Кәрим Тинчурин - Пьесалар / Пьесы

XI. Сәйфетдинов һәм Шымчы.

Шымчы. Берсе килә. Капкадан керә калды.

Сәйфетдинов. Син үзе белән сөйләш… Мин карчык янына чыгам. (Чыга.)

XII. Шымчы һәм Ибраһим.

Ибраһим (кереп, шатланып) . Ә, сез килгәнсез дә икән. Кая, тизрәк бирегез!

Шымчы (елмаеп) . Нәрсәне?!

Ибраһим. Нәрсә булсын, акча!

Шымчы. Акча?

Ибраһим. Сине Ильяс Әхмәтов җибәрдеме?

Шымчы. Белегез!

Ибраһим. Ашагач… (төчкерә) мин сезне белермен.

Шымчы. Бүген пароль «ашагач» мыни?

Ибраһим. Ашагач, әйе лә. Сезне Ильяс җибәрдеме, дим?

Шымчы. Әйе, ул.

Сәйфетдинов ишектән карый.

Ә соң сез үзегез кем?

Ибраһим. Мин Ибраһим. Ә, юк ла, мин, мин… Мансур булам. Кая, минем өлешемне бирегез. Минем ашаганым юк.

Шымчы. Сезнең өлешкә күпме тиде, дип уйлыйсыз?

Ибраһим. Йөз мең булмас инде. Күпме җибәргән булса, шул инде.

Шымчы. Ул сума ничә кешегә бүленде дип беләсез?

Ибраһим. Икегә булырга кирәк.

Шымчы. Соң сез аны икәү генә эшләдегезмени?

Ибраһим. Икәү генә.

Шымчы. Бик авырга килгәндер?

Ибраһим. Авырга килмәгән кая. Яза-яза бармакларга сөялләр чыгып бетте.

Шымчы. Комитетка күпме бирелде дип беләсез?

Ибраһим. Кайсы комитетка?

Шымчы. Билгеле, үзебезнекенә…

Ибраһим. Комитетыгызда эшем юк. Минем үз өлешемне генә тизрәк бирегез. Ашыйсым килә. Үләм инде. Йөгерә-йөгерә тәмам хәлдән тайдым. Егерме алты сәгать тоташтан бернәрсә ашаганым юк бит.

Шымчы. Утыз меңгә туярга мөмкин.

Ибраһим. Нинди утыз меңгә?

Шымчы. Кичәге.

Ибраһим. Бүген булды бит ул. Биш сәгать тоташтан сөйләттеләр. Сөйли-сөйли телем калмады. Камыр, диләр, утыз мең, диләр. Сез дә беләсезмени аны?

Сәхнә артында кыштырдаган тавыш ишетелә.

Шымчы (револьверын чыгарып) . Сез арестован!..

Ибраһим. Шаяртмагыз әле… (Револьвердан тотмакчы була.)

Сәйфетдинов керә.

XIII. Ибраһим, Шымчы һәм Сәйфетдинов.

Шымчы. Моны алып китегез! Мин башкаларны кабул итәм.

Ибраһим. Шаяртмагыз әле. Әллә ачка үтермәкче буласызмы?

Шымчы. Үлмәссез, үлмәссез. (Сәйфетдиновка.) Сез кара ишектән чыгыгыз. Хәзер ярдәмгә килсеннәр.

Сәйфетдинов. Слушаюсь!

Чыга башлыйлар.

Әйдәгез, чибәр егет!

Ибраһим. Болардан ачка үлмичә котылып булмас, ахры.

Уң якка чыгалар. Шымчы ялгыз калгач карана, эзләнә. Садрый калдырган кәгазьләрне таба.

Шымчы. Аһа!.. Талый белгәннәр, эзләрен яшерә белмәгәннәр. Яңараклар, ахрысы.

XIV. Шымчы һәм Шакирҗан.

Шакирҗан (ишектән, куркып, башын тыгып карый) . Мөмкинме?

Шымчы. Рәхим итегез! (Халыкка.) Монысы сакаллар куеп йөри икән.

Шакирҗан. Әссәламегаләйкем! Исәнме, саумы, сәламәтме! (Карана.) Мансур әфәнде өйдә юкмыни?

Шымчы. Хәзер кайтыр.

Шакирҗан. Кая гына китәсе булды икән? Сез белмисезме?

Шымчы. Йомыш белән генә китте. Хәзер кайтыр. Рәхим итегез, утырыгыз!

Шакирҗан (утыра, карана) . Тиз кайтырмы икән?

Шымчы. Хәзер кайтырга тиеш. Сез әлеге эш хакында килдегезме?

Шакирҗан. Кайсы эш?

Шымчы. Өлешегезне алырга килдегезме?

Шакирҗан (халыкка) . Мордарлар! Минем хәләл акчаларымны өлешләп бүлеп тә өлгергәннәр икән.

Шымчы. Нигә дәшмисез?

Шакирҗан. Өлеш, диең, ә?

Шымчы. Әллә шикләнәсезме?

Шакирҗан. Зәррә кадәр дә шикләнмим.

Шымчы. Сезнең өлешкә күпме тиде?

Шакирҗан. Тиде инде. Алла хәерле кылсын. Менә шуның аркасында Аршауга китә алмыйча калдым.

Шымчы. Варшавага? Кайчан китмәкче идегез?

Шакирҗан. Бәйрәмнәрне үткәргәч тә китәргә иде исәп. Менә бу эшләр килеп чыкты.

Шымчы. Хуш?

Шакирҗан. Тәмам аяктан екты.

Шымчы. Хуш, хуш?

Шакирҗан. Үз кешегә бу кадәр бер дә килешми инде. Мин аның китабын бастырдым. Үземчә яхшылык иттем. Изгелеккә каршы яманлык шул була инде.

Шымчы. Әллә җәберләделәрме?

Шакирҗан. Җәберләмәгән кая, бөтенләй пычаксыз суйды.

Шымчы. Өлешегезне бирмәдеме әллә?

Шакирҗан. Нинди өлеш? Нәрсә саташасың тагы?

Шымчы. Пычаксыз суйды, дисез ич.

Шакирҗан. Суйды шул, пычаксыз суйды. Менә моннан, иңсәдән суйды.

Шымчы. Күпме генә бирде соң?

Шакирҗан. Нәрсә, кем бирде?

Шымчы. Акча.

Шакирҗан. Акча?

Шымчы. Сез миннән һаман шикләнәсез. «Ашагач»… (Төчкерә.)

Шакирҗан. Ярхәмәкеалла! Нәрсәне ашагач?

Шымчы. Пароль.

Шакирҗан. Орёл?

Шымчы (халыкка) . Монысы бигрәк усал икән.

Шакирҗан. Юкка гына ул миңа ачу тота. Китабын нинди пөхтә итеп бастырдык.

Шымчы. Аның китабын сез бастырдыгызмыни?

Шакирҗан. Соң.

Шымчы. Типография әле һаман шул урындамы?

Шакирҗан. Шул урында булмыйча, кая булсын?