Арлоў Уладзімір - Сланы Ганібала

И розы красные цвели.

«Даже какие-то белорусы» паважаюць паэтку Ю. Морыц, нават тады, калi яна жыве не ў шыкоўным гатэлi, а — з задрыпаным чайнiкам i нiзкаю сасiсак у расейскiм пасольстве. (Гэта не перашкодзiць нам аднаго разу досыць падрабязна пазнаёмiць яе з мэню нашага сьняданку.)

Яўгенi Рэйн (эвангелiст Лука, якiм ён мне заўсёды ўяўляўся, але ў сучасным эўрапейскiм гарнiтуры) дэклямуе добрыя вершы пра рымскую барахолку.

«Чтобы вы поняли, как я деградировал, — заяўляе А. А. Вазьнясенскi, — вначале я почитаю старые стихи». Старыя тэксты сапраўды ўражваюць больш за новыя, нават i тады, калi далучыць да iх разьвешаныя ў фае парыскiя вiдэомы А. А., сярод якiх добрым веданьнем натуры вылучаецца дупця, прапанаваная воку на асноведзi нейкiх дзьвярэй ад Кардэна.

Зацемкі зь візытоўкі былога футбаліста вышэйшай лігі, а цяпер паэта й рэдактара маскоўскага часопісу

Сустрэча зь фiлёлягамi Карлавага ўнiвэрсытэту. Сюды запрасiлi беларусаў i ўкраiнцаў, а колiшнi футбалiст узьнiк побач нi з пушчы нi з поля — як быццам на нейкім узроўнi было вырашана: «белоруссов и малороссов без присмотра не оставлять».

Папярэдне вызначаная тэма — «ваенная проза», таму галоўнай дзейнай асобаю робiцца Сьвятлана Алексiевiч зь яе жанчынамi зь першай кнiгi i цынкавымi хлопчыкамi з апошняй. (Мы яшчэ ня хочам здагадвацца, што празь месяц грымнуць чачэнскія падзеі й вытворцы цынкавых трунаў зноў запусьцяць свой зьлёгку заржавелы канвэер на поўную магутнасьць.) Гаворка ідзе пра два погляды на Другую сусьветную вайну — з Захаду i з Усходу. Пра тое, што чалавечае жыцьцё ня можа быць роўнае нi трактару, нi танку, нi цэлай дзяржаве. Пра беларускую партызаншчыну (чэхi, якiя да траўня 1945-га ў немцаў практычна не стралялi, далiкатна ня ўпэўненыя, што для нашай нацыi гэта быў найлепшы шлях самазахаваньня).

Маскоўскi калега адчувае сябе пакрыўджаным i рашуча цягне коўдру на сябе. Для пачатку ён паведамляе прысутным, што яны могуць не хвалявацца: усё адно раней цi пазьней Расея, Беларусь i Ўкраiна будуць разам. Прамоўцу вiдавочна смажыць. Асушыўшы бутэльку тонiку, ён працягвае палiтынфармацыю, прычым сярод палiтычных тэрмiнаў усё больш годнае месца займаюць лексэмы «хрен» i «говно», у вынiку чаго студэнтачкi залiваюцца цнатлiвым фiлялягiчным румянкам.

Атрымаўшы слова, я кажу пра Ларысу Генiюш, якая выдала ў Празе сваю першую кнiгу, пра Францiшка Скарыну, пра магiстра Геранiма Праскага i яго казанi ў Вiльнi й Вiцебску, пра пяць тысячаў беларусiнаў, якiя бралi ўдзел у гусiцкiх войнах i пра тое, што якраз дзеля барацьбы з пасьлядоўнiкамi Яна Гуса ў 1436 годзе ў Вялiкiм Княстве Лiтоўскiм была ўведзеная iнквiзыцыя, дзейнасьць якой, праўда, трывала ў нас усяго 43 гады. Пытаньнi да мяне не зусiм па тэме. Колькi ў Менску цалкам беларускамоўных школаў? Няўжо гэта ня плёткi, што беларускi прэзыдэнт ня ўмее гаварыць па-беларуску i не выпускае на людзi жонку?

Былы форвард зноў дае сабе слова дзеля выступу ў iпастасi рыфмара. У працэсе дэклямацыi ён, згадаўшы спартовае юнацтва, робiць усiм корпусам iмпэтныя рухi, стукае кулаком па стале i ўрэшце перакульвае поўную бутэльку з тонiкам, утвараючы на стальнiцы вялiкую лужыну з абрысамi Чорнага мора, на берагах якога некалi вучыўся стукаць па мячыку і лаяцца матам.

Назаўтра я сустракаю яго ў гатэльным калiдоры зь юным стварэньнем, якое маэстра, прапусьцiўшы доўгiя ножкi наперад, рэкамэндуе мне як «девочку на ночь». Пра тое, што яна дазволiла рабiць з сабою, я стараюся ня слухаць. Мне здаецца, што такiя рэчы павiнны заставацца таямнiцаю для дваiх i ў тым выпадку, калi адна з гэтых дваiх — «девочка на ночь».

Зацемкі з запрашальніка на круглы стол «Franz Kafka — Trial and Metamorphosis»

Замест круглага стала мы зь Сьвятланаю ў суправаджэньнi прафэсара Карлавага ўнiвэрсытэту пана Вацлава Жыдлiцкага (некаторыя кнiгi Ўладзiмера Караткевiча ў ягоным перакладзе ў Празе выйшлi раней, чым у Менску) iдзем на старажытны жыдоўскi могiльнiк, якi чэхi захавалi ў самым сэрцы Старога Места. Няхай ахвочыя вiнавацяць мяне ў чым заўгодна, але гэтыя могiлкi — адно з маiх наймацнейшых праскiх уражаньняў. Хаваць тут пачалi ў XV стагодзьдзi, а апошняе надмагiльле датаванае 1787 годам, i, калi блукаеш па зацярушаных кляновым лiсьцем вузенькiх сьцежках сярод дванаццацi тысячаў сьпярэшчаных габрэйскiмi пiсьмёнамi плiтаў, мiжволi й сам у закутку душы робiсься габрэем.

Менавiта адсюль найлягiчней выправiцца ў блiзкi музэй аўтара «Замку» й «Працэсу», каб, сустрэўшы ў доме, дзе ён жыў, строгiя фатаздымкi з габрэйскiмi аблiччамi, графiчныя й скульптурныя партрэты i храналягiчныя таблiцы, пагадзiцца, што зыбку, дзе Франак Кафка сiкаўся, келiх, зь якога пiў, стол, на якiм пiсаў, гэтаксама, як i наш круглы стол, зусiм няцяжка прыдумаць, як табе падабаецца.