LibCat » Книги » Прочее » literature_20 » Array Collective work - Якут шигърияте антологиясе

Array Collective work - Якут шигърияте антологиясе

Здесь есть возможность читать онлайн «Array Collective work - Якут шигърияте антологиясе» — ознакомительный отрывок электронной книги совершенно бесплатно, а после прочтения отрывка купить полную версию. В некоторых случаях можно слушать аудио, скачать через торрент в формате fb2 и присутствует краткое содержание. ISBN: , Жанр: literature_20, Поэзия, tt. Описание произведения, (предисловие) а так же отзывы посетителей доступны на портале библиотеки ЛибКат.

Читать книгу

Название:
Якут шигърияте антологиясе
Автор:
Array Collective work
Жанр:
literature_20 / Поэзия / tt
Год:
неизвестен
ISBN:
978-5-298-03970-3
Рейтинг книги:
3 / 5. Голосов: 1
Избранное:

Добавить в избранное
Отзывы:
Написать комментарий
Ваша оценка:
- 60
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5

Якут шигърияте антологиясе: краткое содержание, описание и аннотация

Предлагаем к чтению аннотацию, описание, краткое содержание или предисловие (зависит от того, что написал сам автор книги «Якут шигърияте антологиясе»). Если вы не нашли необходимую информацию о книге — напишите в комментариях, мы постараемся отыскать её.

«Төрки әдәбият» сериясеннән дөнья күргән бишенче китапта классик һәм хәзерге заман якут, ягъни саха шагыйрьләренең шигырьләре татар теленә тәрҗемәдә тәкъдим ителә.
Мәңгелек туңлык хөкем сөргән ерак тарафта көн күрүче кардәш төрки халыкның ялкынлы хисләре, тирән тойгылары һәркем күңеленә хуш килер.

Якут шигърияте антологиясе — читать онлайн ознакомительный отрывок

Ниже представлен текст книги, разбитый по страницам. Система сохранения места последней прочитанной страницы, позволяет с удобством читать онлайн бесплатно книгу «Якут шигърияте антологиясе», без необходимости каждый раз заново искать на чём Вы остановились. Поставьте закладку, и сможете в любой момент перейти на страницу, на которой закончили чтение.

Тёмная тема

Шрифт:

↓

↑

Сбросить

Интервал:

↓

↑

Закладка:

Сделать

Ауропадагы бер ил миңа
Аеруча куркыныч тоела.
Аның омтылышларын күреп,
Ирексездән Карашымны читкә алам,
Чәчләрем үрә тора,
Бала йоннарым кабара....
Ул – Германия.
Күрәм аны –
Зирәк акыллар империясен,
Ауропаның иң түрендә утыручыны,
Үзәген биләүчене… күптәннән.
Ул тапкыр вә талантлы.
Аның аксөякләре үтә горур,
Хакимлек итүчеләре – тәкәббер,
Башка халыкларны санга сукмаучан,
Җитлегеп бетмәгәннәр дип санаучан,
Хәтта танылганнарын да.
Үз үкчәләре астында
Күрәләр барын да.
Көчле илләргә дә
Мыскыллы караш ташлыйлар.
Илләр арасында ул
Иң мәгърифәтлесе,
Завод-фабрикалары хәтсез,
Алар көн-төн эшли туктаусыз,
Һәм алар белән сәнәгатьчеләрнең
«Дөньяда бер мин генә көчле» дип яшәүче
Ерткыч ыруы идарә итә,
Алар мир үгезе булып үкерә,
Ат сыман кешни-кешни,
Үрле-кырлы сикерә.
Ул шултиклем тәкәбберләнгән ки,
Күкне штык белән
Төртеп тишәргә уйлаган.
Утыз ел элек үк
Империя генераллары
Сугыш башларга план корган,
Кораллар койган Һәм бу дөньяның
Астын өскә әйләндерергә
Әзер торалар.
Хакимнәре сөйли:
«Барлык ханлыкларны, халыкларны,
Ыруларны, кымыз ясагандай,
Гөбедә язар җай барып чыкса,
Дөньяда бер без генә хакимлек итәр идек.
Халыкларның бәхетле тормышын,
Бөек державалар язмышын,
Аяк астына салып, измәдәй изәр идек.
Дөньяның тоткасына,
Кендегенә әверелер идек.
Һәм, кымыз кәсәсен тибеп түккәндәй,
Бөтен кешелек ыруын
Эт типкесендә йөртер идек.
Һәм, әлбәттә, бөтен Җир шары
Безгә, хуҗаларга, салым түләр иде», –
Дип уйлый алар…
Дом-дом-дом!..
Дом-ини-дом!..

Фәнил Гыйләҗев тәрҗемәсе

Алампа

Анемподист Иванович Софронов – Алампа (1886–1935) – якут язма матур әдәбиятына нигез салучыларның берсе, лирик шагыйрь, драматург, прозаик, публицист, саха халкының рухи юлбашчысы.

Ул Таатта олысының Дьохсогон авылында туа. Ытык-Күөл чиркәү-мәхәллә мәктәбен тәмамлый, шуннан соң Якутск шәһәрендә миссионерлар мәктәбендә белем ала. Абыйсы – укытучы Василий Иванович ярдәме белән Якут реаль училищесы программасын үзләштерә. Революциягә кадәр Якутск типографиясендә, «Якут өлкәсе» һәм «Якут тормышы» газеталарында хәреф җыючы булып эшли, балык промышленносте өлкәсендә хезмәт итә. Иҗтимагый-мәдәни тормышта активлык күрсәтә: театр һәм әдәби түгәрәкләр оештыра, якут телендә газета-журналлар чыгара. Совет власте урнашканнан соң, якут телендә дөнья күрә башлаган «Манча-ары» (1921) дип аталган беренче дәүләт газетасы һәм «Чолбон» («Чулпан», 1926) әдәби-нәфис журналының редакторы, Милли драма театры комиссары һәм Дәүләт киносы директоры итеп билгеләнә. «Холбос» дигән Булуң кооперативлар берлеге факториясен җитәкли. Гражданнар сугышы вакытында Якут халык-революцион ирекле отрядының сәяси бүлеге башлыгы урынбасары була.

Әдәби иҗат белән 1912 елдан шөгыльләнә башлый. Мәкаләләр, И. Крылов мәсәлләренең тәрҗемәләре – аның беренче иҗат җимешләре. «Ватан» исемле беренче шигыре бүген дә классик якут шигърияте үрнәге булып тора.

Алампа шигърияте чын күңелдән сөйләп бирү һәм җанны кузгатырлык көтелмәгән импровизацияләрдән, шагыйрьнең вазифасы турындагы әсәрләрдән, гражданлык һәм мәхәббәт лирикасыннан гыйбарәт. Алампа, җанында «Аллаһы салган очкын»ны йөртүче зат буларак, дөньяның каршылыклы халәтен үз шигъриятендә ачып сала.

1928 елда Алампа, милләтчелектә гаепләнеп, Архангельск шәһәренә сөргенгә сөрелә. Туган җиренә 1934 елда әйләнеп кайта һәм 1935 елда каты авырудан соң вафат була.

Ытык-Күөл авылындагы гимназия, Якутск шәһәрендәге һәм Таатта олысындагы урамнар А. Софронов исемен йөртә. Ытык-Күөл авылындагы «Хадаайы» музей-утарында шагыйрьгә һәйкәл куелган.

Ватаным

Туган илем ята кар астында,
Кабер туфрагына төренгәндәй,
Йөгерек елгамны боз каплаган –
Авырлыктан тын алалмый тора.
Минем яшел һәм караңгы тайгам
Кардан бүрек киеп йоклаган.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.