Miguel Cervantes - La inĝenia hidalgo don Quijote de La Mancha

Maritornes ŝvitis kaj angoris, vidante ŝin kaptita de don Quijote, kaj, sen kompreni aŭ atenti liajn vortojn, silente provis liberigi sin de li. La brava mulisto, kies mavaj deziroj tenis lin vekita, konsciis la ĉeeston de sia amorantino, jam de kiam ŝi eniris en la mansardon, atente aŭskultis la dirojn de don Quijote kaj suspektante, ke Maritornes rompis sian promeson favore al alia persono, ŝtele proksimiĝis iom pli al la lito de la kavaliro, kaj tie restis senmova, por vidi, kio rezultos el tiel nekompreneblaj vortoj. Sed, kiam li rimarkis, ke la servistino baraktas por liberigi sin, kaj ke don Quijote klopodas ŝin reteni, la mulisto ne trovis agrabla tian ludon, levis la brakon kaj donis tiel teruran pugnobaton sur la mincan makzelon de la amanta kavaliro, ke ties buŝo pleniĝis per sango; sed la mulisto, ankoraŭ ne kontenta je tio, saltis sur lin kaj trote kaj trete surpromenis ties ripojn de la unua ĝis la lasta. La ne tre solida lito, apogita sur apenaŭ firmaj bazoj, ne povis elteni la aldonan pezon de la mulisto kaj cedis kun granda bruo. La gastejestro vekiĝis ĉe tio, laŭte vokis la servistinon kaj, ĉar ŝi ne respondis, li pensis, ke Maritornes certe metis sin en ian implikon. Kun tia suspekto li ellitiĝis, ekbruligis lampon kaj iris al la loko de la bruo. La servistino vidis la mastron veni kaj, ĉar li havis tre kolereman temperamenton, ŝi rifuĝis tremante de timo en la liton de la ankoraŭ dormanta Sancho, kaj tie kuntiris sin, buliĝante.

La gastejestro eniris kaj diris:

—Kie vi troviĝas, putino? Certe ĉio ĉi estas faro via…

Sancho vekiĝis tiam, sentis preskaŭ tute sur li la pezan korpon de la servistino, pensis, ke li suferas inkubon, komencis blinde doni pugnobatojn ien kaj tien, kaj Maritornes, ricevinte mi ne scias kiom da ili, sendis al la diablo sian pudoron kaj reciprokis per tiom da batoj, ke Sancho tute vekiĝis. La ŝildisto, vidante sin tiamaniere traktata de kiu li ne sciis, stariĝis, kiel li povis, kroĉiĝis al Maritornes kaj komencis kun ŝi la plej furiozan kaj amuzan batiĝon de la mondo. Kiam, ĉe la lumo de la gastejestra lampo, vidis la mulisto, kiel statas lia damo, li lasis la hidalgon kaj iris doni al ŝi la necesan helpon. La gastejestro same intervenis, sed kun la intenco puni la servistinon, ĉar li sendube kredis, ke nur ŝi estas la kaŭzo de tia konkordo. Kaj, kiel en la rakonto, kie kato ĉasas raton, rato ŝnuron, kaj ŝnuro vergon, tiel same la mulisto batis Sanchon, Sancho la servistinon, kaj la servistino lin kaj la gastejestron; kaj ĉiu atakis tiel la ceterajn, ke eĉ ne unu momenton ili haltis por spiri. Sed la plibono venis, kiam estingiĝis la lampo de la gastejestro, kaj en la tenebro ili batis sin reciproke iele-trapele kaj tiel senkompate, ke, kien la pugnoj batis, tie restis nenio sana.

Okazis, ke tiun nokton gastis tie taĉmentano de la Santa Hermandad de Toledo, kaj, kiam li aŭdis la bruegon de la batiĝo, li prenis sian ordon-bastonon kaj la lad-skatolon kun la atestoj pri lia aŭtoritato, eniris nevidante en la mansardon kaj kriis:

—Haltu, je la nomo de la justico! Haltu, je la nomo de la Santa Hermandad!

Harzarde li koliziis kontraŭ la muelita don Quijote, kiu tute senkonscia kuŝis sur la dorso en la falinta lito, palpe prenis lin je la barbo, kaj ripete ordonis: «Obeu la justicon!». Sed kiam li konstatis ke la kuŝanto eĉ ne ete moviĝas, la taĉmentano kredis lin morta, kaj pensis, ke la aliaj en la mansardo murdis lin. Do, kun pli laŭta voĉo, li diris:

—Oni fermu la pordon de la domo! Neniu eliru! Oni mortigis unu viron ĉi tie!

La voĉo alarmis la batalantoj kaj, aŭdante ĝin, ĉiu senmoviĝis, kvazaŭ subite paralizita. Tuj poste la gastejestro sin retiris al sia ĉambro, la mulisto al siaj seloj kaj Maritornes al sia truo. Nur la kompatindaj don Quijote kaj Sancho ne kapablis movi sin. La taĉmentano de la Santa Hermandad lasis la barbon de don Quijote kaj eliris kun la intenco havigi al si lampon kaj serĉi kaj aresti la krimulojn; sed li ĝin ne trovis, ĉar la gastejestro intence estingis la lampon, kiam li sin retiris al sia ĉambro, do la taĉmentano devis iri al la kameno, kie post longa tempo kaj multaj provoj, li ekbruligis alian lampon.

Kie oni rakontas pri tio, kiel multe mizeris ankoraŭ la brava don Quijote kun sia bona ŝildisto Sancho Panza en la gastejo, kiun je sia propra damaĝo li prenis por kastelo

Fine don Quijote rekonsciiĝis de sia sveno kaj komencis voki sian ŝildiston per la sama tono, kiun li kuŝante uzis la antaŭan tagon en la valeto de la bastonoj:

—Amiko Sancho, ĉu vi dormas? Ĉu vi dormas, amiko Sancho?

—Ve al mi! Kiel dormi? —respondis Sancho plena de ĉagreno kaj aflikto—. Kiel dormi, post ol ĉiuj diabloj sin pelis al mi ĉi-nokte?

—Sendube vi pravas —diris don Quijote—, ĉar, aŭ mi nenion komprenas, aŭ ĉi kastelo estas ensorĉita. Aŭskultu, Sancho, sciu ke… Sed ne… antaŭe vi devas ĵuri, ke kion mi rakontos al vi, vi tenos sekreta ĝis la tago de mia morto.

—Mi ĵuras —respondis Sancho.

—Mi tion volas de vi, ĉar al mi ne plaĉas, ke oni makulu ies reputacion.

—Jes, mi ĵuras —ripetis Sancho—. Nenion mi diros ĝis via lasta vivotago. Kaj Dio volu, ke jam morgaŭ mi povu paroli.

—Tiel aĉe mi kondutas al vi, Sancho, ke vi volas vidi min senviva tiel baldaŭ?

—Ne temas pri tio —respondis la ŝildisto—. Okazas nur, ke al mi ne plaĉas longe reteni sekreton, ĉar ĝi povus putri en mi pro troa konservado.

—Malgraŭ ĉio, mi fidas je via amo kaj respekto al mi. Sciu do, ke ĉi-nokte mi travivis unu el la plej bonaj kaj raraj aventuroj. Resume mi diru, ke antaŭ nelonge venis al mi la filino de la sinjoro de ĉi kastelo, la plej bela kaj gracia pucelo trovebla en la pli granda parto de la tero. Kion mi povus diri pri la ravo de ŝia persono? Kion pri ŝia vigla inteligento? Kion pri ŝiaj kaŝitaj perfektaĵoj, kies ĉarmon mi preferas prisilenti, pro la fideleco, kiun mi ŝuldas al mia sinjorino Dulcinea de El Toboso? Mi aldonu nur, aŭ ke la ĉielo enviis min pro la trezoro, kiun la sorto metis al mi en la manojn, aŭ ke (kio ŝajnas pli probabla) ĉi kastelo estas ensorĉita, ĉar ĝuste en la momento, kiam mi tenis kun ŝi dolĉegan konversacion aman, venis, mi ne scias kiel kaj de kie, unu mano fiksita al brako de monstra giganto kaj donis al mi tian baton sur la buŝon, ke mi havas ĝin trempita en sango. Poste la giganto pistis min tiamaniere ke mi fartas pli aĉe ol hieraŭ, kiam la mulistoj ofendis min pro la ekscesoj de Rocinante, kiel vi scias. Mi do konkludas, ke ia ensorĉita maŭro gardas la trezoran belon de la pucelo, kaj ke ŝi certe ne estas por mi.

—Ankaŭ ne por mi —respondis Sancho—, ĉar pli ol kvarcent maŭroj tiel muelis min, ke la batoj de la janguanoj estis, en komparo, nuraj kisoj kaj karesoj. Sed diru, sinjoro, kial vi nomas rara kaj bona ĉi aventuron, malgraŭ ke ni eliris el ĝi en tiel mizera stato? Kvankam, verdire, ne estis al vi tiel mave, ĉar vi havis en viaj manoj, laŭ viaj diroj, belulinon senkomparan. Sed mi, kion mi havis, krom la plej forta batado, kian, mi pensas, neniam mi denove ricevos en mia vivo? Ve al mi! Ve al tio, ke mia patrino min naskis! Kvankam mi nek estas, nek estos vaganta kavaliro, tamen ĉiam falas sur min la pliparto de la misfortunoj.

—Ankaŭ vi do ricevis vergojn? —demandis don Quijote.

—Ĉu mi ne diris al vi, ke jes, je la diablo?

—Ne plu ĉagreniĝu, amiko. Mi faros nun la raran balzamon, kaj dank’ al ĝi ni resaniĝos en palpebruma daŭro.

Ĉe tio, la taĉmentano fine ekbruligis la lampon kaj iris observi la homon, kiun li kredis senviva. Sancho, vidante lin enpaŝi en ĉemizo, kun dormoĉapo, kun la lampo en la mano kaj kun tre acida mieno, diris al sia mastro:

—Sinjoro, ĉu tio povas esti la ensorĉita maŭro, kiu venas bati nin denove, ĉar eble li pensas, ke ni ne ricevis la kompletan porcion?