Роберт Бёрнс - Вам слова, Джон Ячмень!

Знявечаны — шкілет шкілетам —
Празмернай выпіўкай і часам,
Ён перад пышнаю матронай,
Як верабей перад варонай,—
Чырык-чырык!
Бародку рэдкую падрэпаў,
I да малодкі ашчарэпам
Увесь прынік.

I вочы у яго гарэлі...
Ён выціснуў на скрыпцы трэлі
Двух серэнад.
Пасля расчулена і млява
Заціўкаў голасам пісклявым
Да скрыпкі ў лад:

Пачцівая, чароўная, пакінь сваю тугу,
Твайго даўнейшага дружка я замяніць магу.
Прыцэнімся, пажэнімся — чаго там гараваць!
Калі ёсць сіла ў мужыку,
На іншае — пляваць!

Скрыпач, цацарачка мая,— мужчына нарасхват;
Гульня без скрыпкі не гульня, мне кожны ў хаце рад,—
Пілікаю, цілікаю. Чаго там выбіраць?
Бяры мяне, любі мяне,
На іншае — пляваць!

Мы будзем жыць адным куском, піць з конаўкі адной,
Спаць пад капою камячком, а ранняю вясной
За струначкі, за клуначкі — і пойдзем вандраваць,
I песеньку сваю спяём:
«На іншае — пляваць!»

Пакуль жыты ў палях растуць, бушуюць ячмяні,
А людзі жэняцца і мруць, са мною дзень пры дні
Ты будзеш жыць, ды пажываць, ды дзетак гадаваць.
Дазволь разок пацалаваць.
На іншае — пляваць!

«Прэч, пэцкаль!» — гаркнуў галасіна,
Якісь мужык высокі.
I наш скрыпач, нібы асіна,
Затросся ды наўцёкі.

«Пакінь спяваць сваю нуду!
Знайшліся кавалеры!..»
Стары каваль, мужчына-дуб,
Абмазгаваў намеры

I ў наступ рушыў. Малайца
Ён згроб худое цельца
I быў гатоў, як селядца,
Працяць тупым відэльцам,

Але стрымаўся — бог сцярог.
Рукамі-абцугамі
Шпурнуў ён скрыпача ў парог
I выштурхнуў нагамі.

Турнуўшы ў закутак сталы і услоны,
Расчысціў праход, падышоў да матроны,
Прыпаў да пляча, а руку неўзаметку
Пусціў па глыбокіх тылах у разведку...

Стаяць уабдымку, адменная пара,
Як два манументы: тытан і гаргара.
Ён шчыпе яе і тым часам спявае,
А ў лад яго песні яна пазяхае.

Я з вашай ласкі
Тую дрэнь
Пусціў старчма за дзверы.
Падумаць: спарахнелы пень,
А строіць кавалера!

Хоць я ні госць, ні гаспадар,
А ўсё ж рашыў адразу
Шчанё адвадзіць...
Я бляхар,
Каваль і меднік разам.

З канца ў канец,
Як пасланец,
Хаджу, нашу кавадла.
Таму скляплю,
Таму зраблю,
Ёсць грошыкі — і ладна!

Той шалахвост
I гол і бос —
Не мела ты пачвары.
А я, кума,—
Мяркуй сама —
Табе якраз да пары.

Ну, будзе лад?
Не трэба сват —
Я выбіраю скора.
Табе — спяваць,
А мне — каваць,
I зажывём без гора!

Ці ад любві, ці ад віна,
З маўклівасцю каровы,
Ахвотна падае яна
Ў абдымкі кавалёвы.

Скрыпач тым часам з-за дзвярэй
Шмыгнуў у качарэжнік
I выпіў кубак, каб скарэй
Пашчасціла ім, грэшным,
На маладое —
Адразу двое!

Ды, мусіць, чорт яго дурыў
I казытаў каленкі,
Ён асмялеў і заюрыў
Каля другой паненкі.

А неўзабаве пад шумок
Падпітых пастаяльцаў
Ён паманіў яе ў куток
I хітра шчоўкнуў пальцам.

А у тае быў муж паэт,
I ён у пэўнай меры
Ураз разнюхаў іх сакрэт
I выгнаў кавалера
Пад зорны дах
Па біты шлях.

Паэт! Хто ў нас і за мяжой
Не творыць па разліку!
Ён быў без гроша за душой,
Але душы вялікай.

Ні ўзнагарод, ні барыша
Не просячы за песні,
Ён пеў — і пела ў ім душа,
Яму быў свет не цесны
У той стадоле,
Што сярод поля.

Купчына-туз не любіць муз,
Не бачыць у тым рацыі.
А я, бядняк, пяю сяк-так
Усёй бяздомнай браціі.

Бадзёрыць люд любой парой —
Вось стыль мой і манера;
I ўслед за мной — пчаліны рой,
Як за сляпым Гамерам.

У позні час прыводзяць нас
Натруджаныя ногі
К табе, жабрачы мой Парнас,—
Карчма каля дарогі.

Ніколі я не піў вады
З Кастальскае крыніцы.
Мой ідэал — бакал бурды
Ад дзеўкі-чараўніцы.

I так прыкінь,
I сяк прыкінь—
Адна і тая ж доля:
Твой дабрабыт — жабрачы кій,
Прыстанішча — стадола.

Цячы ў збанок, шыпучы грог!
Гэй, налівайце кубкі!
Давайце вып’ем за жанок!..
За вас, мае галубкі!

За вас, княгінь, і гаспадынь,
I прадаўжальніц роду!
Апошні кубачак... амінь!
За шчасце ўсіх народаў!