Мацей Канановіч - Мой гай дубовы

Гаснуць ціха лубіну свечкі,
У калін — сутоннем паверка,
Сіні змрок пацягнуўся да рэчкі,
Захінае вады люстэрка.

Не даходзяць да вёскі сцежкі,
Прыпыніўшыся на пагорку,
Засвяціўся каштан ад усмешкі,
Галавою калышучы зорку.

Лес гайдае мелодыя песні,
Што вяртаецца рэхам да вёскі,
Дзе начны маладзік напрадвесні
Пакідае на дахах палоскі.

Ён кранае дзявочыя губы,
Што спакусліва гэтак вабяць
Да шчымлівай мядовай згубы,
Падсалоджанай цемраю, мабыць.

Лубін — свечкаю каля пожні,
Заірдзеецца чырвань каліны,
Рэхам вернецца ў раз апошні
Песня ў родныя каляіны.

Час інакшы ўжо надыходзіць,
Небакрай світае за вёскай,
I дзяўчаты з ночы выводзяць
Свае постаці грацыі боскай...

За ракой, дзе мурог адметны,
Табунамі вятры гарцуюць,
Зачароўвае вочы балетны
Рух бярозак, якія танцуюць.

I адрозніць цяпер нялёгка
Ад бярозкі белай паненку,
Калі ранак знімае дрогка
З прыгажуні начную сукенку.

Танец. Плечы — вецер і парус,
Крык грудзей пад пражэктарам сонца,
Ногі, стаўшы крылатымі зараз,
У паветры лунаюць бясконца.

Ах, бярозкі!.. Над верасамі
Узлятаюць чародкай шпаркай,
Ім уторачы ў небе, часамі
Кружаць вольныя птахі пад хмаркай.

Не дае мне заснуць пытанне,
Як жа словам злавіць адгалоскі
Песні той, што ўваходіць у танец
Рухам целаў дзявочых: «Бярозкі».

Не параўпаць з захапленнем,
не параўпаць са здзіўленнем,
калі я гляджу на цябе,
рукатворная зорка.

Металічны гук смутку —
чацвёрты дзень, ноч і світанне —
слухаю у касмічным страху:
бііп, бііп — бііп, бііп.

Са змрочнай чырвані клічаш
з марозных планетарных водаў
абяскроўленым сэрцам.
Чаму ж тады наводзіш жах
сталёвых вуснаў, Іліяда:
бііп, бііп — бііп, бііп.

Слабееш. Траціш прытомнасць.
Вернешся на зямлю:
цяжка ўзыходзіць на неба,
калі ціснуць і час і адлегласць.
Калі той, хто спадарожнік убачыць,
падумае: добры знак,
«Паболела зорак кахання!»

Лес шуміць. Гара кранула
Мяккі цень — лавіну.
Пакуль светла, пакуль бачыш,
Пашукай дзяўчыну.
Ой сідай, сідай ріда,
Сідай, рідай дана —
Ноч надыдзе, знікнуць зоркі —
Раніца ў тумане.

Хоць мне ў кажусе новым
Горача і млосна,
На гулянцы, дзе малойцы,
Я не быў апошні.
Ой сідай, сідай ріда,
Сідай, рідай дана —
Як з дзяўчынай у скокі пойдзеш,
Ногі не прыстануць.

А калені, як спружыны,
Нібы прут сталёвы —
Ляцяць іскры з-пад абцасаў,
З гор даходзяць словы:
Ой сідай, сідай ріда,
Сідай ріда дана —
Вунь красуня-маладзіца,
Гэта ж мая мама...

Вір шалёны ў развароце,
Ужо косы ў разлёце,
Ужо вусны, вочы, стужкі —
Вір шаленства — весялушка.
Скачуць сцены, вокны, дзверы,
Паласой плывуць іконы,
Чырвань кветак збіта ветрам,

Вір — вір — вір — аж да шаленства,
Нібы з гор лавіна,
Як «ваўчок», што закружыўся
Музыкай няспыннай.
ІІе шкадуюць ног, далоняў,
Аж падлога гнецца!
Прэч, дзяўчаткі, прэч, старыя!
У куток ці ў сенцы.

У тапцораў кроў іграе,
Выгляд зухаваты.
Не ўтрымацца — ападаюць
Зоркі па-над хатай.
О, гэй-гэй! Не кроў ліецца —
Рапак весела смяецца.
Спакайнее тапцаў шал:
Ранак выгляпуў з-за скал...

Зоркі ў небе пагасаюць,
Лоб гуцулы выціраюць.
Моладзь стомлепа, ледзь ходзіць,
Ноч звяла іх, дзень — разводзіць.
А раса зіхціць, іскрыцца.
Гоняць статак да крыніцы.
А дзяўчына? а дзяўчына?
— Злёг туман у паланінах...

Ой сідай, сідай ріда,
Сідай, рідай раты —
Будэш мене, дивчиночко,
Завтра вспоминати...

Скроні тваёй маці пабяліла
Сівізна з руплівасцю мастачкі.
А калі ў яе не хапіла крылаў,
Рукі знерухомелі ў бядачкі.

Скамянелі ў твайго бацькі губы,
Скрэслілі маршчыны ўсмешкі ззянне,
Адляцелі, калі змоўклі трубы,
Мроі твайго бацькі аб змаганні.

I да сёння над хрыбтом магілы
Часам на крыжы яны не сцёрты,
Ты ад іх бярэш для ўзлёту крылы
I ад бога — запавет чацвёрты.

Цябе даганяў я сваёй маладосцю
і не пабачыў, як ты сталела.
Сам пасталеў, а ты ўжо ва ўзросце
такім, калі ўся галава пабялела.