Эрих Ремарк - Тры таварышы (на белорусском языке)

Пат узяла мяне пад руку. Яна iшла побач са мной прыгожай гнуткай хадой, я адчуваў цеплыню яе рукi, бачыў, як водсветы лiхтароў краналi яе ажыўлены твар - не, я не мог зразумець, што яна хворая, гэта можна было разумець толькi ўдзень, а не ўвечары, калi жыццё было напоўнена пяшчотай, цеплынёй i надзеяй.

- Не зойдзем на хвiлiнку да мяне? - спытаў я.

Яна кiўнула галавой.

У калiдоры нашага пансiёна было светла.

- Каб на iх лiха, - сказаў я. - Што тут здарылася? Пачакай хвiлiнку.

Я адчынiў дзверы i азiрнуўся. Калiдор быў асветлены i пусты, як вузкая вулiца ў прыгарадзе. Дзверы ў пакой фраў Бэндэр былi шырока адчынены. Там таксама гарэла святло. Хасэ, падобны да маленькай чорнай мурашкi, тэпаў унiз па лесвiцы, згорбiўшыся пад цяжарам таршэра з ружовым шаўковым абажурам. Ён перасяляўся.

- Добры вечар, - сказаў я. - У такi познi час?

Ён узняў свой бледны твар з мяккiмi цёмнымi вусамi.

- Я толькi гадзiну назад прыйшоў з бюро. У мяне ж толькi вечарам ёсць час для пераезду.

- А што, жонкi няма дома?

Ён пахiтаў галавой.

- Яна ў сяброўкi. Дзякаваць богу, у яе з'явiлася цяпер сяброўка, з якой яны бавяць час.

Ён усмiхнуўся без злосцi, задаволена i патэпаў. Увайшла Пат.

- Здаецца, лепш не ўключаць святла, - спытаў я ў маiм пакоi.

- Уключым, каханы. На хвiлiнку, потым можаш зноў выключыць.

- Ты ненасытны чалавек, - сказаў я i на iмгненне азарыў святлом чырвоную плюшавую шыкоўнасць пакоя. Потым зноў хуценька выключыў святло.

Вокны былi адчынены, i ад дрэваў знадворку цягнула свежым начным паветрам, нiбы з лесу.

- Выдатна, - сказала Пат i ўмасцiлася на падаконнiку.

- Ты сапраўды лiчыш, што тут выдатна?

- Праўда, Робi. Як у вялiкiм летнiм парку. Цудоўна!

- Ты не бачыла пакоя побач, калi iшла сюды? - спытаў я.

- Не, а чаму?

- Гэты шыкоўны вялiкi балкон злева звязаны з гэтым пакоем. Ён цалкам закрыты, а насупраць няма дамоў. Калi б ты жыла тут, табе для сонечных ваннаў не трэба было б нават купальнiка.

- Так, калi б я жыла тут...

- А чаму не, - сказаў я проста. - Ты ж бачыш, праз некалькi дзён пакой будзе пусты.

Яна зiрнула на мяне i ўсмiхнулася.

- Ты думаеш, што так было б правiльней для нас? Быць працяглы час разам?

- Мы не былi б працяглы час разам, - адказаў я. - Удзень мяне ўвогуле тут не бывае. А часта - i ўвечары. Але калi б мы ўжо былi разам, то нам не трэба было б сядзець у рэстаране, а потым зноў паспешлiва разлучацца, быццам бы ходзiм толькi ў госцi адно да аднаго.

Яна крыху паварушылася ў сваiм кутку.

- З тваiх слоў здаецца, што ты ўсё добра ўзважыў, каханы.

- Так i ёсць, - адказаў я. - Цэлы вечар разважаў.

Яна выпрасталася.

- Ты сур'ёзна так думаеш, Робi?

- Вядома, чорт вазьмi, - сказаў я. - Няўжо ты яшчэ не бачыш?

Яна хвiлiнку памаўчала.

- Робi, - сказала яна потым, i яе голас зрабiўся больш нiзкi. - Як ты можаш думаць пра гэта зараз?

- Я думаю пра гэта, - адказаў я больш гарачлiва, чым хацеў, адчуўшы раптам, што зараз вырашаецца нешта куды больш важнае, чым пакой, - я думаю так, бо ўбачыў у гэтыя апошнiя тыднi, як цудоўна быць разам. Я не магу больш трываць гэтыя сустрэчы на гадзiнку. Я хачу мець цябе болей. Я хачу, каб ты ўвесь час была са мной, у мяне няма больш ахвоты гуляць у хованкi кахання, гэта не для мяне, мне нiколi не хопiць цябе, i я не хачу нi на адну хвiлiну адмаўляцца ад цябе.

Я чуў яе дыханне. Яна сядзела на падаконнiку, абшчапiўшы рукамi каленi, i маўчала. Цiха трымцеў чырвоны водсвет светлавых рэклам па-над дрэвамi i адкiдваў матавае адлюстраванне на яе светлыя туфлi. Потым святло пераходзiла на спаднiцу i рукi.

- Можаш спакойна пакпiць з мяне, - сказаў я.

- Пакпiць? - перапытала яна.

- Вядома, бо я ўвесь час гавару: хачу. Ты ж, урэшце, павiнна таксама хацець.

Яна ўскiнула позiрк.

- Ты ведаеш, што ты змянiўся, Робi?

- Не.

- Ведаеш. Ты ж i сам кажаш. Ты хочаш. Ты ўжо так шмат не пытаешся. Ты проста хочаш.

- Гэта не такая ўжо вялiкая змена. Ты ж усё роўна можаш сказаць "не", як бы я нi хацеў.

Яна раптам нахiлiлася да мяне.

- Навошта я буду казаць "не", Робi, - сказала яна вельмi цёпла i пяшчотна, - я ж таксама хачу...

Здзiўлены, я абняў яе за плечы. Яе валасы казыталi мне твар.

- Гэта праўда, Пат?

- Праўда, любы.

- Дальбог, - сказаў я, - мне гэта ўяўлялася куды цяжэй.

Яна пахiтала галавой.

- Усё ў тваiх руках, Робi...

- Я i сам ледзь не паверыў у гэта, - сказаў я здзiўлена.

Яна абняла маю галаву.

- Бывае вельмi лёгка, калi не трэба нi пра што думаць. Не рабiць усё самой. Калi можаш абаперцiся. Ах, мiлы, гэта ўсё вельмi лёгка, толькi не трэба самiм абцяжарваць сваё жыццё.