Рувим Фраерман - Дзiкi сабака дзiнга, альбо аповесць пра першае каханне (на белорусском языке)

Коля першы ўзняўся на ногi, нiчога не злавiўшы. Ён пацягнуўся, пазяхнуў, косцi яго хруснулi.

- Я так i ведаў, што нiчога з гэтага не выйдзе, - прамовiў ён услых, аднак не звяртаючыся да Танi. - Невыносна ўвесь час глядзець на ваду, адразу хочацца спаць. Лепей ужо, як Жэня, трымаць гэтых дурных рыб у акварыуме.

- Вядома, яны дурныя, - сказала Таня, - калi не адрознiваць ваду ад звычайнага шкла.

А Коля не ведаў, што б яшчэ сказаць.

Ён пайшоў па мастках, не крануўшы пальцам сваёй вуды. Дошкi гнулiся ад яго крокаў. Кошка Казак, якая паспела ўжо лапай нацягаць на масткi дробнай рыбы, паглядзела на яго з асцярогай. Яна пасунулася, даючы яму дарогу. Але кацяня Арол, пахiстаўшыся на мокрай дошцы, з цiхiм усплёскам упала ў ваду. Цi было яно так захоплена малькамi, што шнырылi ля самай дошкi, цi вельмi блiзка падышло да краю, не выпусцiўшы ў час кiпцюры, толькi Таня ўбачыла кацяня па другi боi; масткоў, куды несла яго плынь. Кацяня захлыналася, а кошка мяўкала, бегаючы па мокрым пяску.

Таня ўскочыла на ногi, ледзь крануўшыся масткоў - такая яна была лёгкая.

Яна саскочыла на бераг, увайшла ў ваду, i рака надзьмула яе сукенку - яна стала падобная на лясную кветку. Кошка таксама скочыла ў ваду. А Коля застаўся на месцы.

Таня выцягнула руку i ўзяла кацяня ў далонь. Яно стала меншае за пацука. Рыжая поўсць яго вымакла, яно ледзь дыхала.

Таня паклала кацяня на камень, i кошка аблiзала яго.

А Коля ўсё стаяў на месцы.

- Ты знарок скiнуў яго ў раку! Я сама гэта бачыла! - крыкнула Таня сярдзiта.

Коля маўчаў.

"Можа, ён баязлiвец", - падумала Таня.

I тады яна прытупнула на яго нагой.

Але i гэта не заставiла яго зварухнуцца. Ён не мог вымавiць нi слова настолькi быў здзiўлены.

Таня кiнулася прэч ад яго. Яна бегла па сцяжынцы ўгору, i каленi яе абдымала мокрая сукенка.

Коля дагнаў яе на самай вяршынi гары, каля рыбацкiх дамоў, i тут, задыхаючыся, узяў яе за руку.

- Таня, - сказаў ён, - павер мне, я не хацеў... гэта выпадкова. Кацяня само ўпала ў ваду.

- Пусцi мяне, - сказала яна, вырываючыся. - Я больш не буду лавiць! Я пайду дахаты!

- Тады i я пайду.

Ён адпусцiў яе руку i ступаў шырока, каб не адставаць.

- Не хадзi за мной! - крыкнула Таня.

Яны спынiлiся ля высокага каменя, што падпiраў хацiнку рыбака.

- Але ты прыйдзеш да нас абедаць? - спытаў Коля. - Сёння выхадны. Тата будзе цябе чакаць. Ён скажа, што я пакрыўдзiў цябе.

- Вось чаго ты баiшся! - сказала Таня, прыхiнуўшыся да высокага каменя.

- Не, ты не так зразумела мяне. Я люблю тату, а ён будзе засмучаны. Вось што ты павiнна зразумець. Я не хачу, каб тата...

- Маўчы, - сказала яна, - я добра цябе зразумела. Я не прыйду сёння абедаць. Я больш нiколi да вас не прыйду.

Яна павярнула налева, i сцяна рыбаковай хаты адразу ж закрыла яе.

Коля сеў на камень - яго ўжо нагрэла сонца, ён быў сухi i цёплы, i толькi ў адным месцы цямнела сырая пляма. Гэта мокрая сукенка Танi кранулася каменя i пакiнула на iм свой след.

Коля пакратаў яго.

"Дзiўная дзяўчынка Таня, - падумаў ён таксама, як i Фiлька. - Цi не думае яна, што я баязлiвец? Дзiўная дзяўчынка, - рашыў ён цвёрда. - Хiба можна здзiўляцца таму, што яна зробiць цi скажа?"

I, зноў паклаўшы руку на камень, ён задумаўся.

А Фiлька нiчога не бачыў. Ён сядзеў за мыском на глiне i цягаў гусцёрак плоскiх рыбак з чорнымi вачыма - i выцягнуў карпа з вялiкай галавой, якога тут жа каменем забiў на пяску.

Пасля гэтага ён вырашыў адпачыць. Зiрнуў на масткi. Дзве вуды гойдалiся над вадой, лёскi былi туга напятыя - на iх хадзiла рыба, - але нiкога паблiзу не было - нi Колi, нi Танi.

I крамянiстая сцежка бязлюдная.

Ён паглядзеў таксама ўверх, на горы. I над гарамi хадзiў толькi вецер, таксама пустэльны, якi не наганяў нават асеннiх воблакаў.

Толькi адна кошка з кацянятамi валаклася з прыстанi ўгору.

IX

I ўсё-такi Таня прыйшла абедаць. Яна паднялася на ганак з шклянымi дзвярыма i рэзка адчынiла iх, шырока расхiнуўшы перад сабой, а сабака, як заўсёды, застаўся на ганку.

Таня гучна ляснула дзвярыма. Урэшце, гэта яе права прыходзiць, калi ёй захочацца, у гэты дом. Тут жыве яе бацька. Яна ходзiць да яго. I няхай нiхто не думае, што дзеля каго-небудзь альбо дзеля чаго-небудзь iншага, напрыклад, дзеля пiражкоў з чаромхай.

I Таня яшчэ раз стукнула дзвярыма, яшчэ мацней, чым да гэтага.

Дзверы зазвiнелi i запелi шкляным голасам.

Таня зайшла i села на сваё месца за сталом. У доме ўжо абедалi, i на стале стаяла поўная мiска з пельменямi.

- Таня! - узрадаваўся бацька. - Ты прыйшла? А Коля сказаў, што не прыйдзеш сёння. Сядай хутчэй i еш. Еш як след. Цёця Надзя зрабiла сёння для цябе пельменi. Паглядзi, як Коля iх лоўка зляпiў.