Арлоў Уладзімір - Сланы Ганібала

Абрэза ў Гены Хацкевiча не было. Ён купiў два кавалкi мыла, скруцiў iх дротам i сеў у самалёт «Менск—Растоў-на-Доне». Як толькi паветраны лайнэр набраў дастатковую высачыню, Гена, паказаўшы экiпажу мыла, ветлiва папрасiў высадзiць яго ў парыскiм аэрапорце Арлi. «О’кэй», — мэлянхалiчна адгукнуўся камандзiр машыны і сеў у горадзе Краснадары, дзе ў самалёт уварвалiся бамбiзы з спэцбрыгады барацьбы з авiятэрарызмам, якiя правялi некалькi беспамылковых сэрыяў удараў па Генавых нырках ды iншых жыцьцёва неабходных нутраных органах.

Менскiх сяброў i знаёмых пачалi цягаць на допыты. Калi чарга дайшла да Мартынчыка, матэрыялаў у сьледчага ўжо было зь лiхвой i да партрэту мацёрага ворага не хапала хiба апошнiх штрыхоў. «Что вы знаете о Геннадии Хацкевиче?» — дзяжурна запытаўся прытомлены антысаветчыкамi сьледчы. Валера зрабiў стаўку на сябравы адхiленьнi ў псыхiцы, якiя сапраўды шматкроць штурхалi Гену на, скажам так, неардынарныя ўчынкi накшталт забегаў целяшом па вуліцах роднага гораду або начлегу на даху сталічнага ГУМу.

«Так это же совершенно меняет дело», — прамовiў уражаны Валеравымi паказаньнямi сьледчы, чый прафэсiйны гонар яшчэ не патушыў жарынак сумленьня. Ён выцягнуў з стосу папераў i прадэманстраваў Мартынчыку падпiсанае прозьвiшчам аднакурсьнiка прызнаньне, першая фраза якога была быццам адлiтая ў кананiчнай форме — «Геннадий Хацкевич с детства ненавидел Советскую власть».

У вынiку авiятэрарыст Гена трапiў не ў турму, а ў лякарню для псыхiчна хворых у Навiнках, дзе, кажуць, размаляваў усе сьцены сваiмi блiскучымi авангардовымi кампазыцыямi.

Праз колькi часу Мартынчык з Хацкевiчам ды зь яшчэ адным менскiм мастаком Бабровым апынулiся за Ля-Маншам. Быў падпiсаны кантракт з ангельскiм прадпрымальнiкам беларускага паходжаньня. Наперадзе маячылi пэрспэктывы ўежнай i грашавiтае працы з фарбамi й пэндзлем. Але «нядоўга музыка гучала»: на трэцi тыдзень гаспадар разарваў кантракт i выставiў хлопцаў на вулiцу зь дзьвюма сотнямi фунтаў.

Грошай хапiла даехаць да Лёндану і купiць сталiчную булачку. Убачыўшы ў вiтрыне кiтайскае рэстарацыi румяныя залацiстыя каўбаскi, сябры далi сабе слова, што, разжыўшыся на грошы, купяць i зьядуць адразу па кiляграме гэтага смакоцьця. Шчасьлівы дзень надышоў! Раты напоўнiлiся саладкаватаю асцой, зубы з асалодаю ўпiлiся ў хрусткую корачку... Каўбаскi былi кiтайскiя — жывое сала з цукрам.

Валерава жонка Iрына частуе мяне ў Беларускiм доме на Penn Road нечым больш прымальным для славянскага страўнiка. Мартынчыкава кватэра пакуль што служыць i майстэрняй. Баброў ужо даўно на гiстарычнай радзiме, у Iзраiлi. Гена Хацкевiч прыжыўся ў калёнii вольных мастакоў пад Парыжам. Валера езьдзiць туды на гасьцiны: Лёндан ён любiць болей за Парыж. Ягоныя працы, шкодныя для цнатлiвага мастацкага густу насельнiкаў колiшняе iмпэрыi, здаецца, няблага выстаўляюцца й прадаюцца. Рэпрадукцыя адной зь iх — «Consolation Zone», або «Зона суцяшэньня», цяпер аздабляе мой пiсьмовы стол сваёй жоўта-зялёнаю, падобнаю да звалкi хаатычнай прастораю, у якой тоiцца не ўтаймаванае паласатымi шлягбаўмамi iмкненьне вырвацца на волю.

Пра гэтае iмкненьне кажа аўто з фургонам, на якiм Мартынчык ганяе па Лёндане й падарожнiчае па Францыi. Мара пра ўласны дом — таксама не абы-якое сьведчаньне, бо тут не зазвычаена раскрываць абдымкi хiмэрам.

На заканчэньне нашае экскурсii па брытанскай сталiцы я атрымлiваю ад Валеры карысную ў тутэйшым жыцьцi зьвестку, якою ахвотна падзялюся з чытачом: калi вы пачуеце з вуснаў ангельца «бля-бля-бля», гэта зусiм ня значыць, што рэспэктабэльны джэнтэльмэн або вытанчаная лэдзi па-дылетанцку лаюцца на «великом и могучем», бо трайное «бля» перакладаеца як бяскрыўднае «ля-ля-ля», то бок балбатня.

Underground

Дзякуючы iнструктажу я без праблемаў перакладаю ў падземцы пагрозьлiвую тыраду чарнаскурага дзяжурнага. Ён гаворыць: «Ня трэба ля-ля-ля». На шчасьце, я зьяўляюся ня ўдзельнiкам, а гледачом. Тры суразмоўнiцы ахоўнiка парадку лапочуць па-польску. Сытуацыя досыць банальная. Авантурная польская прадпрымальнасьць зноў сутыкнулася з флегматычнай ангельскай прадбачлiвасьцю.

Рэч у тым, што на шмат якiх станцыях лёнданскага андэграўнду вы прасьцей простага можаце сесьцi ў вагон без усякiх жэтонаў, праязных квiткоў, турнiкетаў i кантралёраў. Але ваш сум па турнiкетах ня здоўжыцца. Яны сустрэнуць вас на выхадзе i — адрозна ад айчынных, якiя зазвычай мерацца спотайку выцяць вас па якiм-небудзь далiкатным месцы — усяго толькi запатрабуюць засунуць iм у нутро ваш ticket з датаю, коштам, указаньнем зоны etc. Пасьля гэтага перад вамi адкрыюцца два шляхi. Адзiн будзе ўвасабляць звычайна цемнаскуры мацак з пачкам квiткоў на штраф, роўны палове сярэднемесяцовага заробку грамадзянiна РБ. Другi варыянт падрабязна разгледжаны ў навэле Хулiё Картасара «Нататкi з блякноту».