёнах калянiяльных фортаў i спрактыкавана перылi стэкамi. (Памятаеце вучаныя ў расейскай школцы нашага дзяцiнства задушэўныя радкi савецкага паэта: «Хороший сагиб у Сами и умный, только уж больно дерется стеком...»?)

Таму мы з Валерам ня будзем бiць каля Нэлсанавай калёны пустыя бутэлькi, а схаваемся ад палiцыi ў залях Нацыянальнае галерэi, сходы якой пачынаюцца проста з пляцу, i там, апрача Батычэльлi, Рубэнса й Рэмбранта, як увасабленьне яшчэ адной прыкметы беларусiзацыi Злучанага Каралеўства, сустрэнем студэнтку з Кембрыджу Алену Шушкевiч, якую ня трэба блытаць з дачкою экс-сьпiкера, што цяпер возiць па праспэкце Скарыны ў Менску маленькую экс-сьпiкераву ўнучку, якую, будзем спадзявацца, у XXI стагодзьдзi нехта таксама сустрэне ў блiзкiх ваколiцах парку сьвятога Джэймза.

Калi ты ў галерэi не адзiн, уступiць у дыялёг з творамi мастацтва бадай немагчыма. Тады ты выслухоўваеш розныя гiсторыi й зьвяртаеш увагу на калямастацкiя мiзансцэны. Вось каля «Парысава суду» настаўнiца ставiць перад клясаю трох дзяўчатак i дае хлопчыку-«Парысу» румяны яблык. Я сачу за падзеямі пад акампанэмэнт Валеравых аповедаў.

Першы сюжэт — пра менскага мастака Басава, якi нядаўна перасялiўся ў лепшы сьвет i якога Валера лiчыць амаль генiем. Талент апавядальнiка дазваляе ўявiць i самога немаладога габрэя, i тое, як ён глядзiць у дзьвярное «вочка» майстэрнi й дыхае з таго боку, але пакупнiкоў, хоць зь iмi ўчора й дамовiўся, да сябе не пускае: тым проста не пашанцавала, бо дзьверы ў такiх выпадках мастак Басаў нязьменна адчыняе толькi адзiн раз з трох.