Johann von Goethe - Ifigenio en Taŭrido

Ilian ombron, kiu disimile

Tre malproksime sidas kvazaŭ krono

Tre alte sur la pintoj de la montoj.

36 Mi ne tre ŝatas tiujn, kiuj celas

Nur gloron inter la popol’ akiri;

Sed vi, junulo, vi la diojn danku,

Ke ili tiel frue tiel multe

Per vi jam faris.

ORESTOORESTO.Se al iu homo

La dioj donis la ĝojigan sorton

Forigi malfeliĉon de la siaj,

Grandigi sian regnon, fortikigi

La limojn, aŭ malnovajn malamikojn

Faligi aŭ forpeli,—tiam li

La diojn danku, ĉar al li la dioj

Plej grandan ĝojon en la vivo donis;

Sed min la dioj faris ja buĉisto,

Devigis min mortigi mian propran

Patrinon, kiun tamen mi adoris;

Kaj venĝe por la ago malhonora

Min abomene ili ruinigis.

La domon de Tantalo ili juĝas,

Kaj mi, la lasta el la dom’, ne devas

Ricevi morton pian aŭ honoran.

PILADO.Neniam pro la krimoj de la patroj

La dioj faras venĝon sur la filo;

Ĉu bona, ĉu malbona—ĉiu mem

Por sia far’ ricevas rekompencon.

Nur beno herediĝas, ne malbeno.

ORESTO.Ne beno ja kondukis nin ĉi tien.

PILADO.Sed la decido de la altaj dioj.

ORESTO.Ilia do decido nin mortigas.

PILADO.Plenumu la ordonon kaj atendu!

Se la fratinon vi al Apolono

Alportos kaj se ambaŭ kune loĝos

En Delfoj, sub konstanta adorado

De nobla gento, tiam por ĉi tio

La alta paro certe vin favoros

Kaj savos vin de la inferulinoj.

Jam en ĉi tiu sankta arbareto

Ja ne kuraĝas ili ekaperi.

ORESTO.Almenaŭ morton havos mi trankvilan.

PILADO.Sed mi alie pensas. Mi kunligis

La pasintaĵon kun la estontaĵo

Kaj ne mallerte solvis la misteron.

Tre povas esti, ke jam antaŭ longe

La dioj pri la granda far’ decidis.

Diano certe volas forsaviĝi

De la sovaĝa bordo de l’ barbaroj

Kaj de iliaj sangaj homoferoj;

Ni estas elektitaj, por plenumi

La belan faron, kaj jam nun mirinde

Ni estas devigitaj tion fari.

ORESTO.Vi lerte interplektas la decidojn

De l’ dioj kun la propraj viaj voloj.

PILADO.Nu, kion do valoras homa saĝo,

Se ĝi ne penas lerte trapenetri

La volon de la dioj? Pezan ŝarĝon

Surmetas dioj sur la noblan homon,

Se li tro multe pekis, kaj por li

Destinas ili taskon, kiu ŝajnas

Al simplaj homoj tute ne solvebla.

Sed la heroo venkas, kaj pentfare

Li faras tiajn servojn, ke la mondo

Estonte lin adoras.

ORESTO.Se la sorto

Al mi destinis vivi kaj agadi,

Ho, tiam iu dio liberigu

La frunton mian de l’ kapturno, kiu

Sur glita, patrinsange makulita

Vojeto min al la mortintoj tiras;

Kompate li sekigu tiun fonton,

Per kiu el la vundoj de l’ patrino

Konstante sur min ŝprucas la malbeno!

PILADO.Atendu pli trankvile! La malbonon

Vi mem ja pligrandigas kaj vi prenas

Sur vin de la furioj la oficon.

Min lasu primediti, vi silentu!

Nur poste, bezonante por la ago

La fortojn kunigitajn, mi vin vokos,

Kaj kun kuraĝ’ prudenta tiam ambaŭ

Alpaŝos ni al la efektivigo.

ORESTO.Parolo de Uliso.

PILADO.Vi ne moku!

Jes, ĉiu devas mem al si elekti

Heroon imitotan, se li volas

Atingi la Olimpon. Mi konfesas,

Ne pensas mi, ke ruzo kaj prudento

Makulas viron, kiu sin dediĉis

Al plenumado de kuraĝaĵkuraĝaj faroj.

ORESTO.Mi ŝatas nur kuraĝon rektaniman.

PILADO.Ne petis tial mi de vi konsilon.

Jam unu paŝon faris mi. Jam multe

Da scioj mi ellogis de l’ gardistoj.

Mi scias jam, ke fremda, disimila

Virin’ katenas tiun sangan leĝon;

Nur puran koron, preĝon, odorfumon

Al dioj ŝi oferas. Ŝian koron

Tre multe oni laŭdas; oni pensas,

Ke ŝi devenas de amazoninoj,

Ke ŝi forkuris, por ke ŝi per tio

Evitu ian grandan malfeliĉon.

ORESTO.Videble nun potenco ŝia luma

La forton perdis pro la proksimeco

De la krimulo, kiun la malbeno

Ĉirkaŭas, kiel vasta nigra nokto.

La pia sangavido liberigas

De la katenoj la antikvan moron,

Por nin nun pereigi. La sovaĝa

Spirito de la reĝo nin mortigos;

Se li koleras, tiam nin virino

Ne povas savi.

PILADO.Bone al ni estas,

Ke de virin’ dependas nia sorto!

Ĉar viro, eĉ plej bona, kutimigas

Spiriton sian al la krueleco,

Kaj fine li eĉ leĝon al si faras

El tio, kion mem li abomenas,

Kaj la kutimo faras lin malmola

Kaj eĉ nerekonebla. Sed virino

Obstine ĉiam sekvas sian senton,

Kaj en la bono kaj en la malbono

Ŝi estas pli fidebla ... Ts! ŝi venas!

Nin lasu solaj! Mi ne devas tuj

Eldiri niajn nomojn aŭ konfidi

Al ŝi tro nesingarde nian sorton.

Foriru! Antaŭ ol ŝi ekdeziros

Kun vi paroli, mi kun vi parolos.

SCENO DUA.

IFIGENIO. PILADO.

IFIGENIO.Fremdulo, diru, kiu kaj el kie

Vi estas. Mi vin trovas pli simila

Al greko, ol al skito.

(Ŝi deprenas liajn ĉenojn.)

Tre danĝera

La libereco estas, kiun mi

Nun al vi donas; ho, la bonaj dioj

Deturnu tion, kio vin minacas!

PILADO.Ho, dolĉa voĉo! Agrablega sono

De l’ hejma lingvo en la fremda lando!

La bluajn montojn de l’ haven’ patruja

Mi, la kaptito, vidas nun denove

Kun ĝojo antaŭ la okuloj miaj.

Ho jes, ho jes, mi ankaŭ estas greko!

Mi por momento tute ja forgesis,

Kiome mi bezonas vin, mi glutis

Per la okul’ ĉielan la aperon.

Ho, se decido de pli alta forto

Ne ŝlosas vian buŝon, diru, diru,

El kiu el la grekaj niaj gentoj

Vi, dia ido, havas la devenon.

IFIGENIO.Pastrino, kiun la diino mem

Por si elektis kaj al si dediĉis,

Parolas nun kun vi; ĉi tio devas

Al vi sufiĉi. Diru al mi, kiu

Vi estas, kia sorto malfeliĉa

Kun la kunul’ vin tion ĉi venigis.

PILADO.Facile mi rakonti al vi povas

La sorton, kiu pelas nin kruele.

Ho, se kun tia sama facileco

Vi povus nin ĝojigi per espero!

El Kret’ ni estas, filoj de Adrasto:

Mi, la plej juna, nomas min Kefalo,

Li, la plej aĝa, estas Laodamas.

Kaj meze inter ni ankoraŭ estis

Alia frato, kruda kaj sovaĝa,

Kaj tiu jam en la infanaj ludoj

Ne lasis al ni pacon kaj konsenton.

Dum nia patro antaŭ Troj’ batalis,

Kviete ni sekvadis la patrinon;

Sed kiam li kun riĉa hav’ revenis

Kaj baldaŭ poste mortis, la disputo

Pri regno kaj heredo tuj disigis

La fratojn. Mi min tenis sur la flanko

De la plej aĝa. Tiu ĉi mortigis

La fraton. Kaj pro tiu sanga krimo

Lin la furioj pelas senripoze.

Sed al ĉi tiu senkultura bordo

Nin sendis Apolono kun espero.

En la sanktejo de l’ fratino sia

Ordonis li al ni atendi helpon.

Nin oni kaptis kaj al vi venigis

Por oferfaro. Tion vi jam scias.

IFIGENIO.Ĉu Trojo falis? Ho, karul’, certigu!

PILADO.Ĝi falis, jes. Kaj vi al ni certigu

La savon! Rapidigu vi la helpon,

De l’ dio promesitan! Ekkompatu

Vi mian fraton! Diru al li baldaŭ

Bonkoran vorton! Tamen parolante

Kun li, vi lin indulgu, mi vin petas;

Ĉar ĝojo kaj dolor’ kaj rememoro

Facile lian tutan internaĵon

Ekskuas tro danĝere; tiam baldaŭ

Frenezo febroforma lin atakas,

Animo lia bela kaj libera

Fariĝas tiam havo de l’ furioj.

IFIGENIO.Kiome ajn vi estas malfeliĉa,

Mi vin petegas, ĉion vi forgesu,

Ĝis vi sopiron mian kontentigos.

PILADO.La alta urbo, kiu tra dek jaroj

La tutan grekan forton kontraŭstaris,

Prezentas nun ruinojn, kaj neniam

Ĝi releviĝos. Tamen multaj tomboj