Etelo Vojniĉ - Ojstro

Ok vergoj, dikaj kaj firmaj! Kiom ankoraŭ restis? Malmulte, ja li trafajlas jam longe, senfine longe, kaj tial lia brako doloras. Tre doloras! Ĝis osto mem! Ĉu pro laboro? Ankaŭ pikanta, bruliga doloro en la kruro… Kial ĝi aperis?..

Li saltis de la dormobenko. Ne, tio ne estis sonĝo. Li simple haluciniĝis kun la malfermitaj okuloj. La fenestrokrado ne estas difektita.

Malproksima tura horloĝo sonoris dek fojojn. Necesas eklabori. Ojstro konvinkiĝis, ke neniu kaŝobservis lin tra truo en la pordo kaj prenis unu fajlilon de la brusto.

Ne, nenio okazis kun li, nenio! Tio estis nura imago. Doloro en lia flanko ŝajne aperis pro inflamo aŭ lakso, kiujn okazigis abomenaj manĝaĵoj kaj sufoka aero. Osta doloro kaj oftiĝinta pulsado estas rezulto de nervoza afekcio kaj parte de nesufiĉa trejnado. Jes, sendube, nesufiĉa trejnado. Kial li ne pensis pri tio ĉi antaŭe! Baldaŭ doloroj velkos kaj li komencos labori. Necesas atendi du aŭ tri minutojn.

Sed kiam li eksidis, lia stato malboniĝis. Doloro penetris tutan lian korpon kaj lia vizaĝo griziĝis pro teruro. Ne, necesas ekstari kaj eklabori. Necesas forĵeti doloron. Senti aŭ ne senti doloron dependas de lia volo, li ne volas lin senti, tial li igas ĝin foriĝi.

Li stariĝis kaj laŭte diris: — Mi ne estas malsana. Mi ne havas tempon por malsano. Mi devas trafajli la fenestrokradon. Nun ne eblas malsaniĝi, — kaj prenis fajlilon.

Kvarono post la deka, duono post la deka, kvarono antaŭ la dekunua… Li fajlis kaj fajlis kaj ĉiufoje, kiam la fajlilo skrapis feron, al li ŝajnis, ke estas fajlataj liaj cerbo kaj korpo.

— Interese, — diris li al si mem ridetante, — kiu estos trafajlita unue, mi mem aŭ vergaro? — Poste li kunpremis la dentojn kaj daŭrigis laboron.

Duono post la dekunua. Li estis ankoraŭ fajlanta, kvankam lia mano ŝvelis, rigidiĝis kaj malfacile tenis la ilon. Ne, ripozi ne eblas. Se li demetos la fajlilon, li denove ĝin ne sukcesos preni.

Malantaŭ la pordo aŭdiĝis paŝoj de gardisto kaj lia pafilkapo frapis foston. Ojstro ĉesigis fajladon kaj turniĝis. Ĉu lin oni detektis?

Iu buleto, ĵetita tra truo en la pordo, falis sur la plankon de lia kamero. Li kliniĝis kaj prenis ĝin. Tio ĉi estis volvita papero.

Kiel longe daŭris tiu sinko kaj nigraj ondoj kovris lin de ĉiuj flankoj. Kiel ili bolegis!

Aĥ, jes! Li ja simple kliniĝis por preni la paperan buleton. Kaj li svenis dum momento. Tio ofte okazas, kiam li kliniĝas. Nenio grava. Absolute ne gravas.

Li proksimigis la buleton al lampo kaj akurate disvolvis ĝin.

"Eskapu nepre hodiaŭ nokte. Morgaŭ Grilo estos translokita al alia servejo. Tio ĉi estas nura ŝanco."

Li disŝiris la paperon, samkiel la unuan mesaĝon, prenis la fajlilon kaj daŭrigis laboron, obstine kaj mute.

La unua post noktomezo. Li laboris tri horojn kaj ses el ok vergoj estis trafajlitaj. Ankoraŭ du kaj tiam li povos trarampi.

Li komencis rememori aliajn okazintajn paroksismojn de lia malsano. Lastfoje ĝi okazis antaŭ la Nova jaro. Tremado aperis en lia korpo dum rememoro pri tiuj kvin teruraj tagoj. Sed tiam doloro atakis lin iom post iom. Hodiaŭ ĝi aperis subite, kiel neniam antaŭe.

Li faligis la fajlilon, levis ambaŭ brakojn kaj unue, post kiam li iĝis ateisto, de liaj lipoj elflugis vortoj de preĝo. Li preĝis en senlima despero, preĝis kaj ne sciis, al kiu li ĝin direktis: — Ne hodiaŭ! Malsaniĝu mi morgaŭ! Morgaŭ mi eltoleros ĉion, sed ne hodiaŭ!

Minuton li staris senmove preminte la manojn al la kapo. Poste li reprenis la fajlilon kaj komencis refajli…

Duono post la unua. Restis lasta vergo. Manikoj de lia ĉemizo disŝiriĝis, sur lipoj aperis sango, antaŭ liaj okuloj estis ruĝa nebulo, ŝvito falis de la frunto, sed li fajlis, fajlis, fajlis…

Montanelli ekdormis nur post mateniĝo. Post noktaj koŝmaroj, turmentintaj lin, li dormis kviete kaj baldaŭ li eksonĝis. Komence sonĝoj estis malklaraj kaj preskaŭ nevideblaj. Bizaraj fragmentoj de imagoj preterflugis restigante post si dolorsenton kaj nedifinitan timon. Poste aperis jam kutima, terura sonĝo turmentanta lin multajn jarojn.

Li vagas laŭ iu granda malplena tereno penante trovi kvietan lokon por ripozi kaj kuŝi. Sed ĉirkaŭ li intermiksiĝis pluraj homoj, kiuj babilas, ridas, krias, preĝas, sonorigas. Foje li sukcesas forlasi tiun bruegon kaj kuŝi meze de densa herbaro aŭ sur ligna benko, aŭ sur ŝtona plato. Li kovras permane la okulojn kaj parolas al si mem: "Nun mi ekdormos". Sed homamaso denove proksimiĝas kun laŭtaj apelacioj kaj krioj. Oni lin alvokas: "Vekiĝu, vekiĝu pli baldaŭ, ni bezonas vin!"

Kaj jen li trafas grandan palacon, kies haloj estas riĉe ornamitaj. Ĉie troviĝas luksaj kuŝejoj kaj oportunaj divanoj. Venas nokto. Li pensas: "Finfine mi kviete ekdormos ĉi tie en silento" — kaj kuŝiĝas en darka ĉambro, sed tien subite iu eniras kun lampo. Brilanta lumo blindigas liajn okulojn kaj tiu krias proksime" Stariĝu, vi estas vokata!"

Li stariĝas kaj pasas plu balancante ĉiupaŝe, kvazaŭ li estas morte vundita. Horloĝo batis unu fojon kaj li scias, ke altvalora, kurta nokto baldaŭ finiĝos. Du, tri, kvar, kvin kaj je la sesa horo la tuta urbo vekiĝos kaj tiam silento malaperos.

Li venas alian ĉambron kaj volas kuŝiĝi tie, sed iu laŭte krias: "Tiu ĉi kuŝejo estas mia!" Kaj kun despero en la koro li vagas plu.

Lia vagado daŭris kelkajn horojn de unu ĉambro al la alia, de unu halo al la alia, de unu koridoro al la alia. Horloĝo batas kvin fojojn. Nokto finiĝas, baldaŭ venos terura griza mateniĝo, sed li tiel ne sukcesis trovi pacan lokon. Ho, mizero! Alia tago… ankoraŭ unu tago!

Antaŭ li troviĝas senfine longa subtera tunelo, kiun plenigis blindiganta lumo de lustroj kaj kandelabroj. Tra ĝia malalta volbo penetras desupre ies voĉoj, ridoj kaj gaja muziko. Tie, en la mondo de viva homaro, oni ion festas, sendube.

Ho, kie trovi lokon por kaŝi sin kaj ekdormi, almenaŭ loketon similan tombon! Li nur ekpensis pri tio, kiel ekvidis sin mem ĉe bordo de elfosita tombo, el kiu blovetas morto kaj putro. Aĥ, tutegale, tie li almenaŭ ekdormos!

"Tiu ĉi tombo estas mia! — aŭdiĝas subite voĉo de Gladiso. Ŝi forĵetas putran mortotukon, levas sian kapon kaj ekrigardas lin per larĝe malfermitaj okuloj.

Li rapide genufleksas kaj preĝante etendas al ŝi siajn brakojn: " Gladiso! Gladiso! Kompatu min! Permesu al mi kuŝi ĉi tie. Mi ne demandos vin pri nia amo kaj ne tuŝos vin, mi diros neniun vorton, mi nur kuŝos apud vi kaj dormos! Ho, mia kara, sendormeco turmentas min longan tempon! Taga lumo bruligas mian animon kaj bruo ruinigas mian cerbon. Gladiso, permesu al mi eniri kaj dormi apude!"

Li volas kovri siajn okulojn per ŝia mortotuko, sed ŝi deflankiĝas de li flustrante: " Tio estas sakrilegio, ja vi estas pastro!"

Denove li vagas kaj eniras ĉemaran klifon, kiu estas en plena lumo. Kontraŭ ĝi batadas senĉese ondoj kun vea ĝemo.

"Aĥ, — li diras, — maro kompatos min, ja ĝi ankaŭ morte laciĝis kaj ne povas dormi".

Sed el ĝia profundo aperas Arturo kaj laŭte krias: "Maro estas mia!"

— Via eminenco! Via eminenco!

Montanelli tuj vekiĝis. Lia servisto frapis ĉe la pordo. Li ekstaris kaj meĥanike malfermis ĝin, kaj la viro ekvidis lian timan vizaĝon.

— Ĉu via eminenco malsaniĝis?

Li tuŝis sian frunton per ambaŭ manoj.

— Ne, mi dormis kaj vi afekciis min.

— Mi tre bedaŭras. Mi aŭdis viajn paŝojn frumatene kaj mi supozis, ke…

— Kioma horo nun estas?

— Nun estas la naŭa. Alveturis la komandanto kaj deziras vidi vin pro tre urĝa afero. Li scias, ke kutime via eminenco vekiĝas tre frue kaj…