Hasan H. Yıldırım: KAWA Hareketinin Kırılma Süreçleri

1972 yılında, tutuklanmadan önce bir başka hemşerimizle birlikte aynı evi paylaşmıştık. O dönem İstanbul'da öğrenciydik. Öğrenci olmanın verdiği yaşam gereği, geç saatlere kadar otururduk. Ben ve diğer ev sakini, sigara paketlerimizi masaya koyardık. Mahmut, sigarasını cebinden çıkarmaz, bizden otlanırdı. Gece geç saatlerde, her iki paket biter ve biz, Mahmut'a döner; “Mahmut, sigara bitti bir tane verir misiniz?” derdik, ama o vermezdi. “Ama sen de bizim sigaramızdan içtin,” desek te o, oralı olmazdı. Bunun gibi birçok konuda abuk-sabuk huyları vardı.

Mahmut, KAWA Hareketinden ayrılmış, ticaretle uğraşıyordu. Bir ara Davut Kurun, Adıyaman'a gelmişti. Birlikte Mahmut'a misafir olduk. Gece saat 11'e doğru yapılan çiğ köfteden yedikten sonra yatacağımız odaya çekilmiştik. Mahmut da, avluda bulunan kendi odasına. Aynı avluya bakan genişçe bir ev olduğundan; ben ve Davut, henüz uzanmıştık ki; bir kadının çığlığı gecenin sessizliğini bozmuştu. İkimizin de payına, kulak kabartma düşmüştü. Davut, bu gece çığlığa şaşırmış olacak ki; “Nedir bu, ne oluyor Dergo?” diyerek sordu.

Ben; “Sen yatmana bak. Anormal bir şey yok. Mahmut, Faté'yi dövüyor,” dedim.

Davut; “Faté da kim?” dediğinde de, ben; “eşidir Mahmud’un” dedim bu kez.

Davut merakını gidermek için; “Mahmut, eşini mi döver!?” dedi, hayretini gizlemeden.

Ben; “lüzümü halinde!” dedim.

Davut; “o, ne oluyor Dergo?” diyerek, hayretini bir kez daha dillendirdi.

Ben; “bunu da Mahmut'a sor!” şeklinde yanıtladım.

Gün ışır ışımaz biz, yeniden Adıyaman'a döndüğümüzde; Davut akşamki hengamenin nedenini Mahmut'a sordu.

Mahmut gülerek; “Siz Dersimliler anlamazsınız. Buralarda, belli aralıklarla eşini dövmeyeni erkekten saymazlar,” dedi gayet rahat bir doğalıkla.

Davut; “Yani şimdi sen erkekliğini mi ispatlamış oldun Mahmut!?” dedi akşamdan kalma hayretinden bir şey yetirmeden.

Mahmut; “Sayılır Davut, sayılır, ama sen bunu anlamazsın,” dedi feodal bir tavırla.

Davut; “Ben, siz Güney'lileri anlamakta zorluk çekiyorum Mahmut, hayret ki hayret…! Olacak şey değil bu!” dedi.

Mahmut; “Boşver. Anlamaya çalışman da gerekmiyor,” dedi.

Sohbet, bu minval üzeri uzayıp gitmişti.

Mahmut'un amcası Bahri ağa, Bızık aşiret ağalarındandı. Bir dönem, Samsat Belediye Başkanlığını da yapmıştı. Daha sonra Mahmut'un kayınbabası olmuş ve yaşı da 80'ne dayanmıştı. Kendisinden sonra aşiretin başına geçmesi için kendince Mahmut'a yol açmaktaydı. Bir gün Samsat'taki evlerinde misafirdim. Misafir odası alabildiğine kalabalık; Mahmut'un babası, amcası, ağabeyi ve yaşı ondan büyük olanlardan epeyce insan bulunmaktaydı. Koyu bir sohbet esnasında Mahmut, içeri girdi. Mahmut’un içeriye girmesiyle, 80 yaşındaki amcası ve hem de kayınbabası Bahri ağa, ayağa kalktı. Onun ayağa kalkmasıyla; babası, ağabeyi ve diğer yaşlı başlı insanlar da kalkmak zorunda kalmışlardı. Ne oluyor demeye kalmadan, ben de ayağa kalktım ve niye kalktığıma da bir anlam veremedim.

Mahmud’un, hızlanarak; “rica ederim,” deyip oturmasıyla, herkes yeniden oturdu ve mesele de anlaşılmıştı. Daha sonra başbaşa kaldığımızda; “bizi önünde kaldırdın ya, helal olsun sana!” dediğimde, kıskıs gülmüştü.

“Sen, devrimci bir insansın. Peki, bu ilişkiyi nasıl kabul edebiliyorsun? Bari hoşuna gidiyor mu?” dediğimde, O; “İnsan doğasıdır. Saygı görmek kimin hoşuna gitmez,” diyerek yanıtlamıştı. “Ama bu, saygının da ötesi bir şeydir,” diyerek polemiğe son vermiştim.

Bu ve benzeri tutumları; onu, karşı-devrim saflarına kadar sürükledi. 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası onu, Türk egemenlik sisteminin en gerici partilerinde çalışmaya itti. Mekke’ye gitti ve Hacı oldu. Fakat rakı içmeyi bırakmadı. Birlikte rakı içtikleri de, daha önce bize öldürtmek isteyip, faşist dedikleriydi.

***

Davut Kurun, oturuşu, kalkışı, sade, gösterişten uzak uyumlu, sakin kişiliğiyle, sosyal ilişkilerinde kabul görür intibasını verirdi. Herkesle iyi geçinmek, onun temel özelliğiydi. Bu özelliğiyle, geniş bir çevrede saygınlık ta kazanmıştı. Büyükle büyük, küçükle küçük olacak kadar bir meziyet sahibiydi. Fakat bu özelikler onun mücadeledeki kaçak döğüşünün örtü aracı olduğunu çok sonra anlasam da iş işten geçmişti. Çünkü bu özelikleriyle o kaçak dövüştü hep. Hiçbir zaman tehlikeyi göze almadı. Tehlikeyi sezdiği anda köşeyi kıvırıyordu. Buna bir anlam veremiyordum. Oysa işe asılsa çok şey başarabilecek durumdaydı. Buna soyunmadı. Sonuçta onu boşa çıkaran neden de bu oldu.

TKP/ML-TİKKO geleneğinden geliyordu. Teorik olarak birikimli, pratik tecrübe sahibiydi. Perspektifi açık ve netti, eli kalem tutan biriydi. Genellikle örgütler arası tartışmalara, KAWA Hareketi adına o giderdi. İkna edici, güçlü bir anlatımı vardı. Bütün bu olumlu özellikleri yanında, bir zaafı vardı. Gerçi O, bunu eksiklik ya da zaaf olark görmezdi, ama o koşullarda bu özelliğin büyük etkisi vardı. Bu zaafı, ajitatif konuşmamasıydı. Kendisini bu konuda her ne kadar zorlasam da O, bildiğini okurdu.

“Ben, doğrularımı anlatırım. Anlayan anlar. İnsanları, ajite etmek istemem. Ajitasyon, saman alevi gibidir. Geçici etkisi olsa bile, zamanla etkisini kaybeder. Sorun meselelerin özünü kavratmaktır,” der geçerdi.

KAWA Hareketi içinde en uzun, Davut Kurun ile çalıştım ve uyumlu bir ikili olduk. Çoğu zaman Davut’a tabi oldum. Örgüt içinde sürekli bir uçtum. Başka uçlar da vardı. Davut, denge unsuru idi. Her ne kadar birçok konuda ısrarcı olsam da, sonuçta; örgüt içinde bir konsensus yaratılması için, Davut'un sergilediği tavra uyardım. Bu durum; olumlu görünse de, aslında geriye tabi olmak demekti.

Davut, devrime ve doğal olarak KAWA Hareketi’ne bir ömür verdi. Olumlu ve olumsuzluklarıyla, her zaman KAWA Hareketi'nde bir rol oynadı. Fakat zaaflıydı. Zaafı, dayatıcı olmayışıydı. Kendini devrime vermemesiydi. Sürekli kaçak oynamasıydı. Örgütlülük dünyasında bir önderin en büyük zaafı, dayatıcı olmayışıdır. Davut'un, önder olmaya ne niyeti, ne de buna iradi çabası oldu.

Keşke olsaydı. Olsaydı eğer; KAWA Hareketi, bugün belki de bir başka yerde olurdu. Sadece o değil, Ahmet Zeki Okçuoğlu, Mahmut Fırat ile birlikte bu rolü oynayabilirlerdi. Birbirine sevgi ve saygılıydılar. Bu üçlü kendilerini devrime verselerdi, o günün koşullarında iyi bir ekiptiler. KAWA Hareketi’ni ileriye taşıyabilirler diye düşünüyordum. Soyunduğu misyona uygun bir rol oynayabilirdi diye. Fakat buna soyunmadılar. En büyük yanılgılarımdan biri bu arkadaşlara olan güvenimdi. Bu arkadaşlar bizi ileri sürükleyebilirler, soyunduğumuz davaya büyük katkılar sunabilirler diye düşünüyordum. Fakat yaşam bu arkadaşların bu misyonu yerine getirecek ne niyetleri, ne de bir çabaları olmadığını çok sonraları gösterdi. Tabiiki payıma düşen, büyük bir hayal kırıklığı oldu.

Davut Kurun, örgüt içinde bir kesimin hedefi olageldi. Onu kendilerine potansiyel tehlike olarak görüyorlardı. Dışlamak için çok uğraştılar. Ben buna bir anlam veremiyordum. Dahası yanlış buluyordum. Bu nedenle daima Davut Kurun’u sahiplendim. Eğer sahiplenmeseydim, öbür ekip onu çoktan örgütten atardı. Şimdi düşünüyorum da; Davut’u korumakla yanlış mı yaptım? Yanlış yapmadım ama şu an içinde olduğu konumu onun bu zaaflarından kaynaklandığı da ortadadır. Bunu kitabın ilerleyen bölümlerinde detaylıca izah etmeye çalışacağım.