Сяргей Пясецкі - Каханак Вялікай Мядзведзіцы

Доўгі час панавала цішыня, а пасля прагучаў стрэл з карабіна. За ім усчалася частая страляніна. Не адказалі аніводным стрэлам

і ўсё рухаліся наперад. Праз нейкі момант ззаду разнёсся сабачы брэх.

— Дрэнна! — вымавіў Шчур. — Ідуць за намі з сабакам, а да вечара далёка.

— Каб быў шкіпідар або аміяк, можна было б выліць на зямлю. Аўчарка не пайшла б далёка за намі. А так марная справа! — прамовіў Грабар.

Мы наблізіліся да ўскрайку лесу. Перад намі наперадзе раскінуліся ўдалечыні налі. Да граніцы было 12 вёрст, да найбліжэйшага лесу, які вёў да граніцы, больш 4 вёрст, а змяркацца пачне не раней як праз З гадзіны, таму выйсці з лесу на поле было занадта небяспечна.

Рушылі ўзлескам на поўдзень. Перайшлі на другі бок тракту і ў гушчары павярнулі на ўсход. Зараз ад пагоні нас аддзяляў тракт. У дадзены момант пераслядоўнікі ішлі на захад, а мы накіраваліся на ўсход. Яны рухаліся вельмі марудна, бо баяліся засады, а мы ішлі спяшаючыся. Зрэдку чулі злева брэх сабакі.

Я ішоў першым. Каб не згубіць накірунак і не павялічваць дарогі, вёў сяброў па компасе. Наблізіліся да ўскраіны лесу. Адсюль было відаць Старое Сяло і вазы, якія ехалі па тракту. Я звярнуў на поўнач. Вылучыўшы зручную хвіліну, калі нікога не было паблізу, мы перайшлі на другі бок тракту і апынуліся ў той частцы лесу, з якой выйшлі гадзіну таму. Зараз знаходзіліся ў тылу аблавы, якая павольна пасоўвалася наперад у двух кіламетрах перад намі.

Абыходзім наша вогнішча, якое затухае. Бачым ямкі, якія вырылі ў зямлі гранаты. Ад гэтага месца накіроўваемся на поўнач, а пасля зноў рухаемся на захад — услед за аблавай. Усё выразней чуваць сабачы брэх і шум, што нарабілі людзі, якія крочаць наперадзе нас. Чуем, як яны аддаляюцца на поўдзень, як перайшлі тракт. У тую хвіліну мы падыходзім да ўскраіны лесу і тут затрымліваемся. Зноў бачым перад сабой поле… А да змяркання яшчэ 2 гадзіны. Другі раз ужо не ідзём вакол лесам, бо ведаем, што, убачыўшы наш манёўр, тыя зробяць засаду, або накіруюць аблаву назад, а мяркуючы па папярэдніх стрэлах з карабінаў і зробленага шуму, маюць значныя сілы. Затрымліваемся ў хмызняку на беразе лесу і чакаем. Падрыхтавалі гранаты і рэвальверы… Час цягнецца бясконца доўга… Да вечара далёка…

Праз гадзіну аблава абышла вакол па лесе і зноў пачала набліжацца да нас. Праз кожную пару хвілін брэша сабака.

— Я гэтага брахуна прыбяру! — са злосцю кажа Грабар. — Вы пачакайце тут.

Ён засоўвае рэвальверы ў кішэні і вымае забеспячальнікі з 2-х гранат. Пасля ідзе лесам насустрач людзям, якія набліжаюцца да нас.

Хвілін пятнаццаць пануе цішыня. Аблава ўсё бліжэй. Раптоўна адбываецца выбух гранаты, і рэха ляціць далёка па лесе… Другі выбух… Сабака замоўк… Поўная цішыня… Пасля пачынаюць грымець карабіны. Праз пару хвілін падыходзіць да нас Грабар.

— Патрапіў у брахуна? — запытаў яго Шчур.

— He ведаю. Але яны, напэўна, затрымаюцца.

Да змяркання яшчэ больш гадзіны. Выходзім на поле. Нельга чакаць на месцы, каб нас акружылі. Хутка рухаемся проста да лесу, які чарнее ў 4-х вярстах ад нас. Калі перамералі трэцюю частку той дарогі, ззаду прагучалі стрэлы. Я азірнуўся. Полем беглі за намі салдаты з карабінамі ў руках і, час ад часу спыняючыся, стралялі ў нас. Мы пакрочылі яшчэ хутчэй.

На сярэдзіне нашай дарогі ляжала вёска. Хочучы скараціць сабе шлях, каб мець аднолькавыя шансы з нашымі пераследнікамі, якія, безумоўна, пойдуць праз вёску, мы ступілі на вузкую, патанаючую ў балоце вуліцу. Зброю не хавалі. Трымалі ў руках гранаты і рэвальверы.

Пасярод вёскі стаяў натоўп людзей. Нейкі сход. Натоўп акружыў воз, на якім стаяў мужчына і, жвава махаючы рукамі, штосьці ім казаў. Нечакана нехта з натоўпу заўважыў нас. Нешта крыкнуў. Усе погляды скіраваліся ў наш бок. He звяртаючы на гэта ўвагі, хутка крочым наперад. У той момант мужчына, які гаварыў людзям, што сабраліся на вуліцы, саскочыў з воза і пабег да бліжэйшага падворка. Шчур голасна крыкнуў:

— Трымай!!

Грабар некалькі разоў свіснуў у пальцы.

Натоўп пачаў змяншацца. Людзі разбягаліся ва ўсе бакі. Ідучы далей пустой вуліцай, бачым толькі дзе-нідзе людзей, якія пакрыёма сачылі з вокан і з-за вуглоў хат.

Выйшлі на другі канец вёскі і пакрочылі нацянькі праз поле. Зводдаль бесперапынна несліся стрэлы пераследваючых нас салдат, якія хацелі такім чынам папярэдзіць насельніцтва вёскі, каб нас лавілі, але нарабілі яшчэ большага спалоху і дабіліся толькі таго, што сяляне пахаваліся хто дзе мог.