Марта Пиньска - Беларуска (на белорусском языке)

Яе разгарачаныя вочы патрабуюць, каб я проста задала пытанне - цi была б ты гатовая. Яна згодна кiвае галавой. Глядзiм на хлопцаў, на iх абвiслыя памiж ног прычындалы. Так. Трэба прыцьмiць святло i схавацца ад нечаканых цiкаўных раззяваў...

XIX

Сёння першы дзень траўня. "Жалезныя браты" адкрываюць сезон. Палова мiрскай моладзi будзе з зайздрасцю назiраць за кавалькадай блiскучых "Harley", "Honda", "Yamaha", што праедуць праз горад.

Я дамовiлася, што чакацьму пад Макдональдам а дзесятай, а пасля паедзем у метро да Колi ў далёкi пасёлак.

У бляшаным гаражы Коля разам са сваiмi прыяцелямi ўжо шыкуюць машыны на старт. Яна кiнула ў мой бок шлем, i я ўжо не ведаю, калi я апынулася на заднiм высокiм сядзеннi аднаго з байкераў. Такiх пасажыраў называюць нажопнiкамi.

Шалёная дарога, поўная зласлiвых i зайздрослiвых вачэй забапал. Дабралiся да Раўбiчаў. Алiмпiйскi цэнтр, прыстасаваны да скачкоў з трамплiна з лыжнымi трасамi. Яшчэ дзе-а-дзе на пагорыстай зямлi плямiцца снег. Крыху як у гарах. Хоць ва ўсiм гэтым рашуча больш штучнага блiзiру.

Калi размiналiся на маторах, я бачыла яе светлыя развеяныя валасы пад шлемам. Усмiхалася мне, махаючы рукою i паказваючы нешта вакол сябе.

На ўзгор'i ў Раўбiчах Коля спынiў матацыкл каля старога касцёла. Яна сышла з суседняга матацыкла, павярнулася абветраным на травеньскiм сонцы тварам да касцельных вежаў. Зрэшты, гэта ўжо не былi касцельныя вежы. На франтонах металiчныя дзiды, аздобленыя нейкiм савецкiм арнаментам. Дабудаваная частка касцёла ўяўляла сабою ўваход у музей.

Яна падала мне руку, каб падцягнуць вышэй угору. З другога боку касцёла цвiнтар. Стары каталiцкi цвiнтар з беспаралкавым мноствам новых магiл. Праваслаўе ўперамешку з каталiцызмам. Як у прозвiшчах, так i вынiках пераменаў часу. Касцёл, як вiдаць з помнiкаў, зрабiўся царквою недзе ў другой палове дзевятнаццатага стагоддзя. I апошнi праваслаўны святар быў пахаваны ў 1914 годзе. Яго наступнiк напэўна не мае ўжо ўласнай магiлы.

Ходзячы сярод камлёў i кустоў, знаходзiм старыя валуны, уцiснутыя сiлай часу i забыцця ў цвiнтарны грунт. Польскiя, расейскiя, беларускiя прозвiшчы. Радца, менскi адвакат, купец, царскi афiцэр...

Нiжэй перад намi цвiнтарная дарога ўнiз, якою даўно таму назад штотыдня з'язджалiся на набажэнствы навакольныя вёскi.

Мы прыглядваемся адно да аднаго ў гэтым халодным вясновым краявiдзе. Зрэдзь часу - да твараў, з якiх так i прамянiцца неабыякая ахвота да пацалункаў. У такiя моманты я лаўлю сябе на глыбока прыхаваным ува мне пытаннi, цi Яна напэўна тая асоба, за якую я яе маю. Спрабую тым часам хуценька апiсаць тое, што ведаю, каб аддзялiць сутнае ад iлюзiй. Поўная жыцця, актыўная, пiша, матацыклiстка, без комплексаў у справах сексу, чытае Генры Мiлера i Бiблiю з роўным захапленнем, спявае харалы на нядзельнай мшы i балады хрыпатых беларускiх бардаў на дымных i п'яных тусоўках. Што ў ёй наймацней ўражвае, гэта нечаканая рэальнасць гэтага спосабу жыцця i адначасова непрыставанасць да постсавецкага краявiду, поўнага пустой папяровай поп-культуры. Абаяльнасць - гэта яшчэ напэўна ж не каханне. Таму я разбiраюся са сваёй дваiстасцю - патрафiць сабе любоўю з Маркам i дацца ўладзе жарсцi ў стасунках з ёю. Зусiм не з прычыны эратычнай натуры цi оргiястычных iнстынктаў. Гэта, можа, блiжэй да зносiнаў з "fascinans", як сон дзiцяцi, поўны нерэальнай матэрыяльнасцi, калi яно, атрымаўшы вельмi жаданы гасцiнец, засынаючы ў абдымках, гладзiць, тулiцца. Гэта як бы спраўляць мiстэрыю прыўлашчвання свету i па сваёй волi дзялiцца iм - у яго матэрыяльным вымярэннi.

Я трымаю цяпер яе за руку i не ведаю, цi было б тое праўдаю, калi б прызналася ёй у каханнi. Напэўна, мы выбухнулi б смехам, бо гэта толькi частка праўды. Бо ля вытокаў нашай дружбы ёсць адкрыццё чароўных светаў, iх блiзкасць i спосаб прыёму матэрыi, адчування, дыхання, сузiрання.

Я гляджу на яе распраменены ў халодным красавiцкiм сонцы твар. Прымружваем вочы. Шчасце наша, што ўдаецца схавацца ад банальнасцi жыцця i што ёсць яшчэ ў нас дастаткова ггарту, адвагi i рашучасцi, каб дапасоўваць вакольны свет да факту нашага iснавання.

XX

Яна запрасiла некалькi асобаў да сябе на хату. Я падыходжу да дзвярэй i чую ўжо гоман усярэдзiне. Гарачая гаворка, павышаныя дзявочыя галасы, фамiльярна- грубаваты мужчынскi смех. Званю. У дзвярах адна з яе прыяцелек Света. Вiтаемся, i яна ўцягвае мяне ў самую сярэдзiну забавы. Коля расказвае анекдоты пра новых расейцаў. На тапчане раскошна расклалася, як котка, Аня. У яе ў нагах у пазiцыi лотаса задуменны Вiктар. Некалькi дзяўчат, якiх яшчэ не ведаю.