СтаВл Зосимов Премудрословски - НА ДНЕ. Гумарыстычная праўда

– – Ну што, дармаеды, дрыхнем? – начал ён з пляча. Я павярнуўся, Лысы прыпусціў кнігу. Прайшла хвіліна.

– – Што трэба, стары? – спросил Лысы і ўткнуўся ў раман.

– – Кідай разглядаць дасье, бяры шчыгла, гэта значыць мяне, і пайшлі бухаць. Я за чатыры гады пёнсию атрымаў.

Пасля яго слоў прайшло каля двух хвілін і ў нас пад нагамі ўжо храбусцеў свежы снег. У далі віднеўся магазін з разливухой якога то грузіна. Мы зайшлі ў яго і замовілі па дзвесце. У мазалі і пад тосты Мяфодзія:

– – Татары без пары не жывуць! – мы замовілі яшчэ па сто. Далей, пасля тоста старога:

– – Бог любіць тройцу! – мы асушылі і гэтыя чаркі. Далей размаўлялі мы моўчкі, кожны сам з сабою і толькі Мяфодзій несціхана стаяў і распавядаў сам сабе, як першы тэрмін атрымаў з пяці наяўных. Мы былі не вольнымі слухачамі.

– – Прыйшоў наш карабель з К'юбі. Я паехаў да брата ў вёску. Пілі тыдзень. Вось па раніцы сабраліся да ключніцай, за дэнатурату і пшли міма дома, дзе шля вяселле. Я павіншаваў іх, а яны мяне паслалі на тры літары… Я агледзеўся і ззаду сябе ўбачыў кучу цэглы, пакуль мой брат хадзіў за самагонкай і сякерай, я ўсіх камянямі заняў у хату, былі раненне, ды, нявесце просты ў лоб трапіў. Пасля, пачаў абстрэл вокнаў. Куча не паспела скончыцца, як мяне ўжо пасадзілі ня тры гады. Што, яшчэ будзеце піць? – закончил ён і пайшоў да барнай стойкі шырспажыву.

Пілі мы шмат і доўга, нават закусвалі. Пад вечар ля Лысага сарвала дах і ён пачаў наязджаць на навакольных. Я паглядзеў на гэта беспонтовое занятак і павёў упившегося кореша на хату. А Мяфодзій ў гэты час, атрымаўшы ад Лысага, выпадкова ці не, пад вока, ужо драмаў на стале, стоячы на падлозе.

Раніцай мяне разбудзіў глухі гук і шалёнае буянства Лысага. Аказалася, калі ён спаў, раз'юшаны Мяфодзій заляцеў кульгаючы ў пакой і костылём ўдарыў прама ў лоб спячаму Лёхе. Той падскочыў на ложку і ўпаў на падлогу, падняўся з матам і накінуўся на старога. Потым памятаю скрозь дрымоту, была бойка, пакуль іх не разнялі. Высветлілася, што калі я адвёў Лысага з карчмы, п'яны Мяфодзій страціў прытомнасць. Яго выкінулі культурна на вуліцы перад закрыццём, і ён папоўз дадому, абапіраючыся на свой інстынкт.

– – Ты кінуў мяне, Лысы!! – заорал як грамафон і перастаўшы картавасць і шепелявить, дзед, ужо лежачы на падлозе, спіной ўніз.

– – Як? – спросил, сціскаючы горла Мяфодзія і заседлав, як свінню, Лысы сваімі косткамі рук.

Стары баклан ў гэты час, спрабуючы выпаўзці з-пад баклана сярэдніх гадоў, адкручваў яму левае вуха і выціскаў сліву з носа. Лысы адказваў, не адпускаючы рук, ударам лоб у лоб.

– – Добры, у натуры. – пытался супакоіць іх малады баклан, то бок я. – Эй, бамжару, распусьціўшы іх па ложках. Кажы, Мяфодзій, што бузить пачаў?

– – Я!! – Ці не адпускаючы Лысага, пачаў абгрунтоўваць дзед. – Я сплю, у натуры, адчуваю хтосьці тыкае Вострая, адкрываю вочы – снег. Я паварушыўся і пачаў ўставаць. Абгортваюся, а перада мной стаіць цётка і трамвай, сантыметраў дзесяць ад мяне. Ноч, холадна, з пахмелля, а яшчэ і Лісій, скаціна, кінуў, ай!! Яй!! Яй!! – три разы усклікнуў Мяфодзій.

– – ёп!! Ёп!! Ёп!! – три разы ўдарыў Лысы яго ў вока.

Праз падлогу гадзіны мы ўжо замаўлялі дзвесце грам і сабраліся абгрунтоўваць свае непаразуменні. І так цэльны месяц, пакуль Мяфодзій не згалеў. Добрая рэч – банкаўская картка. Эканомна…

– – Было гэта, у тыя далёкія без законныя часы, калі тундра была чалавекам. Падыме падпаху тундра-чалавекам, паўгода дзень, апусціць падпаху тундра-чалавек, паўгода ноч. І жылі на ім вошки. А прыгледзецца сто адсоткавым зрокам, гэта былі і зусім не вошки, а маманты, белыя мядзведзі, алені на канец і чушка. А звалі чукч тады ўсё – людзі, бо былі яны адзінай пародай, якая жыве ў тундры. Ідзе неяк тундра-чалавек з паднятай пад пахай і чухае яе, а чукчы ў ярангах перажываюць страшную буру. Перастаў чухаць тундра-чалавек падпаху, і бура сціхла. І выйшлі чукчы з свайго жылля ў тундру і адразу аддзячылі яго за чысты белы снег сваёй жоўтай мочой. І тундра стаў падобная на недахоп вітаміна ў арганізме, як вугры на целе. І ўсё гэта з'явілася і ўсе пачалі скакаць, але па паціху жоўтыя ледзяшы сталі знікаць, хтосьці іх краў і пакідаў ямкі. І тады, – продолжал свой аповяд мясцовы чукча-бомж Сярожа, якога ўсе называлі «жоўты снег», – тундра-чалавек загадаў знайсці зладзюга і зжэрці яго сырым. Усе чукчы закапаліся ў гурбы і, пазіраючы чакалі і здзівіліся. Аказваецца, злодзеем апынуліся іх дзеці, па якія лічылі гэтыя ледзяшы за пеўнікі, якія прадаюць на базары. І з таго часу, як нараджаецца немаўля, яму кажуць: