Янка Купала: Тутэйшыя

Г а н у л я. Гарэлка… пісталеты… зусім не сэзонны тавар у гэты час.

М і к і т а. Меджду протчым, мамаша, пакіньце тэту справу на маю галаву, глядзеце вось лепей, ці не снуе хто няпэўны каля вакон. (Вымае з кошыка, то стаўляе назад бутэлькі.)

Г а н у л я. (углядаючыся у вакно, пасля паузы) . Здаецца, ужо пачынаецца.

М і к і т а. (устрывожаны) . Што пачынаецца?

Г а н у л я. Чагосьці прэцца сюды мамзэль Наста.

М і к і т а. Так бы адразу, меджду протчым, і сказалі, а то толькі пужаеце…

Убягае, засопшыся, Наста.

Гануля, Мікіта, Дама, Спраўнік, Наста.

Н а с т а. (вітаючыся) . Дзень добры! Дзень добры! Як маецеся? Смутную вам прыношу навіну. 3 пэўных крыніц я напэўна даведалася, што йдуць да вас трэсці.

М і к і т а. Што вы кажаце, мамзэль Наста: трэсці?

Г а н у л я. Во няшчасце на нашу хату.

М і к і т а і Г а н у л я. (разам) . Што рабіць? Што тут рабіць? Райце, мамзэль Наста!

Н а с т а. Вывешвайце хутчэй праз вакно чырвоны сцяг. У падобных несамавітых сытуацыях такое вывешванне часам памагае. Хутчэй вывешвайце! А я пабягу. Мушу яшчэ дапасці там-сям — у пэўныя крыніцы. (Выйшла.)

Мікіта чапляе чырвоную хустачку на канец парасона і вывешвае праз ваконную фортачку.

Гануля, Мікіта, Дама, Спраўнік.

Г а н у л я. (ломячы рукі) . Што тут рабіць? Што тут рабіць?

М і к і т а. Меджду протчым, мамаша, не круцецеся без толку па хаце, а лепей глядзеце ў вакно, ці не йдуць ужо.

Г а н у л я (гледзячы ў вакно) . Нікога не відаць, толькі мамзэль Наста панеслася, як вецер.

М і к і т а (перастауляючы то туды, то сюды кошык з пляшкамі) . Лепей углядайцеся.

Г а н у л я. Ідуць, ідуць! Не! Міма прайшлі.

М і к і т а. Папрабуйце праз другое вакно, меджду протчым, мамаша.

Г а н у л я (гледзячы ў другое вакно) . Ідуць, ідуць, мой сынок, ідуць!

М і к і т а. Можа, йзноў міма, меджду протчым.

Г а н у л я. Не, здаецца. Пачакай. (Прыглядаецца на браму.) А мамачкі ж мае. Завярнуліся сюды да нас. (Пакінуўшы вакно.) Куды ж тут цяпер падзецца?!

М і к і т а. Вось неспадзяваная неспадзеўка! Оей! Оей! Меджду протчым, мамаша, не ламеце рук, а бярэцеся хутчэй за работу. Адварачывайце назад абразы, а я пакупкі буду парадкаваць.

Гануля адварачвае абразы. Мікіта хапае то за кошык, то за рэвальверы, не ведаючы, што куды падзець. Стук у дзверы.

М і к і т а. Оёй! Оёй! Ужо ломяцца. Меджду протчым, мадам-сіньёра і вашародзіе, сядзеце або стойце спакойна: вы мае госці і вам волас з галавы не спадзе.

Мацнейшы стук у дзверы.

М і к і т а. Оей! Оей! Куды тут што падзець? (Совае рэвальверы асадкамі ў адну і другую руку Даме.) Меджду протчым, мадам-сіньёра, патрымайце пісталеты. Я растыцкаю куды-небудзь пляшкі. (Хапаецца зноў за бутэлькі, Трэск ламаных дзвярэй.) Меджду протчым, мамаша, кіньце абразы і прыце хутчэй па портфэлі, што летась схавалі.

Гануля выбягае і пасля па аднаму зносіць партфелі. Мікіта хапае ў Дамы рэвальверы ў абедзве рукі за рулькі, секунду-другую бегае па хаце, пасля меціцца бегчы з настаўленымі рэвальверамі ў дзверы, але ўваходзяць і спатыкаюцца з ім на парозе: Начальнік патруля, Двух патрульных, Грамадзянін, у якога выразана кусок барады, і Спічыні.

Тыя ж, Начальнік патруля, Двух патрульных, Грамадзянін, Спічыні.

Н а ч а л ь н і к п а т р у л я. (спаткаўшы на парозе Мікіту з выстаўленымі рэвальверамі) . Стаць! Hi з месца! Рукі ўверх!

Мікіта, адступіўшы колькі крокаў назад, выцягвае ўверх рукі.

Н а ч а л ь н і к п а т р у л я. Гэта што ў вас у руках?

М і к і т а. (то апускаючы, то падымаючы па чарзе рукі і згодна з гэтым паварачваючы то управа, то ўлева галавой) . Гэта… Гэта… ваша чырвонае благародзіе… гэта… як яно… качарэжкі! даліпан, качарэжкі!

Н а ч а л ь н і к п а т р у л я. Качарэжкі! Ну, палажэце іх на стол. (Мікіта кладзе. Начальнік, прыгледзеўшыся да Мікіты.) Але мы, здаецца, з вамі знаёмы?

М і к і т а. (падазрона узіраючыся на Начальніка) . Калі вашай чырвонай міласці падабаецца, то мы знаёмы; самдзеле знаёмы. Я надта рад з гэткага, меджду протчым, першага знаёмства.

Н а ч а л ь н і к. Помніце, як летась вялі мяне ў палон, а я ад вас спрытна ўцёк.

М і к і т а. А як жа, помню, меджду протчым, помню! Хто ад каго не ўцякае? I вы, ваша таварыскае родзіе, уцяклі, меджду протчым.

Н а ч а л ь н і к. Ваша фамілія?

М і к і т а. Колежскі рэгістратар Нікіці Зносілов, меджду протчым.