Лариса Гениюш - Збор твораў у двух тамах. Том 1. Паэзія

Сонца гладзіць па белай кашулі
і цалуе ўсё плечы жняі.
Пахінулася жыта — быццам ветры нагнулі —
Звоніць зернем, аж рэха ў гаі.

Заіскрылася сонца ў сярпе мігатлівым...
Над плячамі жняі ж цэлы дзень
узлятае вятрамі ўзнятаю грывай
даспелае золата жмень.

Вечар. Танцуюць, абняўшысь, дзесяткі...
Не ўцерпеў і вецер — падняўся, задуў...
Дзесь пад лесам на пожні, на гладкай,
млеюць цені вячэрніх задум.

Гладзіць вецер чало прыпацеўшае,
то гуляе з кашуляй жняі,
песціць вуснаў даспелых чарэшні
дзесь адносячы песню ў палі.

Плыве песня цвяцістым узорам
дум дзявочых гарачай струёй,
калі сэрца разжаліцца зорам
і заплача балючай тугой.

Аж засне і рассыплецца ў росах,
ці задрэмле на хатніх дзвярох...
Месяц цені крывыя пакосіць
і пакоціцца сам на мурог.

Вецер хвалі ўперад гоне, вербы гне,
ходзяць спутаныя коні ў тумане.
Буланыя мае коні
капытамі ціха звоняць
ў сэрца мне.

Доўга, доўга ноччу цуднай я не спаў —
аганёк на полі блудны вандраваў...
Доўга песня салаўіна
не сціхала срэдзь галінаў,
сярод траў.

Доўга, доўга чуў дзявочы з вёсак спеў,
аж пакуль рагаты месяц не самлеў...
Пакуль хлопцы не паснулі,
агонь ветры не раздулі,
аж згарэў.

Ноч была — як быццам казка сіняя...
Пакуль зоры не пагаслі, думаў я,
што, чым зоры праз галіны —
чараўней глядзіць дзяўчына,
ой, мая!..

Ходзяць коні, ходзяць ў раннім тумане...
Ўстануць хлопцы ды дахаты пажанем.
Вецер хвалі ўперад гоне,
яны роднай песняй звоняць
ў сэрца мне...

Мова родная, мова дзядоў!
Іншай мовы мы сэрцам не чуем.
Мілагучнасцю любых нам слоў,
быццам музыкай, душу чаруеш.

Мы за вокнамі дзень залаты,
нашых рэкаў пявучыя хвалі,
роднай хаты святыя куты
ў гэтай мове раз першы назвалі.

Мова наша — буйны цветабой!
Пралілася ў ёй першая радасць...
Словы матчыны сыпалісь ў ёй,
як лісточкі з адцвіўшага саду.

Любай песняй старою гучыш
з-над калыскі, з гадоў тых дзяцінных;
салаўіным разлівам ўначы,
звонам хваляў прыткой ручаіны.

З-пад вясковых прыветлівых стрэх
мілагучна звініш ад світання;
бы дзявочы рассыпчысты смех,
быццам першае ў сэрцы каханне!

Ты — вясною аквечаны луг,
шум дубровы магутны, пявучы;
непадайны сталёвы ланцуг,
што нам сэрцы крывіцкія лучыць!

Так балюча і гэтак даўно
стогне любы народ ў паняверцы;
ты адна толькі ясным прадном
нам снуешся праз нівы, праз сэрцы.

Святы прадзедаў ты нам адказ,
якім слаўна ў харомах гудзела!
Ты — як неба, як сонца для нас,
быццам наквеццю сад заінелы.

Мова родная, мова дзядоў!
Іншай мовы мы сэрцам не чуем.
Мілагучнасцю любых нам слоў,
быццам музыкай, душу чаруеш.

Гэй, Нёмне шырокі, як лён, галубы,
мой дружа з гадоў тых дзяцінных!
Вясёлы ля берагу, строгі ў глыбі,
імклівы, у бегу няўпынны.

Праз срэбныя далі хвалюючых ніў
і зелень лугоў аксамітных
ты грудзі Краіне чароўна абвіў
шырокаю стужкай блакітнай.

Калі бліснеш хвалі сталёвай луской —
ў дзявочых, ў вясёлкавых мроях
ты быццам бы рыцар, бы казачны вой
ў зялезнай закованы зброі.

І часам здаецца — вось ў воблакаў сінь,
над соснаў стрункіх верхавіны,
бы волат, бы верны зямлі нашай сын,
на помач устанеш Краіне.

Крывіч ты дастойны, ты волаце наш,
калышаш народнае імя!
Ніякая недругаў нашых мана
нам сэрца твайго не адыме.

Калі ж задуменнасць агорне лугі
і змораны вецер спачыне —
люструешся, стройны, прыгожы, даўгі,
як вочы дзявочыя, сіні.

Начамі тужліва на неба глядзіш
ў сярэбраным блеску крыштальным,
а месяц прыходзіць к табе, маладзік,
купацца ў запененых хвалях.

І сосны, і вольхі, і дуб к табе стаў
на бераг круты і адлогі.
Бы ў люстры, бярозы калышацца сталь,
б’е хваля аб белыя ногі.

Калі ж спаўюць шыза цябе туманы,
бы пачассем бераг авеюць, —
народныя ціха калышаш ты сны
ды вольныя думы лялееш.

Як дні, безупынна імклівы твой бег;
жыццё — твае звонкія хвалі.
Народнаю песняй калышам цябе,
як колісь дзяды калыхалі.