Мөсәгыйт Хәбибуллин - Сайланма әсәрләр. Том 6. Чоңгыллар. Сулар үргә акса да… / Избранные произведения. Том 6

– Әгәр дә мәгәр ишетәм икән, – диде Зөфәр, һәр сүзенә басым ясап, – әҗәлең кавызда булыр, эт җан!

Зөфәр чыгып киткәч, Кәнзел идәндә бик озак ятты, аның колак төбендә өзлексез нидер чыңлый, күкрәге чәнчешеп-чәнчешеп куя, нигәдер бер аягы һични тоймас хәлгә килгән иде.

Менә ул көч-хәл белән торып утырды, башын аска иеп, күзләрен идәнгә текәп торды, карашын пычрак итекләренә күчерде һәм, ярсынып китеп, йодрыгы белән аягына сукты.

– Моның өчен мин сине гомергә кичерәчәк түгелмен, мир хәерчесе, гомергә!..

Кәнзел берни тоймаган аягына тагын сукты да гарьлектән елап җибәрде. Күзләре кызарганчы, тамак төбе әчеткәнче елады, шуннан соң гына өнсез калып бертын тик утырды. Бу хәлнең чын булуына ул ышанмый, гүя бу төш кенә, уяну белән бар да юкка чыгар һәм барысы да онытылыр, дип уйлады. Әмма утыра торгач тәмам айныды: бөтенләй төш түгел, Зөфәр— Тәзкирәнең ире – аны эт итеп кыйнап китте…

Ишектә Фәхри күренде. Ул, Кәнзелнең уйларын бүлдереп, түргә узды, өстәл янындагы эскәмиягә утырды.

– Йә, нишлибез инде, Кәнзел?

Кәнзел дәшмәде, ул яңа гына кичергән тәэсирдән айнып җитмәгән иде әле.

– Ишеттеңме әле син Зөфәр Бадыйковның хатынын ташлап китүен?.. Тәзкирәне?..

Кәнзел, йөзенә кайнар су бөркегәндәй, башын күтәрде, күзләрен шарландырып, Фәхригә карап катты. «Шәп булган, минем генә каргыш төшкән ул мөртәткә», – дип уйлады ул, эчтән сөенеп.

– Кая киткән? Кайчан? Ни җитмәгән?..

– Бүген төнлә. Себер ягына диме. Шәп егет иде, кулыннан килмәгән эш юк иде, алтын куллы иде егет. Беләсеңме, Кәнзел, мин бирегә ни өчен килдем?

Кәнзел җилкәсен җыерып куйды, куырыла төште, тез өстендәге куллары биеп тора башлады. Фәхри моңа игътибар итте, Кәнзел янына күчеп утырды.

– Тәзкирә бит, Зөфәрнең китүенә Кәнзел абзый гына гаепле, дип бара. Ул төнне таң белән Зөфәр тегермәнгә килгән булган икән. Имеш, син булмагансың…

– Зөфәрнең бу тирәгә аяк басканы да юк. Ялган бу!

– Ашыкма, ул турыда беләбез. Мине ул хәл кызыксындырмый, мине менә нәрсә кызыксындыра: нигә дип синең хатының да аның белән киткән?.. Белмисеңме?..

– Кәнтәйлеге бар иде, эзләгәнен тапкан икән.

– Туктап тор әле, мин бу очракта Зәйтүнәне акларга җыенмыйм, ләкин сине дә якларга исәп тотмыйм. Тәзкирә әйтә…

Кәнзелнең йөзе кинәт үзгәреп китте, күз төбендәге капчыгы биешеп тора башлады.

– Буласы булган инде. Соң инде… Былтыр кыстырганны быел… – дип, кул селтәде Кәнзел.

– Бер дә соң түгел, Кәнзел. Бер дә әле соң түгел! Син мине бернәрсә дә белми, белмәде дип уйлыйсың бугай, ә?.. Белдем, шул көнне үк булмаса да, икенче көнне үк белдем. Дәшмәдем. Ник дип уйлыйсың? Чөнки Зөфәр кайтты. Ә ул егет, армиягә киткәнче үк, Тәзкирәне яратып йөргән иде. Бераз торгач өйләнде. Торып китмәсләрме, дип уйлаган идем, – Фәхри тез өстен ышкыштыргалады, көрсенеп куйды. – Ә ул алай булмады, язмышлар, чылбыр боҗралары кебек, бер-берсенә бәйләнгән икән шул. Бер боҗра өзелдеме… Хатынының шундый икәнен белгәч, син тиледән үч алам дип, Зәйтүнә белән йөри башлаган ул, бер дә бүтән түгел. Шул гарьлегеннән синең Зәйтүнәңне алып китәр хәлгә җиткән, күрәсең. – Фәхри беразга сүзсез калып, йодрыгы белән тез капкачына суккалап торды. – Менә мин күзәтәм-күзәтәм дә сине, Кәнзел, шаккатам. Кая таба тәгәрисең син? Ничәмә хатын аердың, күрмәгән нәрсәңме, ә алма кебек кызга кызыккансың… Ә үзең һаман иректә… Беләмсең аның өчен ничә ел чәпәгәннәрен? Беләсеңме? Хәер, син бит инде аның университетын бетереп кайткан кеше. Юк, алай да акыл кермәсә керми икән үзеңә. Сөягең төрмәдә черергә тиеш синең кылган бу явызлыкларың өчен дә бит… Әле булса иректә йөрисең. Тәзкирә белән эшне үзең җайла, югыйсә эшне югарыга җибәрәм…

Фәхри китүгә, тегермән өенә балыкчы карт килеп керде. Ул өстәлгә бер ярты аракы, берничә пешкән йомырка, өч-дүрт кисәк колбаса, калай кружка, ярты тавык чыгарып салды. Шуннан соң гына, азык төялгән биштәрен читкәрәк куеп, сәке башында утырган Кәнзелгә дәште.

– Әйдә, утыр, Кәнзел туганый, капкалап алыйк. Балык белән мавыгып, тәмам ашаудан калынды.

Кәнзел теләр-теләмәс кенә өстәл янына күчте, ә башында һаман шул бер уй бөтерелде: «Тагын китәргә туры килер микәнни шул закон йортына?» Кәнзел аның кунак йорты түгел икәнен яхшы белә, кайтуына күп дигәндә ике ел тулып узды бит әле.

Балыкчы карт кружкага бер йотым гына аракы салды, күтәреп куйды да бер кисәк колбаса капты.

– Усал да соң, каһәр. Сатучыга, йомшаграгын бир, дип ни ялындым, тәки үтне сыта торганын тоттырган! Җитеш, әйдә, Кәнзел, тартынып торма.